Trump Tuyên Bố Chấm Dứt Chiến Tranh Israel-Iran: Thỏa Thuận Lịch Sử Hay Cơn Bão Mới?
.png)
Ngày 23 tháng 6 năm 2025, thế giới chứng kiến một tuyên bố chấn động được phát đi từ Nhà Trắng: Tổng thống Donald Trump, với giọng điệu không khoan nhượng và sự tự tin đặc trưng, chính thức thông báo Israel và Iran đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn toàn diện, chấm dứt cuộc chiến kéo dài 12 ngày mà ông gọi là “THE 12 DAY WAR”. Tuyên bố này, được phát trực tiếp trên nền tảng Truth Social vào tối muộn theo giờ Washington, không chỉ là dấu chấm hết cho một chuỗi ngày bom đạn, mà còn là đỉnh điểm của một ván cờ quyền lực, nơi mọi nước đi đều được tính toán lạnh lùng đến từng chi tiết.
Trump, trong bài phát biểu ngắn gọn nhưng đầy sức nặng, nhấn mạnh: “Đây là một cuộc chiến có thể kéo dài nhiều năm, phá hủy toàn bộ Trung Đông, nhưng nó đã không xảy ra, và sẽ không bao giờ xảy ra!”. Ông ca ngợi sự “kiên trì, dũng cảm và trí tuệ” của cả hai dân tộc, đồng thời không quên tự hào về vai trò quyết định của mình trong việc “kéo cả khu vực khỏi bờ vực diệt vong”.
Nhưng đằng sau những lời lẽ đanh thép ấy là gì? Một thỏa thuận hòa bình thực sự, hay chỉ là một nhịp dừng tạm thời trước khi cơn bão mới bùng phát dữ dội hơn?
Cuộc chiến 12 ngày giữa Israel và Iran không phải là ngẫu nhiên. Nó là hệ quả tất yếu của chuỗi sự kiện leo thang kể từ sau vụ tấn công khủng bố ngày 7 tháng 10 năm 2023 do Hamas, nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn, thực hiện nhằm vào Israel. Từ những đòn đáp trả gián tiếp, hai quốc gia đã trượt dài vào vòng xoáy bạo lực trực diện sau khi Israel bất ngờ tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran vào đầu tháng 6 năm 2025. Tên lửa, máy bay không người lái, và những đòn tấn công trả đũa được phóng đi không ngừng, đẩy cả khu vực vào trạng thái báo động đỏ chưa từng có.
Ban đầu, Mỹ đứng ngoài cuộc, chỉ lên tiếng kêu gọi kiềm chế. Nhưng khi Israel tấn công các cơ sở hạt nhân trọng yếu như Fordo và Natanz, mọi thứ thay đổi. Ngày 21 tháng 6, Tổng thống Trump ra lệnh cho Không quân Mỹ ném bom ba cơ sở hạt nhân của Iran bằng loại bom xuyên phá hầm ngầm mạnh nhất trong kho vũ khí Mỹ. Đòn đánh này không chỉ gây “thiệt hại mang tính biểu tượng” như Trump tuyên bố, mà còn là lời cảnh báo lạnh lùng gửi tới Tehran: Mỹ sẵn sàng can thiệp bất cứ lúc nào nếu lợi ích của mình bị đe dọa.
Iran, dù bị tổn thất nặng nề, vẫn không lùi bước. Chỉ hai ngày sau, Tehran phóng loạt tên lửa vào căn cứ không quân Al Udeid của Mỹ tại Qatar, một động thái được giới phân tích gọi là “canh bạc nguy hiểm” nhưng lại được thực hiện với sự tính toán kỹ lưỡng: Iran chủ động thông báo trước cho Mỹ, tránh gây thương vong, nhằm gửi đi thông điệp cứng rắn nhưng vẫn để ngỏ cánh cửa đối thoại. Qatar, quốc gia trung gian, lập tức trở thành tâm điểm của mọi nỗ lực ngoại giao khẩn cấp.
Chính trong bối cảnh căng thẳng tột độ đó, Trump bất ngờ chuyển hướng. Chỉ vài giờ sau vụ tấn công của Iran, ông tuyên bố trên mạng xã hội: “Đã hoàn toàn được nhất trí giữa Israel và Iran, sẽ có một LỆNH NGỪNG BẮN TOÀN DIỆN (trong khoảng 6 giờ nữa, khi hai bên hoàn tất các nhiệm vụ cuối cùng!), kéo dài 12 tiếng, sau đó cuộc chiến sẽ được coi là KẾT THÚC!”. Theo kế hoạch, Iran sẽ khởi động ngừng bắn trước, Israel tiếp nối sau 12 tiếng, và sau 24 tiếng, toàn thế giới sẽ “chào mừng sự kết thúc của THE 12 DAY WAR”.
Trump không quên gửi lời cảm ơn tới Quốc vương Qatar vì vai trò trung gian then chốt, tiết lộ rằng chính ông đã trực tiếp gọi điện cho Quốc vương và nhờ Qatar thuyết phục Iran đồng ý ngừng bắn, trong khi Phó Tổng thống JD Vance phối hợp với Thủ tướng Qatar để hoàn thiện các chi tiết cuối cùng. “Bất chấp việc vừa bị tấn công, Qatar đã gạt bỏ mọi bất đồng để ưu tiên an ninh khu vực và hoàn tất thỏa thuận,” một nhà ngoại giao cấp cao tiết lộ.
Tuy nhiên, phía Iran lại tỏ ra dè dặt. Một quan chức cấp cao của Tehran phát biểu trên CNN rằng Iran “chưa nhận được bất kỳ đề xuất ngừng bắn nào” và sẽ tiếp tục chiến đấu “cho đến khi đạt được hòa bình lâu dài”, đồng thời gọi các tuyên bố từ Mỹ và Israel là “trò lừa bịp” nhằm hợp lý hóa các cuộc tấn công vào lợi ích của Iran. Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cũng lên tiếng: “Chúng ta sẽ không đầu hàng trước bất kỳ sự vi phạm nào; đây là bản lĩnh của dân tộc Iran”. Những tuyên bố này cho thấy sự hoài nghi sâu sắc về cam kết thực hiện ngừng bắn từ phía Tehran, đồng thời phản ánh sự chia rẽ nội bộ về cách phản ứng trước sức ép từ Mỹ và Israel.
Trong khi đó, tại Israel, quân đội vẫn phát đi các cảnh báo sơ tán mới cho người dân ở Tehran, đặc biệt là các khu vực Mehran và Quận 6, đồng thời tiếp tục các chiến dịch quân sự nhắm vào hạ tầng quân sự của Iran. Ngược lại, truyền thông Iran cũng kêu gọi người dân ở vùng Ramat Gan, ngoại ô Tel Aviv, sơ tán khẩn cấp, cho thấy nguy cơ xung đột vẫn còn tiềm ẩn, chỉ cần một tia lửa nhỏ cũng có thể bùng phát trở lại.
Về phía Mỹ, dù Trump tuyên bố các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị “hủy diệt hoàn toàn”, các đánh giá ban đầu lại cho thấy kết quả không hoàn toàn như mong đợi. Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Dan Caine, thừa nhận “còn quá sớm” để khẳng định Iran đã mất hoàn toàn năng lực hạt nhân, trong khi các chuyên gia an ninh quốc gia cảnh báo rằng Iran có thể đã di chuyển một phần vật liệu hạt nhân trước khi bị tấn công. Phó Tổng thống JD Vance, trong cuộc phỏng vấn trên Fox News, nhấn mạnh: “Mục tiêu của chúng ta là chôn vùi uranium, và tôi tin rằng uranium đã bị chôn vùi”, nhưng cũng thừa nhận điều quan trọng nhất là ngăn Iran làm giàu uranium lên mức vũ khí.
Tất cả những diễn biến này cho thấy, thỏa thuận ngừng bắn mà Trump công bố, dù được ca ngợi là “lịch sử”, thực chất chỉ là một nhịp dừng chiến thuật trong cuộc đối đầu dài hơi giữa ba thế lực: Mỹ, Israel và Iran. Sự im lặng của cả Jerusalem lẫn Tehran trước tuyên bố của Trump càng làm dấy lên nghi ngờ về tính bền vững của thỏa thuận này. Liệu đây có phải là một chiến thắng ngoại giao thực sự của Nhà Trắng, hay chỉ là một màn trình diễn nhằm cứu vãn hình ảnh trước thềm bầu cử, khi mà chiến tranh Trung Đông luôn là chủ đề nhạy cảm với cử tri Mỹ?
Không thể phủ nhận, với động thái này, Trump đã một lần nữa khẳng định vị thế “người chơi lớn” trên bàn cờ quốc tế, sẵn sàng sử dụng cả cây gậy lẫn củ cà rốt để buộc các bên phải ngồi lại đàm phán, dù bằng những phương pháp gây tranh cãi nhất. Ông không ngần ngại leo thang quân sự, nhưng cũng sẵn sàng quay ngoắt sang ngoại giao chỉ trong tích tắc, miễn là đạt được mục tiêu cuối cùng: duy trì vị thế siêu cường của Mỹ và bảo vệ lợi ích của Washington ở Trung Đông.
Song, mặt trái của chiến thắng này là gì? Một Trung Đông vẫn âm ỉ mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo và địa chính trị; một Iran bị tổn thương nhưng chưa khuất phục, sẵn sàng đáp trả bất cứ lúc nào; một Israel vừa giành được thế chủ động, vừa phải đối mặt với nguy cơ bị cô lập nếu tiếp tục leo thang. Và trên hết, là một thế giới đang bị kéo vào vòng xoáy bất ổn mới, nơi mọi cam kết hòa bình đều mong manh như sợi chỉ, có thể đứt gãy bất cứ lúc nào trước sức ép của chủ nghĩa dân tộc, lòng thù hận và tham vọng quyền lực.
Ngày 24 tháng 6 năm 2025, khi lệnh ngừng bắn chính thức có hiệu lực, người dân ở Tel Aviv, Tehran, Washington và Doha đều nín thở chờ đợi. Liệu tiếng súng đã thực sự im lặng, hay chỉ tạm lắng để chuẩn bị cho một chương mới khốc liệt hơn? Chỉ thời gian mới trả lời được. Nhưng có một điều chắc chắn: Trung Đông, dưới bàn tay của Trump, đã bước sang một ngã rẽ mới – đầy bất trắc, đầy hiểm nguy, nhưng cũng ngập tràn hy vọng mong manh về một ngày mai yên bình hơn, dù chỉ là trong khoảnh khắc.
Và thế giới, một lần nữa, lại phải dõi theo từng động thái của Nhà Trắng, của Jerusalem, của Tehran, trong cuộc chơi mà mọi quy tắc đều có thể bị viết lại bất cứ lúc nào, bởi những người không bao giờ chấp nhận thất bại, dù phải trả giá bằng máu và nước mắt của hàng triệu con người vô tội.