Kết quả cuộc gặp giữa Trump-Putin khiến thế giới thêm lo lắng, Ukraine vẫn đang hứng chịu làn đạn từ phía Nga

Cuộc họp bắt đầu lúc 11h32 sáng giờ Alaska (3h32 chiều giờ ET) với một phiên đàm phán ba bên, bao gồm Trump, Putin, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, Đặc phái viên Steve Witkoff, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov, và trợ lý chính sách đối ngoại Yuri Ushakov. Sau đó, các cuộc thảo luận mở rộng sang một bữa trưa làm việc với sự tham gia của các quan chức cấp cao từ cả hai phía, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, Chánh Văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles bên phía Mỹ, và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov cùng Bộ trưởng Tài chính Anton Siluanov từ phía Nga. Cuộc gặp kết thúc vào khoảng 2h18 chiều giờ Alaska, sớm hơn dự kiến, dẫn đến một cuộc họp báo chung bắt đầu lúc 2h58 chiều, nơi cả hai nhà lãnh đạo đưa ra những tuyên bố ngắn gọn nhưng không trả lời câu hỏi từ báo chí.

Trong bài phát biểu mở đầu tại cuộc họp báo, Tổng thống Trump tuyên bố: “Không có thỏa thuận cho đến khi thực sự có một thỏa thuận.” Ông nhấn mạnh rằng cuộc gặp đã đạt được “tiến bộ lớn” trong các cuộc thảo luận về Ukraine, nhưng không tiết lộ chi tiết cụ thể. Trump cho biết ông sẽ sớm liên lạc với các lãnh đạo NATO để cập nhật về cuộc gặp, đồng thời bày tỏ hy vọng về một “cuộc họp thứ hai” với sự tham gia của cả Putin và Zelensky. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn thừa nhận rằng việc thuyết phục Nga chấm dứt hoàn toàn các hành động quân sự, đặc biệt là các cuộc tấn công vào dân thường, là điều khó khăn. “Tôi không nghĩ mình có thể khiến Putin dừng việc ném bom dân thường. Tôi đã hỏi ông ấy, và câu trả lời là không,” Trump nói với báo chí trên Không lực Một trước khi đến Alaska.

Về phía Nga, ông Putin tỏ ra kín tiếng hơn, nhấn mạnh rằng “những mối quan ngại của Nga tại Ukraine cần được giải quyết” trước khi bất kỳ hòa bình nào có thể đạt được. Ông gọi Mỹ và Nga là “hàng xóm” và cho rằng cuộc gặp trực tiếp này là “đã quá hạn từ lâu”. Putin cũng gợi ý rằng các cuộc đàm phán có thể mở rộng sang các vấn đề kiểm soát vũ khí hạt nhân, với hiệp ước New START sắp hết hạn vào tháng 2 năm 2026 là một chủ đề tiềm năng. Tuy nhiên, ông không đưa ra cam kết cụ thể nào về việc giảm leo thang ở Ukraine, khiến nhiều nhà quan sát cho rằng Moscow vẫn giữ vững lập trường cứng rắn về các yêu cầu lãnh thổ và an ninh.

Một điểm đáng chú ý của hội nghị là sự vắng mặt của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, điều đã gây ra lo ngại sâu sắc ở Kyiv và các thủ đô châu Âu. Ông Zelensky, trong bài phát biểu tối ngày 15 tháng 8 từ Kyiv, nhấn mạnh rằng “mọi quyết định liên quan đến Ukraine phải có sự tham gia của Ukraine” và kêu gọi Mỹ duy trì một “lập trường mạnh mẽ”. Ông cảnh báo rằng các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine vẫn tiếp diễn trong ngày diễn ra hội nghị, với các báo cáo về thương vong dân sự ở các khu vực như Kharkiv và Sumy. “Họ vẫn giết người trong ngày đàm phán. Điều đó nói lên tất cả,” Zelensky nói, bày tỏ sự thất vọng nhưng vẫn hy vọng vào sự phối hợp chặt chẽ giữa Mỹ và các đồng minh châu Âu.

Những diễn biến tại hội nghị cho thấy rõ sự khác biệt trong mục tiêu của hai bên. Trump, với tham vọng củng cố hình ảnh “người kiến tạo hòa bình” và có thể là ứng viên cho giải Nobel Hòa bình, đã nhấn mạnh rằng ông không đàm phán thay cho Ukraine mà chỉ muốn đưa các bên đến bàn đàm phán. Tuy nhiên, ông cũng để ngỏ khả năng về các “thỏa thuận trao đổi lãnh thổ” giữa Ukraine và Nga, một ý tưởng bị Kyiv thẳng thừng bác bỏ. Trong khi đó, Putin dường như sử dụng hội nghị để phá vỡ sự cô lập ngoại giao của Nga, đặc biệt khi đây là chuyến thăm đầu tiên của ông tới một quốc gia phương Tây kể từ khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành lệnh bắt giữ ông vì cáo buộc tội ác chiến tranh. Việc ông xuất hiện tại Alaska, một bang không tham gia Công ước Rome của ICC, được xem là một động thái mang tính biểu tượng, khẳng định rằng Nga vẫn là một thế lực không thể bị bỏ qua.

Phản ứng quốc tế đối với hội nghị rất đa dạng. Các đồng minh châu Âu, dù nhẹ nhõm khi cuộc gặp chuyển từ format một đối một sang ba đối ba, vẫn lo ngại về nguy cơ Mỹ và Nga đạt được thỏa thuận mà không tính đến lợi ích của Ukraine. Một nhà ngoại giao châu Âu, được CNN trích dẫn, cho biết: “Chúng tôi không muốn Ukraine bị biến thành con cờ trong một ván bài lớn hơn.” Trong khi đó, Trung Quốc và Iran được cho là đang theo dõi sát sao, tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Mỹ có thể nới lỏng lập trường đối với Nga, điều có thể ảnh hưởng đến các thị trường năng lượng và trật tự địa chính trị toàn cầu. Tại Mỹ, một cuộc khảo sát của Pew Research Center cho thấy 59% người dân Mỹ thiếu niềm tin vào khả năng ra quyết định của Trump liên quan đến Nga, với 33% cho rằng ông quá thiên về Moscow.

Về mặt hậu cần, hội nghị đã gây ra những xáo trộn đáng kể ở Anchorage. Các khách sạn trong thành phố chật kín, dịch vụ taxi và rideshare bị quá tải, và Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã áp dụng các hạn chế bay tạm thời trong khu vực. Căn cứ Elmendorf-Richardson, với lịch sử là một pháo đài giám sát Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh, đã trở thành tâm điểm của sự chú ý toàn cầu, được bảo vệ bởi các tiêm kích F-22 Raptor và máy bay ném bom tàng hình B-2. Hình ảnh hai nhà lãnh đạo bắt tay trên đường băng, bên cạnh tấm biển “ALASKA 2025” và những chiến đấu cơ lượn trên bầu trời, đã trở thành biểu tượng của một khoảnh khắc lịch sử – dù kết quả của nó vẫn còn mơ hồ.

Dù không đạt được thỏa thuận cụ thể, hội nghị đã đặt nền móng cho các cuộc thảo luận tiếp theo. Trump cho biết ông hy vọng sẽ sớm tổ chức một cuộc gặp ba bên với sự tham gia của Zelensky, có thể ngay tại Alaska hoặc một địa điểm khác. Tuy nhiên, với việc Nga tiếp tục các cuộc tấn công ở Ukraine và Kyiv kiên quyết không nhượng bộ lãnh thổ, con đường dẫn đến hòa bình vẫn đầy chông gai. Hội nghị Alaska, với tất cả sự phô trương và kịch tính, có thể chỉ là một chương trong một câu chuyện dài hơn, nơi hòa bình vẫn là một mục tiêu xa vời.