Thế giới chờ đợi phản ứng của Iran sau khi Mỹ tấn công các địa điểm hạt nhân
.png)
Ngày 22 tháng 6 năm 2025 đã khắc sâu vào lịch sử hiện đại như một đêm không ngủ của toàn cầu, khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ ra lệnh cho quân đội Hoa Kỳ tiến hành chiến dịch không kích quy mô lớn, “san phẳng” ba cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran. Fordow, Natanz và Isfahan – những cái tên từng là biểu tượng cho tham vọng hạt nhân của Tehran – giờ đây trở thành biểu tượng cho một bước ngoặt nguy hiểm, đẩy Trung Đông và thế giới vào trạng thái căng thẳng chưa từng có kể từ sau cuộc chiến Iraq. Cả hành tinh nín thở chờ đợi: Iran sẽ đáp trả ra sao trước đòn đánh được mô tả là “chưa từng có tiền lệ” này?
Tổng thống Trump, vốn từng ưu tiên con đường ngoại giao, đã lựa chọn sức mạnh quân sự tuyệt đối sau hơn một tuần chứng kiến Israel và Iran cuốn nhau vào vòng xoáy trả đũa không khoan nhượng. Trong bài phát biểu trực tiếp từ Nhà Trắng, ông tuyên bố: “Chúng tôi đã hoàn toàn và triệt để tiêu diệt ba cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran. Nếu Tehran không chọn hòa bình, những đòn tiếp theo sẽ còn khủng khiếp hơn nhiều”. Đằng sau những lời lẽ mạnh mẽ ấy là một chiến dịch quân sự quy mô chưa từng thấy: 14 quả bom xuyên phá hầm ngầm, hơn 25 tên lửa Tomahawk, hơn 125 máy bay quân sự các loại, cùng sự phối hợp chặt chẽ với đồng minh Israel.
Đòn tấn công của Mỹ nhắm thẳng vào trái tim chương trình hạt nhân Iran. Fordow, cơ sở được chôn sâu tới gần 90 mét dưới lòng núi, vốn được cho là bất khả xâm phạm trước mọi loại bom thông thường, nay đã bị B-2 thả tới 12 quả GBU-57 – loại “siêu bom xuyên phá” chỉ Mỹ mới sở hữu. Ảnh vệ tinh cho thấy những miệng hố khổng lồ xuất hiện trên sườn núi, minh chứng cho sức công phá khủng khiếp của chiến dịch. Tổng thống Trump khẳng định: “Chưa từng có lực lượng quân sự nào trên thế giới làm được điều này. Đây là khoảnh khắc lịch sử của nước Mỹ, Israel và toàn cầu. Iran phải chấm dứt chiến tranh ngay lập tức”.
Tuy nhiên, trong khi Nhà Trắng và Tel Aviv ăn mừng chiến thắng, Tehran lại phát đi những tín hiệu thách thức và đau đớn. Ngoại trưởng Iran lên án đây là “hành động chiến tranh nguy hiểm”, tuyên bố mọi căn cứ Mỹ ở Trung Đông đều “dễ bị tổn thương” và cảnh báo sẽ có “hậu quả vĩnh viễn” cho Washington. Quốc hội Iran nhất trí thông qua việc đóng cửa eo biển Hormuz – huyết mạch vận chuyển dầu mỏ của thế giới, đe dọa thổi bùng một cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu. Đáp trả tức thì, rạng sáng nay, Iran đã phóng hàng loạt tên lửa vào Israel, gây thương vong tại Tel Aviv, Jerusalem và Haifa, đồng thời các đồng minh như Houthi ở Yemen cam kết sẽ tiếp tục “trả thù” cho Tehran.
Phản ứng của cộng đồng quốc tế là một bức tranh đa sắc thái nhưng chủ đạo là lo âu và cảnh báo. Từ Riyadh đến Baghdad, từ Doha đến Islamabad, các chính phủ đều kêu gọi kiềm chế, lo ngại rằng “vùng đất lửa” Trung Đông sẽ bùng phát thành đại chiến khu vực. Liên Hợp Quốc triệu tập họp khẩn, Tổng thư ký António Guterres nhấn mạnh: “Đây là thời khắc cần đối thoại, không phải trả đũa. Một vòng xoáy bạo lực mới sẽ đẩy cả khu vực vào hỗn loạn”. Trong khi đó, Israel công khai cảm ơn Mỹ, Thủ tướng Netanyahu gọi chiến dịch là “bước ngoặt lịch sử”, tin tưởng rằng mối đe dọa hạt nhân từ Iran đã bị loại bỏ.
Tuy nhiên, sự thật về mức độ thiệt hại vẫn còn là ẩn số. Iran tuyên bố các cơ sở chỉ bị “tổn thất bề mặt”, không có rò rỉ phóng xạ, và khẳng định chương trình hạt nhân sẽ tiếp tục. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế xác nhận không phát hiện tăng phóng xạ ngoài khu vực bị tấn công, nhưng các chuyên gia phương Tây nhận định: “Uy tín của chế độ Tehran đã chịu cú sốc chưa từng có. Họ buộc phải đáp trả nếu không muốn bị xem là yếu đuối, nhưng bất kỳ hành động nào cũng tiềm ẩn nguy cơ chiến tranh toàn diện”.
Bên trong Iran, tâm trạng hoang mang và phẫn nộ lan rộng. Hàng triệu người lo sợ một tương lai đen tối, không lối thoát. “Chúng tôi như sống trong một bộ phim kinh dị, không biết ngày mai sẽ ra sao”, một giáo viên ở Kashan chia sẻ trước khi cuộc gọi bị ngắt. Hệ thống phòng không của Iran được kích hoạt tối đa, các lực lượng Vệ binh Cách mạng thề “trả thù đến cùng”. Quốc hội Iran đồng loạt lên án Mỹ vi phạm chủ quyền, đòi hỏi chính phủ phải có phản ứng “tương xứng và quyết liệt”.
Tại Mỹ, quyết định của Tổng thống Trump gây tranh cãi dữ dội. Các lãnh đạo lưỡng đảng tranh cãi về tính hợp pháp của chiến dịch khi chưa có sự phê chuẩn của Quốc hội. Phe Dân chủ chỉ trích ông Trump “đơn phương kéo nước Mỹ vào một cuộc chiến nguy hiểm mà không có chiến lược rõ ràng”, trong khi phe Cộng hòa ca ngợi “sức mạnh và quyết đoán” của Tổng thống đương nhiệm. Bản thân ông Trump, người từng cam kết tránh xa các cuộc chiến tốn kém ở nước ngoài, nay lại đứng trước nguy cơ bị cuốn vào một vòng xoáy xung đột không lối thoát.
Câu hỏi lớn nhất lúc này: Iran sẽ đáp trả ra sao? Các chuyên gia an ninh nhận định, Tehran đang đứng trước thế lưỡng nan: Đáp trả mạnh tay sẽ đẩy khu vực vào chiến tranh toàn diện, có thể kéo theo Mỹ, Israel và các đồng minh vùng Vịnh; còn nếu nhún nhường, uy tín của chế độ sẽ sụp đổ, tạo nguy cơ bất ổn nội bộ nghiêm trọng. Sức ép từ dư luận trong nước, từ các lực lượng “diều hâu” trong chính quyền và từ các đồng minh như Houthi, Hezbollah, Hamas… đang thúc giục Iran phải “ra tay”. Nhưng bất kỳ đòn trả đũa nào cũng có thể là mồi lửa cho một cuộc đại chiến không kiểm soát.
Trong khi đó, thị trường dầu mỏ toàn cầu rung chuyển trước nguy cơ eo biển Hormuz bị phong tỏa, giá dầu tăng vọt chỉ trong vài giờ đồng hồ. Các quốc gia châu Âu, châu Á và Nga đồng loạt kêu gọi kiềm chế, lo ngại chuỗi cung ứng năng lượng sẽ bị đứt gãy, kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái. Các hãng hàng không quốc tế hủy chuyến bay qua không phận Iran và Israel, chuẩn bị phương án sơ tán công dân khỏi khu vực nguy hiểm.
Ở Tel Aviv, Jerusalem, Haifa, hàng triệu người dân Israel sống trong nỗi sợ hãi trước các đợt tên lửa trả đũa từ Iran. Hệ thống phòng không “Vòm Sắt” hoạt động hết công suất, các hầm trú ẩn chật kín người. Trong khi đó, tại Tehran, Isfahan, Natanz, Fordow, người dân vừa oán giận Mỹ, vừa hoang mang trước nguy cơ chiến tranh leo thang. Những hình ảnh về các miệng hố bom khổng lồ, các khu nhà máy bị san phẳng, các đoàn xe cứu thương lao vào vùng nguy hiểm… trở thành biểu tượng mới cho một Trung Đông đang rực cháy.
Tổng thống Trump, trong bài phát biểu rạng sáng ngày 22 tháng 6, nhấn mạnh: “Chúng tôi không nhằm vào quân đội hay dân thường Iran. Mục tiêu duy nhất là buộc Tehran từ bỏ chương trình hạt nhân nguy hiểm. Nếu Iran chọn hòa bình, cánh cửa đối thoại vẫn rộng mở. Nhưng nếu họ đáp trả, hậu quả sẽ còn nặng nề hơn nhiều”. Đó là lời cảnh báo lạnh lùng, nhưng cũng là lời mời gọi cuối cùng trước khi mọi cây cầu ngoại giao bị đốt cháy.
Thế giới đang nín thở chờ đợi. Một quyết định sai lầm của Tehran có thể châm ngòi cho đại chiến Trung Đông, lôi kéo các cường quốc vào vòng xoáy bạo lực không lối thoát. Nhưng nếu Iran nhún nhường, chế độ có nguy cơ mất mặt, mất kiểm soát nội bộ, và mất luôn vị thế khu vực đã dày công xây dựng suốt nhiều thập kỷ. Đó là thế tiến thoái lưỡng nan không lối ra.
Trong bối cảnh đó, mọi ánh mắt đổ dồn về Tehran. Sẽ là một đòn trả đũa chớp nhoáng vào căn cứ Mỹ ở Iraq, Syria, vùng Vịnh? Hay một chiến dịch tấn công mạng quy mô lớn vào hạ tầng phương Tây? Hay Iran sẽ chọn “nhịn nhục” để củng cố nội bộ, chờ thời cơ phản công? Không ai biết chắc, kể cả những người trong cuộc. Nhưng có một điều chắc chắn: Đêm 22 tháng 6 năm 2025 đã mở ra một chương mới đầy bất trắc cho Trung Đông và toàn thế giới. Và giờ đây, cả hành tinh đang hồi hộp, lo lắng, chờ đợi hồi đáp từ Tehran – hồi đáp có thể quyết định số phận của hàng triệu con người, của cả một trật tự quốc tế vốn đã mong manh sau quá nhiều biến động.