Trump phong tỏa dầu mỏ Venezuela: Maduro bị dồn ép, Nga-Trung lên án nhưng khó can thiệp trực tiếp
Sau cuộc triển khai quân sự lớn nhất ở Caribe trong nhiều thập kỷ, với hàng không mẫu hạm USS Gerald R. Ford dẫn đầu một hạm đội khổng lồ cùng hàng nghìn binh sĩ đặc nhiệm, Tổng thống Donald Trump đã đẩy căng thẳng với Venezuela lên đỉnh điểm bằng lệnh phong tỏa toàn diện các tàu chở dầu bị trừng phạt ra vào lãnh hải nước này, đồng thời đe dọa chuyển sang các cuộc tấn công trên bộ nhằm triệt phá những gì ông gọi là "mạng lưới narco-terrorism" do chính quyền Nicolás Maduro hậu thuẫn. Động thái này không chỉ là lời cảnh báo mà là hành động thực tế: hải quân Mỹ đã chặn và tịch thu ít nhất ba tàu chở dầu Venezuela trên vùng biển quốc tế chỉ trong tháng 12/2025, khiến xuất khẩu dầu mỏ – nguồn sống còn của Caracas – gần như tê liệt, đẩy nền kinh tế đang suy sụp của Venezuela vào vòng xoáy tuyệt vọng sâu hơn. Đây không phải là cuộc chiến chống ma túy thông thường; đây là chiến dịch có tính toán để bóp nghẹt chế độ Maduro, mở đường cho sự thay đổi căn bản tại quốc gia sở hữu trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới, đồng thời khẳng định quyền kiểm soát tuyệt đối của Mỹ tại Tây bán cầu.
Từ đầu tháng 9/2025, Mỹ đã tiến hành hàng chục cuộc không kích vào các tàu nghi vận chuyển ma túy ở Caribe và Thái Bình Dương phía đông, giết chết hơn 100 người mà Washington cáo buộc là thành viên của các băng đảng như Tren de Aragua – tổ chức bị Trump chỉ định là khủng bố nước ngoài. Nhưng các nhà phân tích độc lập và chính phủ Venezuela bác bỏ, khẳng định nhiều nạn nhân chỉ là ngư dân vô tội, và những cuộc tấn công này vi phạm nghiêm trọng luật chiến tranh khi bao gồm cả đòn đánh thứ hai nhằm tiêu diệt người sống sót. Đến tháng 12, trọng tâm chuyển sang dầu mỏ: việc tịch thu tàu Skipper, Centuries và các tàu khác đã khiến hoạt động cảng Venezuela chậm lại đáng kể, với nhiều tàu chở hàng triệu thùng dầu thô hướng tới Trung Quốc bị buộc quay đầu hoặc ẩn náu. Trump không ngần ngại tuyên bố công khai rằng Mỹ sẽ "giữ dầu" hoặc bán nó, biến lệnh trừng phạt thành hành động cướp đoạt trực tiếp trên biển cả, gợi nhớ đến những thời kỳ đế quốc cũ kỹ mà thế giới tưởng đã chôn vùi.
Phía sau lớp vỏ chống ma túy và di cư là mục tiêu chiến lược rõ ràng: kiểm soát nguồn dầu mỏ khổng lồ của Venezuela, ngăn chặn sự lan rộng của ý thức hệ cực tả tại Mỹ Latinh, và gửi thông điệp đanh thép đến các đối thủ toàn cầu rằng Mỹ sẽ không khoan nhượng với bất kỳ thế lực nào thách thức ảnh hưởng truyền thống tại "sân sau" của mình. Maduro, bị cáo buộc thao túng bầu cử và đàn áp đối lập, đã biến Venezuela thành cứ điểm chống Mỹ, với sự hậu thuẫn từ Nga và Trung Quốc – hai cường quốc đang đầu tư hàng tỷ đô la vào dầu mỏ và hạ tầng nước này. Bắc Kinh đã rót hàng chục tỷ vay đổi dầu, trong khi Moscow cung cấp vũ khí và cố vấn quân sự, biến Caracas thành tiền đồn chiến lược cuối cùng tại châu Mỹ. Nếu Maduro sụp đổ, không chỉ dòng dầu chảy về phương Đông bị cắt đứt mà toàn bộ mạng lưới ảnh hưởng của Nga-Trung tại khu vực sẽ lung lay nghiêm trọng, mở đường cho các công ty Mỹ khai thác nguồn tài nguyên bị "chôn vùi" dưới thời quốc hữu hóa.
Tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, không khí đối đầu đạt đỉnh khi Nga và Trung Quốc đồng loạt lên án hành động của Mỹ là "vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế", "cướp biển hiện đại" và "mẫu hình cho các hành vi xâm lược tương lai tại Mỹ Latinh". Đại sứ Nga cảnh báo rằng cuộc can thiệp này có thể trở thành tiền lệ nguy hiểm, trong khi Trung Quốc khẳng định ủng hộ Caracas bảo vệ chủ quyền và lợi ích hợp pháp. Maduro đã kêu gọi hỗ trợ từ Moscow và Bắc Kinh, từ radar phòng không đến tên lửa, nhưng thực tế phũ phàng: khoảng cách địa lý khổng lồ khiến Nga-Trung khó can thiệp trực tiếp. Tàu chiến Nga phải băng qua Đại Tây Dương dưới sự kiểm soát của NATO, trong khi hải quân Trung Quốc vẫn chưa đủ sức vươn tới Caribe. Họ có thể cung cấp vũ khí hoặc viện trợ ngoại giao, nhưng khó lòng đối đầu trực diện với "cánh tay thép" của Mỹ ngay sát Florida – nơi chỉ cần vài giờ bay là không kích có thể dội xuống Caracas.
Trump, với sự hậu thuẫn từ các cố vấn cứng rắn như Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, đã ký chỉ thị bí mật cho phép các chiến dịch quân sự chống cartel ma túy, tập trung hỏa lực hải quân khổng lồ vào Venezuela. Ông liên tục đe dọa "sẽ sớm chuyển sang tấn công trên bộ", với đặc nhiệm SEAL và lực lượng không quân sẵn sàng đột kích các cảng, sân bay hay cơ sở hậu cần bị nghi dùng cho buôn lậu. Dù Quốc hội Mỹ đặt câu hỏi về tính hợp pháp – thiếu sự ủy quyền rõ ràng theo Hiến pháp – và dư luận nội địa phản đối mạnh mẽ, Trump vẫn kiên định rằng đây là biện pháp cần thiết để bảo vệ an ninh Mỹ, ngăn chặn "dòng độc dược" và di cư bất hợp pháp từ Venezuela. Nhưng sâu xa hơn, đây là cuộc tái khẳng định Học thuyết Monroe hiện đại: Mỹ Latinh phải thuộc сфер ảnh hưởng của Washington, không chỗ cho Nga hay Trung Quốc chen chân.
Venezuela giờ đây bị bao vây: kinh tế kiệt quệ bởi trừng phạt và phong tỏa, quân đội suy yếu dù được huấn luyện, và đồng minh xa xôi chỉ có thể hỗ trợ bằng lời. Maduro có thể huy động dân quân và kêu gọi kháng chiến, nhưng trước sức mạnh áp đảo của hạm đội Mỹ – với F-35, tàu ngầm và đặc nhiệm – khả năng chống cự trực tiếp gần như bằng không. Các chuyên gia cảnh báo rằng bất kỳ sự cố nào, từ va chạm trên biển đến đòn tấn công quá tay, đều có thể châm ngòi xung đột lớn hơn, kéo theo Nga-Trung vào vòng xoáy dù họ không muốn. Thế giới đang chứng kiến một ván cờ địa chính trị nghẹt thở: Mỹ đang dùng sức mạnh quân sự để ép thay đổi chế độ, trong khi Nga và Trung Quốc dù lên án gay gắt nhưng khó lòng nhúng tay sâu vì rủi ro toàn cầu quá lớn. Liệu Maduro có nhượng bộ để tránh thảm họa, hay Trump sẽ đẩy tới cùng để giành chiến thắng quyết định tại Tây bán cầu? Căng thẳng vẫn leo thang từng giờ, và vùng Caribe đang đứng trước nguy cơ trở thành chiến trường nóng bỏng nhất thập kỷ.
.jpg)
