Ba Lan đóng cửa lãnh sự quán Nga cuối cùng: Kaliningrad bị cô lập, Moscow mất mắt xích chiến lược ở Baltic!
Vào cuối tháng 12/2025, Ba Lan đã giáng một đòn ngoại giao mạnh mẽ chưa từng có vào Moscow khi chính thức đóng cửa lãnh sự quán Nga cuối cùng tại Gdansk, biến Kremlin mất đi mắt xích quan trọng nhất ở Bắc Âu và đẩy quan hệ hai nước xuống đáy vực sâu thẳm. Quyết định này, được Bộ trưởng Ngoại giao Radosław Sikorski công bố từ tháng 11 sau vụ phá hoại đường sắt bị Warsaw quy kết là "hành vi khủng bố nhà nước" do tình báo Nga chỉ đạo, đã được thực thi đúng hạn vào ngày 23/12 bất chấp sự chống đối quyết liệt từ phía Nga. Lực lượng Nga từ chối bàn giao tòa nhà, để lại nhân viên hành chính kỹ thuật nhằm duy trì quyền sở hữu, nhưng biểu tượng lá cờ Nga bị tháo bỏ và tấm biển lãnh sự bị gỡ xuống đã gửi đi thông điệp rõ ràng: Ba Lan không còn khoan nhượng trước chiến tranh lai mà Moscow đang tiến hành trên lãnh thổ châu Âu. Đây không chỉ là việc đóng cửa một cơ quan hành chính; đây là sự kết thúc của một kỷ nguyên mà Nga từng sử dụng các cơ sở ngoại giao làm vỏ bọc cho hoạt động gián điệp, giám sát tàu chiến NATO và theo dõi dòng viện trợ quân sự khổng lồ chảy qua Ba Lan đến Ukraine.
Vụ việc bắt nguồn từ vụ nổ trên tuyến đường sắt Warsaw-Lublin vào tháng 11, tuyến đường huyết mạch vận chuyển vũ khí và hàng cứu trợ đến biên giới Ukraine. Thủ tướng Donald Tusk đã trực tiếp đến hiện trường, gọi đây là "hành vi phá hoại chưa từng có" nhằm gây thảm họa giao thông và đe dọa an ninh quốc gia. Các cơ quan an ninh Ba Lan nhanh chóng chỉ ra dấu vết dẫn đến tình báo Nga, với hai công dân Ukraine bị nghi làm việc cho Moscow đã rời khỏi đất nước sau khi đặt thiết bị nổ. Ngoại trưởng Sikorski không ngần ngại tuyên bố rằng Nga đang tiến hành "chiến tranh lai" chống Ba Lan và các đồng minh, và việc đóng cửa lãnh sự quán Gdansk là phản ứng trực tiếp, dù không phải là cuối cùng. Tòa nhà tại Gdansk, với ăng ten trên mái và xe ngoại giao miễn trừ, từ lâu bị nghi là trung tâm thu thập tín hiệu tình báo quan trọng nhất của Nga ở Bắc Âu, giám sát cảng biển và hoạt động hải quân NATO. Việc mất đi "cửa sổ chiến lược" này khiến Moscow mù lòa trước các động thái quân sự ở Baltic, đặc biệt khi Biển Baltic ngày càng trở thành "hồ NATO" sau khi Thụy Điển và Phần Lan gia nhập liên minh.
Phản ứng từ Kremlin không thể gay gắt hơn, nhưng lộ rõ sự bất lực chiến lược. Nga tuyên bố đóng cửa lãnh sự quán Ba Lan tại Irkutsk từ ngày 30/12, một động thái tit-for-tat nhắm vào ký ức lịch sử của người Ba Lan bị lưu đày dưới thời Sa hoàng và Liên Xô. Tuy nhiên, sự bất đối xứng rõ ràng: Gdansk là mắt tình báo sống còn của Nga ở châu Âu, trong khi Irkutsk chỉ mang giá trị biểu tượng và hỗ trợ cộng đồng Ba Lan ở Siberia. Phát ngôn viên Dmitry Peskov gọi quyết định của Warsaw là "muốn giảm quan hệ ngoại giao xuống zero", nhưng đó chỉ là lời thừa nhận ngầm rằng Ba Lan đã nắm thế thượng phong trong cuộc chơi ngoại giao này. Các nước Baltic – Lithuania, Latvia, Estonia – lập tức đồng loạt ủng hộ, áp dụng nguyên tắc "một người vì tất cả" chống Moscow, biến mặt trận phía Đông NATO thành bức tường thép thống nhất. Lịch sử thù địch lâu đời với Nga nay được chuyển hóa thành sức mạnh chiến lược, với Ba Lan làm chất xúc tác đoàn kết châu Âu chống lại mối đe dọa từ Đông.
Sâu xa hơn, động thái này đánh trực diện vào gót chân Achilles của Nga: vùng Kaliningrad, căn cứ quân sự then chốt bị kẹp giữa Ba Lan và Lithuania. Hành lang Suwalki – dải đất hẹp nối Ba Lan với Lithuania, ngăn cách Kaliningrad khỏi Belarus – từ lâu bị Nga coi là điểm yếu của NATO, nơi Moscow có thể cắt đứt các nước Baltic chỉ trong vài giờ. Nhưng nay, tình thế đảo ngược hoàn toàn. Với Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, Biển Baltic thuộc quyền kiểm soát đồng minh; với Ba Lan tăng cường kiểm soát biên giới và đe dọa siết chặt transit qua Belarus, Kaliningrad trở thành "con tin địa chính trị" lớn nhất lịch sử. Một triệu dân và garrison quân sự hùng hậu ở đây phụ thuộc vào tuyến đường bộ qua Ba Lan-Lithuania cho hậu cần, thực phẩm và nhiên liệu. Nếu Warsaw và Vilnius hoàn toàn phong tỏa, Moscow chỉ còn dựa vào đường biển và không, nơi đầy tàu chiến NATO và radar giám sát. Chi phí hậu cần sẽ tăng vọt, biến Kaliningrad từ bàn đạp tấn công thành gánh nặng không thể bảo vệ, đặc biệt khi Nga đang kiệt quệ vì chiến tranh Ukraine.
Ba Lan không dừng ở ngoại giao. Chính phủ đã triển khai Chiến dịch Horizon, huy động hàng nghìn quân bảo vệ hạ tầng trọng yếu – đường sắt, đường ống năng lượng, trung tâm viễn thông – chống lại các vụ phá hoại từ GRU Nga. Dự án Eastern Shield trị giá 2,5 tỷ USD đang xây dựng pháo đài hiện đại dọc biên giới, biến "Tusk Line" thành bức tường bất khả xâm phạm chống vũ khí di cư và tấn công lai từ Belarus. Các nước châu Âu khác, từ Đức đến Baltic, đang noi gương, tạo tiền lệ đóng cửa các "ổ gián điệp" Nga còn lại. Hiệu ứng domino lan sang kinh tế: tuyến đường sắt quan trọng của Sáng kiến Vành đai Con đường Trung Quốc qua Ba Lan bị đe dọa, buộc Bắc Kinh phải cân nhắc lại sự phụ thuộc vào Moscow. Hàng hóa ùn tắc, hợp đồng hủy bỏ, doanh nghiệp phá sản – tất cả đều làm suy yếu nền kinh tế Nga đang bị trừng phạt siết chặt.
Trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump đang củng cố vị thế Mỹ tại châu Âu, nhấn mạnh NATO phải mạnh mẽ hơn trước mối đe dọa Nga, hành động của Ba Lan gửi thông điệp sắc bén: châu Âu không còn chờ đợi mà tự tay viết lại luật chơi địa chính trị. Putin từng nghĩ mình là bậc thầy cờ vua ở Baltic, nhưng Warsaw đã lật ngược bàn cờ, biến hành lang Suwalki từ điểm yếu NATO thành vòng thắt cổ Kaliningrad. Nga nay phải đối mặt lựa chọn khắc nghiệt: dừng xâm lược Ukraine hoặc chứng kiến căn cứ châu Âu của mình dần nghẹt thở. Tiếng cửa sắt đóng sầm ở Gdansk không chỉ vang vọng ở Baltic mà còn đến tận Siberia, báo hiệu một kỷ nguyên mới nơi sức mạnh thực địa và quyết tâm chính trị của các nước dân chủ đang đẩy lùi bóng tối từ Kremlin.
.jpg)
