Tại Sao Bắc Kinh Không Dám Nhúc Nhích Khi Campuchia Bị Tấn Công Dữ Dội?

Biên giới Thái Lan-Campuchia đang biến thành địa ngục với hàng trăm chết chóc và nửa triệu người tị nạn, nhưng Trung Quốc – đồng minh lớn nhất của Cam

Biển lửa đang nuốt chửng biên giới Thái Lan - Campuchia, nơi những tiếng nổ kinh hoàng vang vọng không ngừng, biến vùng đất từng yên bình thành địa ngục trần gian. Hàng trăm nghìn dân thường chạy trốn trong tuyệt vọng, bỏ lại nhà cửa tan hoang dưới mưa đạn pháo và không kích dữ dội. Hơn nửa triệu người đã bị đẩy vào cảnh màn trời chiếu đất, trẻ em khóc ngất bên những chiếc xe chở đầy đồ đạc vội vã, người già lê lết trong các trại tị nạn tạm bợ. Đây không còn là những vụ đụng độ lẻ tẻ nữa, mà là một cuộc chiến tranh thực sự, với không quân Thái Lan sử dụng F-16 oanh tạc sâu vào lãnh thổ Campuchia, phá hủy kho vũ khí, cầu cống và thậm chí cả khu dân cư. Phía Campuchia đáp trả bằng rocket và pháo nặng, nhưng sức mạnh chênh lệch rõ rệt khiến Phnom Penh rơi vào thế phòng thủ tuyệt vọng. Số người chết tăng vọt từng ngày: hàng chục binh sĩ Thái Lan ngã xuống, trong khi Campuchia báo cáo hàng trăm thương vong, chủ yếu là dân thường vô tội. Đây là thảm kịch nhân đạo tồi tệ nhất Đông Nam Á kể từ hàng thập kỷ qua, một vết nhơ đen tối trên bản đồ địa chính trị khu vực.

Giữa lúc khói lửa mịt mù, câu hỏi day dứt nhất vang lên từ các diễn đàn quốc tế và những nạn nhân đang chịu đựng: Trung Quốc đang ở đâu? Bắc Kinh, quốc gia từng tự xưng là "người anh em sắt son" của Campuchia, với hàng tỷ đô la đầu tư hạ tầng, các khoản vay khổng lồ và ảnh hưởng sâu rộng đến tận trung tâm quyền lực Phnom Penh, nay lại chọn im lặng tuyệt đối. Không một tuyên bố công khai, không một động thái hỗ trợ quân sự, thậm chí không cả lời lên án Thái Lan – đồng minh chiến lược của Mỹ. Campuchia, vốn thường đứng về phía Bắc Kinh trong mọi vấn đề từ Biển Đông đến các hội nghị ASEAN, giờ đây bị bỏ rơi giữa chiến trường, quân đội suy kiệt trước hỏa lực áp đảo từ Bangkok. Sự im lặng này không phải ngẫu nhiên; nó là minh chứng cay đắng cho sự tính toán lạnh lùng của địa chính trị siêu cường. Trung Quốc đang bị khóa chặt tay chân bởi một ván cờ lớn hơn, nơi Mỹ và đồng minh đang siết chặt vòng vây ở Thái Bình Dương.

Chỉ vài ngày trước khi biên giới Thái Lan - Campuchia bùng nổ, bầu trời châu Á đã rung chuyển bởi màn thị uy sức mạnh chưa từng thấy từ liên minh Nga - Trung. Hai oanh tạc cơ Tu-95 "Gấu" của Nga, biểu tượng rùng rợn từ thời Chiến tranh Lạnh với khả năng mang đầu đạn hạt nhân, đã bay sát vùng trời Nhật Bản, hội tụ cùng hai chiếc H-6K hiện đại của Trung Quốc gần Okinawa. Chúng lượn lờ qua eo biển Miyako, vùng biển chiến lược then chốt, kèm theo phi đội J-16 tinh nhuệ. Đây không phải chuyến bay thông thường; đây là lời thách thức trực diện gửi đến Tokyo và Washington, khẳng định rằng Moscow và Bắc Kinh sẵn sàng phối hợp quân sự để tái định hình trật tự khu vực. Nhật Bản lập tức điều chiến đấu cơ đánh chặn, Hàn Quốc báo động đỏ, toàn bộ liên minh Mỹ - Nhật - Hàn rơi vào trạng thái cảnh giác cao độ. Động thái này lộ rõ tham vọng: kiểm tra giới hạn đỏ của phương Tây, thăm dò phản ứng trước một trục liên minh mới đầy nguy hiểm.

Phản ứng từ Mỹ và Nhật Bản đến ngay lập tức, mạnh mẽ và không khoan nhượng. Chỉ một ngày sau, hai "pháo đài bay" B-52 Stratofortress khổng lồ của Không quân Mỹ, biểu tượng bá quyền hàng không với tải trọng bom kinh hoàng, đã cất cánh từ căn cứ, bay huấn luyện chung với phi đội F-15 và F-35 Nhật Bản trên Biển Nhật Bản. Thông điệp rõ ràng: bất kỳ hành động khiêu khích nào cũng sẽ gặp đòn đáp trả tương xứng. Okinawa, pháo đài bất khả xâm phạm của Mỹ ở châu Á với hàng nghìn quân đồn trú, chính là mục tiêu ngầm mà Nga - Trung nhắm đến. Mỗi lần oanh tạc cơ đối phương áp sát, đó là lời đe dọa lạnh lùng: chúng tôi có thể vô hiệu hóa tấm khiên này nếu xung đột nổ ra. Nhưng Washington không nao núng. Tổng thống Donald Trump, với phong cách quyết đoán quen thuộc, đã trực tiếp can thiệp vào cuộc xung đột Thái Lan - Campuchia, gọi điện cho lãnh đạo hai bên, thúc đẩy ngừng bắn và đe dọa tariff thương mại để buộc tuân thủ. Ông Trump hiểu rõ: để lửa cháy ở Đông Nam Á là trao cơ hội cho Trung Quốc can thiệp, biến Campuchia thành bàn đạp quân sự sát sườn đồng minh Thái Lan.

Chính sự hiện diện áp đảo của Mỹ ở Thái Bình Dương đã buộc Bắc Kinh phải kiềm chế. Mọi bước đi của Trung Quốc đều bị soi xét dưới kính hiển vi từ Lầu Năm Góc và NATO. Liên minh Bắc Đại Tây Dương, dù trụ sở ở châu Âu, đã nhiều lần cảnh báo trực tiếp về "mối đe dọa hệ thống" từ Trung Quốc, đặc biệt sau khi Bắc Kinh xích lại gần Moscow. Nếu Trung Quốc dám hỗ trợ quân sự công khai cho Campuchia – gửi vũ khí, cố vấn hay thậm chí lực lượng – đó sẽ là cái cớ hoàn hảo để Mỹ và Thái Lan phản công, biến xung đột cục bộ thành đối đầu khu vực. Bắc Kinh không thể mạo hiểm: lực lượng hải quân và không quân Mỹ đang tuần tra dày đặc, B-52 sẵn sàng xuất kích, trong khi Thái Lan là đồng minh thân cận của Washington với các căn cứ chiến lược. Sự im lặng của Trung Quốc không phải thiếu quan tâm, mà là sự bất lực chiến lược. Họ đang dồn toàn lực đối phó mối đe dọa từ Okinawa, nơi liên minh Mỹ - Nhật có thể chặn đứng mọi tham vọng bá quyền.

Thảm kịch ở biên giới Thái Lan - Campuchia phơi bày sự thật phũ phàng của thế giới đa cực: các quốc gia nhỏ bé thường trở thành quân cờ hy sinh trong trò chơi của siêu cường. Campuchia trông chờ vào "người anh em" Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh chọn bảo vệ lợi ích cốt lõi ở Thái Bình Dương thay vì lao vào cuộc chiến không cân sức. Dân thường Campuchia đang trả giá bằng máu và nước mắt: làng mạc tan hoang, trường học bị bom, bệnh viện quá tải thương binh. Hàng trăm nghìn người tị nạn chen chúc trong lều trại, thiếu thức ăn, nước sạch và hy vọng. Thái Lan, với quân đội mạnh hơn, cũng chịu tổn thất nặng nề, nhưng họ có hậu thuẫn từ Mỹ – siêu cường đang khẳng định vị thế bằng sức mạnh không quân không thể tranh cãi. Tổng thống Trump không chỉ dừng ở lời nói; ông đã chứng minh khả năng can thiệp quyết liệt, buộc hai bên ngồi vào bàn đàm phán dù xung đột vẫn âm ỉ.

Căng thẳng Thái Bình Dương đang đẩy toàn khu vực đến bờ vực. Màn phối hợp Nga - Trung không chỉ là thị uy; nó là dấu hiệu của một trục đối trọng mới, thách thức trực tiếp trật tự do Mỹ dẫn dắt từ sau Thế chiến II. Nhưng Washington không lùi bước. B-52 gầm rú trên bầu trời là lời nhắc nhở sắt thép: bất kỳ ai muốn thay đổi bản đồ địa chính trị phải trả giá đắt. NATO, dù xa xôi, cũng theo dõi sát sao, coi sự kết hợp Nga - Trung là mối đe dọa toàn cầu. Trong khi đó, Đông Nam Á đang cháy. Xung đột Thái Lan - Campuchia không chỉ là tranh chấp biên giới cổ xưa; nó là mảnh ghép trong bức tranh lớn hơn, nơi siêu cường va chạm và các nước nhỏ gánh chịu hậu quả. Sự im lặng của Trung Quốc trước đồng minh đang đổ máu là bài học đau đớn: trong địa chính trị, lòng trung thành chỉ tồn tại khi lợi ích trùng khớp. Campuchia đang cô đơn giữa lửa đạn, và thế giới tự do, dẫn dắt bởi Mỹ, đang chứng minh rằng họ sẽ không để khu vực rơi vào tay những kẻ thách thức trật tự.

Kẻ yếu luôn là nạn nhân đầu tiên khi các ông lớn đối đầu. Biên giới Thái Lan - Campuchia đang nhắc nhở điều đó một cách tàn khốc. Tiếng súng vẫn vang, khói lửa vẫn bốc, và hàng triệu sinh mạng treo sợi chỉ mỏng manh giữa hòa bình mong manh và chiến tranh toàn diện. Mỹ đang hành động quyết liệt để dập lửa, trong khi Trung Quốc chọn quan sát từ xa. Lịch sử sẽ phán xét ai là kẻ ích kỷ, ai là người bảo vệ ổn định thực sự.