Kiev miễn cưỡng cúi đầu trước sức ép EU dọa cắt viện trợ: Nghị trường hỗn loạn phơi bày khủng hoảng sâu sắc ở Ukraina
.png)
Trong một phiên họp quốc hội được phát sóng trực tiếp lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh Nga-Ukraina bùng nổ vào năm 2022, người dân Ukraina kỳ vọng được chứng kiến những cuộc tranh luận sắc sảo, những giải pháp cứu quốc giữa thời chiến. Nhưng thay vào đó, họ được “chiêu đãi” một màn kịch hỗn loạn, nơi các nghị sĩ lao vào nhau với những cú đấm vụng về và những cử chỉ thô lỗ. Cảnh tượng nghị trường biến thành sàn đấu vật không chỉ làm người dân thất vọng mà còn khiến các đồng minh phương Tây, vốn đang rót hàng tỷ euro viện trợ, phải đặt câu hỏi về năng lực lãnh đạo của một quốc gia đang chìm trong khủng hoảng. Vụ ẩu đả tại Quốc hội Ukraina, cùng với những bê bối tham nhũng và áp lực từ Liên minh châu Âu (EU), đã phơi bày một thực tế cay đắng: Ukraina đang loạng choạng giữa khát vọng dân chủ và sự hỗn loạn nội bộ, đe dọa làm lung lay niềm tin từ cả người dân lẫn cộng đồng quốc tế.
Phiên họp quốc hội ngày 22 tháng 7 năm 2025 đã trở thành tâm điểm chú ý khi hai nghị sĩ thuộc đảng cầm quyền “Người Phục vụ Nhân dân” – Flap Neslop và Genadi K – lao vào nhau trong một cuộc cãi vã gay gắt, nhanh chóng biến thành màn ẩu đả giữa nghị trường. Hình ảnh được phát sóng trực tiếp cho thấy các nghị sĩ cố tung thêm vài cú đấm trước khi bị đồng nghiệp can ngăn. Chưa dừng lại ở đó, một khoảnh khắc đáng xấu hổ khác được camera ghi lại: nghị sĩ Seskii Flasenko giơ ngón tay giữa về phía Yulia Tymoshenko, một chính trị gia kỳ cựu đang kêu gọi sự minh bạch và đoàn kết. Những hành động này không chỉ làm ô uế hình ảnh của Quốc hội mà còn phơi bày sự thiếu thống nhất và tôn trọng trong chính nội bộ các đảng phái. Văn hóa chính trị tại Ukraina, vốn đã bị nghi ngờ từ lâu, giờ đây lại bị đánh dấu bằng những hình ảnh đáng hổ thẹn, khiến người dân tự hỏi: Liệu một chính phủ như vậy có thể dẫn dắt đất nước vượt qua cơn bão chiến tranh?
Cảnh hỗn loạn tại nghị trường không phải là điều mới mẻ. Quốc hội Ukraina từ lâu đã nổi tiếng với các vụ xô xát. Năm 2014, các nghị sĩ từng đánh nhau vì tranh cãi liên quan đến Nga. Đến năm 2018, một vụ ẩu đả khác nổ ra khi một nghị sĩ bị gọi là “tay sai của Putin”. Nhưng lần này, vụ việc diễn ra trong bối cảnh đặc biệt nhạy cảm. Ukraina đang đối mặt với áp lực khổng lồ từ chiến trường, nơi Nga tiếp tục các cuộc tấn công tàn khốc, và từ bàn đàm phán ngoại giao, nơi các đồng minh phương Tây ngày càng khắt khe với cam kết cải cách. Việc phát sóng trực tiếp, vốn được kỳ vọng là bước tiến minh bạch, lại vô tình biến nghị trường thành một sân khấu náo loạn, làm sâu sắc thêm sự thất vọng của người dân.
Đằng sau những cú đấm và cử chỉ thiếu văn hóa là một cuộc khủng hoảng thể chế nghiêm trọng hơn. Cùng ngày với vụ ẩu đả, Quốc hội Ukraina lặng lẽ thông qua một dự luật gây tranh cãi, chuyển quyền kiểm soát hai cơ quan chống tham nhũng chủ chốt – Cục Chống Tham nhũng Quốc gia (NABU) và Văn phòng Công tố viên Chống Tham nhũng Đặc biệt (SAPO) – về tay Tổng Công tố. Động thái này bị nhiều người coi là nỗ lực của Tổng thống Volodymyr Zelensky nhằm bảo vệ các đồng minh thân cận khỏi các cuộc điều tra. NABU, được thành lập sau Cách mạng Maidan 2014, từ lâu đã là biểu tượng cho cuộc chiến chống tham nhũng – vấn nạn được người dân Ukraina xem là “kẻ thù số một” kể từ khi lập quốc. Cơ quan này từng đưa ra cáo buộc chống lại hơn 10 nghị sĩ đảng cầm quyền và ba bộ trưởng, bao gồm một Phó Thủ tướng. Việc Zelensky tìm cách kiểm soát NABU và SAPO không chỉ làm lung lay niềm tin của người dân mà còn khiến các đồng minh phương Tây lo ngại về tính minh bạch trong việc sử dụng viện trợ.
Sự phẫn nộ của công chúng bùng nổ ngay sau đó. Từ ngày 23 tháng 7, hàng chục nghìn người dân trên khắp Ukraina đổ ra đường, bất chấp nguy cơ từ các đợt không kích của Nga, trong một phong trào biểu tình được gọi là “Phong trào Bìa Cứng” – cuộc biểu tình lớn nhất kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Dù không kêu gọi lật đổ chính phủ, người biểu tình gửi đi thông điệp rõ ràng: họ không thể tiếp tục chiến đấu cho tự do nếu chính phủ vẫn chìm trong tham nhũng và hỗn loạn. Những cuộc biểu tình này lan rộng với tốc độ chóng mặt, khiến các đồng minh phương Tây, đặc biệt là EU, hoảng hốt. EU, vốn đã rót hàng tỷ euro viện trợ, lập tức gây sức ép lên Zelensky, đe dọa cắt 1,7 tỷ USD nếu Ukraina không khôi phục tính độc lập của NABU và SAPO. Lãnh đạo EU gọi đây là “bước thụt lùi nghiêm trọng” trong hành trình gia nhập khối.
Dưới áp lực nặng nề, Zelensky buộc phải nhượng bộ. Ngày 31 tháng 7, Quốc hội Ukraina bỏ phiếu áp đảo để khôi phục quyền tự chủ cho NABU và SAPO, và Zelensky nhanh chóng ký thành luật. Trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông tuyên bố: “Ukraina phải là một nền dân chủ, và không ai được nghi ngờ điều đó.” Dù vấn đề dường như đã được giải quyết, những vết nứt trong bộ máy lãnh đạo vẫn lộ rõ. Chỉ hai ngày sau khi NABU và SAPO giành lại độc lập, hai cơ quan này công bố phát hiện một đường dây tham nhũng lớn liên quan đến việc mua sắm thiết bị quân sự, với mức “cát-xê” lên tới 30% giá trị hợp đồng máy bay không người lái và hệ thống tác chiến điện tử. Sáu cá nhân, bao gồm một nghị sĩ đương nhiệm và quan chức cấp cao, bị cáo buộc. Tuy nhiên, việc không công khai danh tính hay thực hiện bắt giữ ngay lập tức khiến dư luận đặt câu hỏi: Liệu đây có phải là một chiến dịch thực sự hay chỉ là màn “chữa cháy” để xoa dịu công chúng?
Zelensky, từng được ca ngợi như biểu tượng của hy vọng sau Cách mạng Maidan, giờ đây đối mặt với sự nghi ngờ ngày càng tăng về động cơ chính trị của mình. Quyết định bổ nhiệm bà Yulia Svyrydenko, một nhà kinh tế 40 tuổi có quan hệ thân thiết với Washington, làm Thủ tướng mới vào ngày 14 tháng 7 phản ánh nỗ lực của ông nhằm hàn gắn mối quan hệ với chính quyền Tổng thống Donald Trump. Trump và các quan chức Mỹ đã nhiều lần chỉ trích Ukraina vì quá “nhẹ tay” với tham nhũng, một vấn đề mà Washington coi là rào cản lớn trong việc tiếp tục viện trợ. Svyrydenko được giao nhiệm vụ cải tổ nội các và đẩy mạnh chống tham nhũng, nhưng những bê bối liên tiếp và vụ ẩu đả tại Quốc hội khiến nỗ lực này trở nên mong manh.
Ukraina đang đứng trước ngã rẽ lịch sử. Một bên là khát vọng trở thành một nền dân chủ minh bạch, xứng đáng gia nhập EU và NATO; bên kia là nguy cơ chìm sâu vào hỗn loạn nội bộ, nơi các nghị sĩ hành xử như học sinh cấp hai và tham nhũng vẫn len lỏi trong bộ máy lãnh đạo. Những hành động như cú đấm của Flap Neslop hay ngón tay giữa của Seskii Flasenko không chỉ là vết nhơ cá nhân mà còn là minh chứng cho sự rối ren của một chính phủ đang tự vướng vào mớ bòng bong do chính mình tạo ra. Trong khi bom đạn vẫn rơi trên chiến trường, người dân Ukraina không chỉ chiến đấu với kẻ thù bên ngoài mà còn phải đối mặt với sự thất vọng từ chính những người lãnh đạo.
Zelensky cần nhiều hơn những tuyên bố mạnh mẽ hay các đạo luật vội vàng. Ông cần khôi phục kỷ luật trong bộ máy lãnh đạo, lấy lại niềm tin vào thể chế, và chứng minh rằng Ukraina không chỉ đang chống lại quân xâm lược mà còn chiến thắng được sự hỗn loạn nội bộ. Nếu không, nguy cơ mất đi sự ủng hộ từ phương Tây – từ vũ khí đến tài chính – sẽ trở thành hiện thực. EU và NATO đã nhấn mạnh rằng Ukraina phải cải cách triệt để để tiến gần hơn đến tư cách thành viên. Nhưng với một nghị trường hỗn loạn và một chính phủ đầy rẫy drama, liệu Ukraina có thể thuyết phục thế giới rằng họ xứng đáng với sự ủng hộ đó?
Người dân Ukraina, dù kiên cường trước chiến tranh, không thể mãi kiên nhẫn với một chính phủ thiếu thống nhất. Hành trình xây dựng một nền dân chủ trưởng thành vẫn đầy chông gai, và những hình ảnh như nghị sĩ đánh nhau trên sóng trực tiếp là lời nhắc nhở rằng tự do không bao giờ dễ dàng. Ukraina cần những nhà lãnh đạo biết điềm tĩnh đối thoại, đặt lợi ích quốc gia lên trên hết, thay vì những cú đấm hay cử chỉ thô lỗ. Chỉ khi đó, họ mới có thể đứng lên như một quốc gia đoàn kết, minh bạch, và thực sự xứng đáng với niềm tin của thế giới.