Zelensky thề không nhượng Donbas: “Nhường là trao bàn đạp cho Putin”
Zelensky, với giọng điệu kiên quyết nhưng không kém phần xúc động, đã nhấn mạnh rằng Donbas – vùng đất công nghiệp phía đông Ukraine, nơi Nga đã kiểm soát một phần thông qua các lực lượng ly khai từ năm 2014 – không chỉ là một mảnh đất mà là “máu thịt của Ukraine”. Ông nói: “Chúng tôi không bán rẻ lịch sử, không từ bỏ đồng bào, và không bao giờ để kẻ thù định đoạt số phận của dân tộc chúng tôi.” Lời khẳng định này được đưa ra trong bối cảnh Nga tăng cường các cuộc tấn công ở Donetsk và Luhansk, hai khu vực thuộc Donbas, với mục tiêu củng cố sự kiểm soát trước khi mùa đông khắc nghiệt làm chậm lại các hoạt động quân sự.
Cuộc chiến ở Donbas, vốn đã kéo dài hơn một thập kỷ, nay trở thành tâm điểm của cuộc xung đột rộng lớn hơn giữa Ukraine và Nga. Kể từ khi Nga mở cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022, Donbas đã chứng kiến những trận chiến đẫm máu nhất, với hàng chục ngàn binh sĩ và dân thường thiệt mạng. Các thành phố như Bakhmut và Avdiivka đã bị tàn phá, biến thành những đống đổ nát ám ảnh, nơi từng là trung tâm kinh tế và văn hóa sôi động. Dù vậy, Zelensky nhấn mạnh rằng việc bảo vệ Donbas không chỉ là vấn đề chiến lược mà còn là biểu tượng của sự tồn tại và danh dự quốc gia.
Trong khi đó, áp lực quốc tế đối với Ukraine để đạt được một thỏa thuận hòa bình đang gia tăng. Tại Washington, chính quyền của Tổng thống Donald Trump, người vừa trở lại nắm quyền vào tháng 1 năm 2025, đã phát đi những tín hiệu mâu thuẫn về việc hỗ trợ Ukraine. Trump, người từng nhiều lần bày tỏ mong muốn “kết thúc chiến tranh nhanh chóng”, được cho là đang thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình, trong đó có khả năng yêu cầu Ukraine nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy ngừng bắn. Một số nguồn tin ngoại giao cho biết các cố vấn của Trump đã đề xuất một kế hoạch hòa bình bao gồm việc công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với Crimea và một phần Donbas, một ý tưởng mà Zelensky thẳng thừng bác bỏ.
“Chúng tôi không ở đây để thương lượng sự tồn tại của mình,” Zelensky tuyên bố trong một cuộc họp báo tại Kyiv, nơi ông xuất hiện với vẻ mặt khắc khổ nhưng cương nghị. “Nếu thế giới nghĩ rằng chúng tôi sẽ quỳ xin hòa bình bằng cách từ bỏ đất đai, họ đã nhầm. Chúng tôi chiến đấu không chỉ cho Ukraine, mà cho cả những giá trị mà thế giới tự do đang bảo vệ.” Lời nói của ông vang lên như một lời kêu gọi đoàn kết, không chỉ với người dân Ukraine mà còn với các đồng minh phương Tây, những người đang đối mặt với sự mệt mỏi trong việc cung cấp viện trợ quân sự và tài chính.
Tuy nhiên, thực tế trên chiến trường lại khắc nghiệt hơn bao giờ hết. Theo các báo cáo quân sự gần đây, Nga đã triển khai thêm lực lượng tới Donbas, sử dụng chiến thuật “sóng người” để áp đảo các phòng tuyến của Ukraine. Các đợt pháo kích liên tục và sự xuất hiện của các vũ khí tiên tiến, bao gồm tên lửa siêu thanh và máy bay không người lái do Iran cung cấp, đang khiến quân đội Ukraine rơi vào thế bất lợi. Thiếu hụt đạn dược và thiết bị hiện đại, lực lượng Ukraine đang phải chiến đấu trong điều kiện khắc nghiệt, với tinh thần là vũ khí mạnh mẽ nhất của họ.
Trong bối cảnh đó, Zelensky đã kêu gọi các đồng minh phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu, tăng cường hỗ trợ quân sự. Ông nhấn mạnh rằng việc cung cấp các hệ thống phòng không hiện đại, như Patriot và NASAMS, cùng với các máy bay chiến đấu F-16, sẽ là yếu tố quyết định trong việc ngăn chặn bước tiến của Nga. “Mỗi ngày chúng tôi chiến đấu là một ngày thế giới tự do có cơ hội chứng minh rằng công lý vẫn tồn tại,” ông nói, giọng đầy cảm xúc. Tuy nhiên, sự hỗ trợ từ phương Tây đang bị đe dọa bởi các yếu tố chính trị nội bộ, đặc biệt tại Hoa Kỳ, nơi các thành viên Đảng Cộng hòa trong Quốc hội ngày càng đặt câu hỏi về chi phí của các gói viện trợ cho Ukraine.
Tại châu Âu, tình hình cũng không kém phần phức tạp. Các quốc gia như Đức và Pháp, dù công khai ủng hộ Ukraine, đang phải đối mặt với áp lực nội bộ từ các đảng phái dân túy, những người cho rằng việc tiếp tục hỗ trợ Kyiv có thể làm suy yếu nền kinh tế châu Âu. Trong khi đó, các nước Đông Âu như Ba Lan và các nước Baltic tiếp tục là những người ủng hộ mạnh mẽ nhất của Ukraine, coi cuộc chiến này là một tiền tuyến chống lại sự bành trướng của Nga.
Ở trong nước, người dân Ukraine vẫn kiên cường đối mặt với khó khăn. Tại Kyiv, các cuộc không kích thường xuyên đã trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày, với tiếng còi báo động vang lên liên tục. Tuy nhiên, tinh thần đoàn kết của người dân dường như không hề suy giảm. Các tình nguyện viên tiếp tục hỗ trợ quân đội, từ việc cung cấp thực phẩm đến vận chuyển thiết bị y tế tới tiền tuyến. “Chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài chiến đấu,” Olena Mykhailova, một tình nguyện viên 35 tuổi tại Kyiv, nói. “Nếu chúng tôi từ bỏ Donbas, điều gì sẽ ngăn Nga tiến xa hơn?”
Zelensky, với vai trò là biểu tượng của sự kháng cự, đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có. Không chỉ phải lãnh đạo đất nước trong chiến tranh, ông còn phải điều hướng những áp lực ngoại giao và duy trì niềm tin của người dân. Trong bài phát biểu của mình, ông nhắc lại câu chuyện về những người lính Ukraine đã hy sinh ở Donbas, những người mà ông gọi là “những anh hùng không bao giờ bị lãng quên”. Ông nhấn mạnh rằng mỗi mét đất ở Donbas đều thấm đẫm máu của những người đã ngã xuống để bảo vệ nó.
Trong khi Nga tiếp tục củng cố vị trí của mình ở Donbas, Zelensky vẫn giữ vững lập trường rằng không có giải pháp ngoại giao nào có thể được chấp nhận nếu nó bao gồm việc từ bỏ lãnh thổ. “Hòa bình không phải là sự đầu hàng,” ông nói. “Hòa bình là khi công lý được thực thi, và kẻ xâm lược phải trả giá.” Lời tuyên bố này, dù đầy cảm hứng, cũng đặt ra câu hỏi về tương lai của Ukraine trong một thế giới ngày càng phân cực, nơi các cường quốc đang dần mệt mỏi với cuộc xung đột kéo dài.
Khi mùa đông đến gần, và khi các cuộc giao tranh ở Donbas tiếp tục leo thang, thế giới đang dõi theo Ukraine với sự pha lẫn giữa ngưỡng mộ và lo ngại. Liệu Zelensky có thể giữ vững lời hứa bảo vệ Donbas? Liệu các đồng minh của Ukraine có tiếp tục đứng sau lưng ông? Và liệu tinh thần bất khuất của người dân Ukraine có đủ để vượt qua những thử thách khắc nghiệt phía trước? Những câu hỏi này vẫn chưa có lời giải, nhưng điều chắc chắn là Ukraine, dưới sự lãnh đạo của Zelensky, sẽ không dễ dàng khuất phục.