Trump gặp Putin: Bắc Kinh run sợ, châu Âu thất vọng, Ukraina bị gạt ra lề
Ngày 7 tháng 8 năm 2025, thế giới chứng kiến một bước ngoặt địa chính trị đầy kịch tính khi Nga xác nhận Tổng thống Vladimir Putin sẽ gặp Tổng thống Donald Trump tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất trong vài ngày tới. Cuộc gặp thượng đỉnh này, được xem là một đòn cao tay của Putin, đã khiến Châu Âu và Ukraina rơi vào trạng thái thất vọng, trong khi Trung Quốc, từ góc khuất của bàn cờ thế giới, không giấu nổi sự lo lắng trước viễn cảnh một liên minh Nga-Mỹ có thể làm đảo lộn trật tự toàn cầu. Đây không chỉ là một cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo quyền lực, mà là một màn đấu trí quyết liệt, nơi lợi ích quốc gia, tham vọng địa chính trị và những toan tính chiến lược đan xen, tạo nên một bức tranh phức tạp và đầy rủi ro.
Cuộc chiến ở Ukraina, từ lâu đã là tâm điểm của sự chú ý toàn cầu, giờ đây đang đứng trước ngã rẽ quan trọng. Trong hơn một tháng qua, Kyiv và các đồng minh Châu Âu tưởng chừng đã thành công trong việc lôi kéo Trump đứng về phía họ, với những lời chỉ trích gay gắt nhắm vào Putin và những động thái leo thang căng thẳng với Nga. Tuy nhiên, quyết định của Trump gặp Putin mà không cần gặp Tổng thống Volodymyr Zelensky đã làm tan biến hy vọng của họ. The Washington Post dẫn lời một quan chức cấp cao Châu Âu, mô tả sự “đau khổ” của khối này khi Trump dường như bị Putin “thao túng”. Tờ báo nhấn mạnh rằng Trump không hề gây áp lực lên Putin mà thay vào đó đáp ứng những yêu cầu của nhà lãnh đạo Nga, một động thái bị xem là nhượng bộ đáng báo động.
Trong khi đó, các nhà bình luận phương Tây không ngần ngại bày tỏ sự phẫn nộ. CNN, với giọng điệu cay nghiệt, mô tả Trump như bị Putin “làm nhục” và “quỳ gối” trước nhà lãnh đạo Nga. Họ nghi ngờ rằng Putin sẽ không cam kết gì đáng kể tại hội nghị thượng đỉnh, mà thay vào đó sử dụng những lời hứa hẹn mơ hồ về kiểm soát vũ khí hạt nhân hay hợp tác kinh tế để đánh lạc hướng Trump khỏi vấn đề Ukraina. Cựu đại sứ Mỹ tại Nga dưới thời Obama, Michael McFaul, đi xa hơn khi tuyên bố rằng chỉ riêng việc Trump đứng cạnh Putin đã là “món quà lớn” cho “nhà độc tài đế quốc Nga”. Những lời chỉ trích này phản ánh sự thất vọng sâu sắc của giới tinh hoa phương Tây, những người lo ngại rằng Trump đang đánh đổi lợi ích của Mỹ và đồng minh để theo đuổi một thỏa thuận với Nga.
Từ phía Ukraina, tâm trạng còn u ám hơn. Giới lãnh đạo Kyiv cho rằng Putin đã đạt được mục tiêu lớn nhất của mình: loại Ukraina và Châu Âu ra khỏi bàn thảo luận về an ninh khu vực. Đề xuất ngừng bắn trên không của Putin, nếu được Trump chấp thuận, sẽ tước đi của Ukraina một trong những vũ khí chiến lược quan trọng nhất – các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào cơ sở dầu mỏ, căn cứ không quân và kho đạn dược của Nga. Những cuộc tấn công này đã chứng minh hiệu quả trong việc làm suy yếu năng lực quân sự của Moscow, và việc mất đi chúng sẽ là một đòn giáng mạnh vào khả năng tự vệ của Ukraina. Châu Âu, vốn đã chịu áp lực từ các lệnh trừng phạt thứ cấp và sự phụ thuộc vào năng lượng Nga, cáo buộc Putin lợi dụng cuộc đối thoại với Trump để trì hoãn, duy trì lợi thế trên chiến trường và củng cố vị thế quốc tế của Nga.
Tuy nhiên, trong khi Châu Âu và Ukraina chìm trong thất vọng, Trung Quốc lại đối mặt với những lo ngại sâu sắc hơn. Bắc Kinh, từ lâu đã âm thầm hưởng lợi từ cuộc xung đột ở Ukraina, giờ đây đứng trước nguy cơ mất đi lợi thế chiến lược. Khi EU hạ trần giá dầu Nga từ 60 USD xuống còn 47,6 USD một thùng, Trung Quốc đã tận dụng cơ hội để nhập khẩu dầu thô giá rẻ, duy trì tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh suy thoái toàn cầu. Nếu Trump và Putin đạt được thỏa thuận ngừng bắn, kèm theo việc Mỹ nới lỏng các lệnh trừng phạt năng lượng đối với Nga, Bắc Kinh sẽ mất đi nguồn dầu giá rẻ và rơi vào thế bất lợi. Hơn nữa, một mối quan hệ Nga-Mỹ được cải thiện có thể làm giảm sự phụ thuộc của Moscow vào Trung Quốc, đẩy Bắc Kinh vào vị trí yếu thế trong cuộc đua địa chính trị. Tờ Politico tiết lộ rằng Nga đang đàm phán với Mỹ về việc tái khởi động dự án Dòng chảy phương Bắc, một động thái có thể giúp Nga khôi phục thị trường năng lượng truyền thống ở Châu Âu và thoát khỏi sự kìm kẹp của Trung Quốc.
Trong bối cảnh này, Trump dường như đang chơi một ván cờ lớn hơn. Nhiều nhà phân tích phương Tây cho rằng mục tiêu thực sự của Trump không phải là chấm dứt chiến tranh ở Ukraina, mà là làm suy yếu liên minh BRICS và tối đa hóa lợi nhuận cho các công ty năng lượng Mỹ. Bằng cách áp thuế 25% lên dầu nhập khẩu từ Ấn Độ và đe dọa làm điều tương tự với Trung Quốc, Trump đang gây sức ép buộc các quốc gia này giảm mua dầu Nga, từ đó tạo cơ hội cho Mỹ chiếm lĩnh thị trường năng lượng toàn cầu. Động thái này đã khiến Ấn Độ rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan, với các nhà máy lọc dầu nhà nước buộc phải tạm dừng mua dầu Nga, theo Bloomberg. Trong khi đó, Trung Quốc, dù chưa bị trừng phạt trực tiếp, đang thận trọng theo dõi diễn biến, lo ngại rằng một liên minh Nga-Mỹ sẽ làm suy yếu vị thế của mình.
Trong khi đó, tình báo Nga vừa đưa ra một cảnh báo đáng ngại, cáo buộc Anh và Ukraina đang âm mưu phá hoại hạm đội bóng tối của Nga – những con tàu vận chuyển dầu để né tránh các lệnh trừng phạt. Theo cơ quan tình báo Nga, các kịch bản bao gồm dàn dựng vụ tràn dầu tại một eo biển chiến lược hoặc đốt cháy một tàu chở dầu tại cảng của quốc gia thân Nga. Những hành động này nhằm tạo cớ để NATO siết chặt kiểm soát hàng hải và gây áp lực lên Trump, buộc ông phải leo thang căng thẳng với Nga. Những cảnh báo này, dù chưa được xác minh, cho thấy sự phức tạp của bàn cờ địa chính trị, nơi các bên không ngại sử dụng mọi thủ đoạn để bảo vệ lợi ích của mình.
Cuộc gặp thượng đỉnh Trump-Putin, dù kết quả ra sao, đã làm rung chuyển các trung tâm quyền lực toàn cầu. Với Ukraina, đó là nguy cơ bị gạt ra ngoài lề. Với Châu Âu, đó là nỗi lo mất đi ảnh hưởng trước một nước Mỹ khó lường. Với Trung Quốc, đó là viễn cảnh mất đi lợi thế chiến lược trước một liên minh Nga-Mỹ tiềm tàng. Và với thế giới, đó là câu hỏi liệu hòa bình có thực sự được lập lại, hay chỉ là một màn dạo đầu cho những xung đột mới. Trong khi các nhà lãnh đạo thế giới nín thở chờ đợi, bàn cờ địa chính trị chưa bao giờ nóng bỏng và khó đoán đến thế.