Hình ảnh Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nắm tay Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh SCO ở Tianjin đã khiến Tổng thống Trump phẫn nộ.
Ngày 1 tháng 9 năm 2025, tại thành phố cảng Tianjin, Trung Quốc, một hình ảnh đã khiến cả thế giới sửng sốt: Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Tổng thống Nga Vladimir Putin nắm tay nhau bước vào hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO). Cảnh tượng này không chỉ là một khoảnh khắc ngoại giao mà còn là một thông điệp mạnh mẽ gửi đến Washington, đặc biệt nhắm vào Tổng thống Donald Trump, người đã nhanh chóng bùng nổ cơn thịnh nộ trên mạng xã hội Truth Social, mô tả mối quan hệ thương mại Mỹ-Ấn là “một thảm họa đơn phương”. Hành động này, kết hợp với sự xuất hiện của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một vòng tròn thân mật với hai nhà lãnh đạo, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong địa chính trị toàn cầu, làm dấy lên câu hỏi liệu trật tự thế giới do Mỹ dẫn dắt có đang lung lay trước một liên minh mới nổi giữa các cường quốc châu Á và Nga hay không.
Sự kiện tại Tianjin không chỉ là một hội nghị khu vực thông thường. SCO, được thành lập bởi Trung Quốc và Nga vào năm 2001, từ lâu đã được xem là một đối trọng với ảnh hưởng của Mỹ và NATO. Cuộc gặp gỡ này, với sự tham gia của hơn 20 nhà lãnh đạo từ Trung Á, Nam Á và các quốc gia như Iran, Belarus và Pakistan, là một sân khấu để các cường quốc không thuộc phương Tây phô diễn sự đoàn kết. Hình ảnh Modi nắm tay Putin, cười rạng rỡ bên cạnh Tập Cận Bình, không chỉ là một khoảnh khắc ngoại giao mà còn là một biểu tượng của sự thách thức. Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Mỹ, đặc biệt sau khi Trump áp đặt mức thuế 50% lên hàng hóa Ấn Độ để trừng phạt New Delhi vì mua dầu mỏ và vũ khí của Nga, hành động này của Modi dường như là một lời tuyên bố rõ ràng: Ấn Độ không cúi đầu trước sức ép từ Washington.
Trump, người từng xây dựng mối quan hệ thân thiết với Modi trong nhiệm kỳ đầu tiên, giờ đây dường như bị tổn thương sâu sắc bởi sự “phản bội” này. Trong bài đăng trên Truth Social, ông gay gắt chỉ trích mối quan hệ thương mại với Ấn Độ, nhấn mạnh rằng Mỹ “chỉ làm rất ít生意 với Ấn Độ, nhưng họ lại làm ăn rất lớn với chúng ta”. Ông cáo buộc Ấn Độ áp đặt các mức thuế “cao nhất trong số các quốc gia” lên hàng hóa Mỹ, khiến các doanh nghiệp Mỹ khó thâm nhập thị trường Ấn Độ. Trump kết luận rằng mối quan hệ này là “một thảm họa đơn phương” kéo dài hàng thập kỷ, và giờ đây ông quyết tâm chấm dứt tình trạng này. Lời lẽ của Trump không chỉ phản ánh sự thất vọng cá nhân mà còn cho thấy một chiến lược cứng rắn nhằm lấy lại vị thế kinh tế của Mỹ trong bối cảnh các đối thủ địa chính trị ngày càng thắt chặt quan hệ.
Sự tức giận của Trump không phải không có lý do. Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã trở thành một trong những khách hàng lớn nhất của dầu mỏ Nga, chiếm khoảng 37% lượng dầu nhập khẩu của nước này, theo các nhà phân tích. Việc mua dầu giá rẻ từ Nga, đặc biệt kể từ khi Moscow xâm lược Ukraine vào năm 2022, đã giúp Ấn Độ đáp ứng nhu cầu năng lượng khổng lồ cho 1,4 tỷ dân. New Delhi đã thẳng thừng bác bỏ các biện pháp trừng phạt của Mỹ, gọi chúng là “không công bằng, không chính đáng và không hợp lý”. Hơn nữa, Nga vẫn là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho Ấn Độ, với các hợp đồng mua sắm từ xe tăng đến hệ thống phòng không S-400. Trong khi Mỹ cố gắng lôi kéo Ấn Độ như một đối trọng chiến lược với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, các chính sách thuế quan khắc nghiệt của Trump dường như đang đẩy quốc gia dân chủ lớn nhất thế giới này vào vòng tay của Moscow và Bắc Kinh.
Hội nghị thượng đỉnh SCO tại Tianjin không chỉ là nơi Modi và Putin thể hiện sự thân thiết. Một khoảnh khắc đáng chú ý khác là khi Modi và Tập Cận Bình, trong lần gặp đầu tiên sau bảy năm, cam kết giải quyết các tranh chấp biên giới kéo dài ở Himalaya và thúc đẩy quan hệ song phương. Tập, trong bài phát biểu khai mạc, kêu gọi các nhà lãnh đạo khu vực chống lại “tâm lý Chiến tranh Lạnh, đối đầu khối và hành vi bắt nạt”, một ám chỉ rõ ràng nhắm vào Mỹ. Modi, dù không trực tiếp chỉ trích Trump, đã nhấn mạnh rằng Ấn Độ và Trung Quốc là “đối tác phát triển” chứ không phải “đối thủ”. Hành động này đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong chính sách đối ngoại của Ấn Độ, vốn từ lâu cố gắng duy trì sự cân bằng giữa phương Tây và các đối thủ của Mỹ.
Hình ảnh Modi và Putin ngồi chung trong chiếc limousine bọc thép Aurus của Nga càng làm tăng thêm ý nghĩa biểu tượng của sự kiện. Theo Kremlin, hai nhà lãnh đạo đã trò chuyện riêng trong gần một giờ trước khi tiến hành các cuộc đàm phán song phương chính thức. Modi đăng trên mạng xã hội X rằng “cuộc trò chuyện với Putin luôn sâu sắc”, trong khi Putin gọi Modi là “người bạn thân yêu” và ca ngợi mối quan hệ “thân thiện và đáng tin cậy” giữa Nga và Ấn Độ. Những khoảnh khắc này không chỉ là sự phô trương tình bạn cá nhân mà còn là một thông điệp chiến lược: Ấn Độ đang khẳng định quyền tự chủ địa chính trị của mình, sẵn sàng mở rộng quan hệ với các cường quốc khác nếu Mỹ tiếp tục gây áp lực.
Sự kiện này cũng làm nổi bật những căng thẳng trong chiến lược ngoại giao của Trump. Trong khi ông từng cố gắng xây dựng mối quan hệ cá nhân với Putin, bao gồm cả chuyến đi chung đáng chú ý trên chiếc “The Beast” tại Alaska vào tháng trước, những nỗ lực này dường như đang bị lu mờ bởi sự hợp tác ngày càng chặt chẽ giữa Nga, Trung Quốc và Ấn Độ. Trump đã đặt ra thời hạn vào ngày 1 tháng 9 để Putin đồng ý đàm phán hòa bình với Ukraine, đe dọa “hậu quả nghiêm trọng” nếu Nga không tuân thủ. Tuy nhiên, Putin, tại hội nghị thượng đỉnh SCO, không cho thấy dấu hiệu nhượng bộ, thay vào đó tiếp tục đổ lỗi cho phương Tây vì đã “kéo Ukraine vào NATO”. Sự thách thức này, kết hợp với sự thân mật của Modi, là một đòn giáng mạnh vào uy tín của Trump trên trường quốc tế.
Các nhà phân tích cho rằng chính sách thuế quan hung hăng của Trump đang phản tác dụng. Alyssa Ayres, một chuyên gia về Ấn Độ tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, nhận định rằng Mỹ đã “cho Ấn Độ một lý do thực sự để tìm kiếm tình bạn và quan hệ đối tác ở nơi khác”. Keir Giles từ viện nghiên cứu Chatham House ở London nhấn mạnh rằng mối quan hệ thân thiết mà Trump tìm kiếm với Putin giờ đây đang được thể hiện giữa Putin và các nhà lãnh đạo khác. Hậu quả của việc này có thể là sự suy giảm ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, nơi Ấn Độ từ lâu được xem là một đối tác chiến lược quan trọng để kiềm chế Trung Quốc.
Trong khi đó, các phương tiện truyền thông Ấn Độ đã ca ngợi sự xuất hiện của Modi tại Tianjin như một “chiến thắng ngoại giao lớn”. Kênh truyền hình Republic World gọi đây là một bước đi khéo léo của Modi, trong khi Aaj Tak chạy tiêu đề “Kẻ độc tài của Trump đối đầu với tình bạn Modi-Putin”. Những phản ứng này phản ánh tâm lý tự hào dân tộc ở Ấn Độ, nơi công chúng và giới chính trị gia ngày càng ủng hộ chính sách “đa liên kết” của Modi—làm bạn với tất cả, không là kẻ thù của ai. Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng cảnh báo rằng Ấn Độ không thể hoàn toàn quay lưng với Mỹ, quốc gia vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất và nguồn đầu tư nước ngoài quan trọng của Ấn Độ.
Sự kiện tại Tianjin cũng làm dấy lên câu hỏi về tương lai của liên minh Quad—bao gồm Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Úc—mà Modi từng nhiệt tình ủng hộ. Với việc Ấn Độ tăng cường quan hệ với Nga và Trung Quốc, sự cam kết của New Delhi đối với liên minh này có thể bị đặt dấu hỏi. Một số nhà quan sát cho rằng Modi có thể sẽ tìm cách xoa dịu Washington, có lẽ bằng cách giảm mua dầu Nga và tăng nhập khẩu khí đốt Mỹ, một động thái tương đối ít rủi ro về mặt chính trị trong bối cảnh giá năng lượng đang giảm.
Dù vậy, thông điệp từ Tianjin là không thể phủ nhận: Modi, Putin và Tập đang gửi đến Trump một tín hiệu rằng họ sẵn sàng đứng chung một chiến tuyến, ít nhất là về mặt hình ảnh. Trong bối cảnh Mỹ tiếp tục gây áp lực kinh tế và chính trị, Ấn Độ dường như đang tìm cách định vị mình như một cường quốc độc lập, không chịu khuất phục trước bất kỳ ai. Hành động nắm tay của Modi và Putin, dù mang tính biểu tượng, đã làm rung chuyển các hành lang quyền lực ở Washington, buộc Trump và đội ngũ của ông phải đối mặt với một thực tế mới: trật tự thế giới đang thay đổi, và Mỹ không còn là trung tâm duy nhất.