Thái Chiếm Gần 100km² Lãnh Thổ, Bác Bỏ Bản Đồ Do Campuchia Đề Xuất, Đàm Phán Cân Não Tại Malaysia
.png)
Ngày 28 tháng 7 năm 2025, thế giới chứng kiến những diễn biến địa chính trị và quân sự đầy kịch tính, từ cuộc xung đột biên giới Thái Lan-Campuchia, chiến dịch phá hoại táo bạo của Ukraina nhằm vào hạ tầng Nga, đến thỏa thuận thương mại khổng lồ giữa Tổng thống Donald Trump và Liên minh Châu Âu (EU). Những sự kiện này không chỉ làm rung chuyển các khu vực liên quan mà còn định hình lại cán cân quyền lực toàn cầu, đẩy các quốc gia vào những lựa chọn chiến lược đầy rủi ro.
Tại Đông Nam Á, căng thẳng biên giới giữa Thái Lan và Campuchia đã leo thang đến mức báo động. Tính đến tối ngày 27 tháng 7, Thái Lan đã kiểm soát khoảng 75 km² lãnh thổ Campuchia, một động thái gây sốc trong bối cảnh giao tranh kéo dài sang ngày thứ tư. Cuộc xung đột, tập trung tại khu vực Momte và điểm cao Fu Makue, đã khiến ít nhất 35 người thiệt mạng và hơn 218.000 người phải di tản. Truyền thông Campuchia cho biết, dù chiến sự tạm lắng vào tối ngày 27, quân đội Thái Lan vẫn tiếp tục tiến sâu vào lãnh thổ nước này, bất chấp nỗ lực phản công của Campuchia nhằm giành lại các vị trí chiến lược. Thái Lan cáo buộc Campuchia sử dụng hệ thống pháo M121 từ Trung Quốc, dẫn đến cái chết của một dân thường tại tỉnh Sisaket. Đáp lại, không quân Thái Lan đã điều động hai biên đội S16 không kích khu vực Tam Monom Try, nơi được cho là căn cứ của các đợt pháo kích.
Dưới áp lực từ Tổng thống Donald Trump, lãnh đạo hai nước đã đồng ý gặp nhau tại Kuala Lumpur vào ngày 28 tháng 7 để đàm phán hòa bình, do Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì với vai trò chủ tịch luân phiên ASEAN. Mỹ và Trung Quốc tham gia với tư cách đồng bảo trợ, tạo nên một bối cảnh ngoại giao phức tạp. Thái Lan kiên quyết bác bỏ bản đồ do Campuchia đề xuất, nhấn mạnh rằng “không một chính phủ nào bán rẻ đất nước mình.” Thủ tướng Campuchia Hun Manet, trong một bài đăng trên mạng xã hội, cam kết giải quyết khủng hoảng bằng ngoại giao, nhưng cảnh báo rằng thất bại trong đàm phán có thể đẩy khu vực vào một cuộc chiến tranh ủy nhiệm, với vũ khí hạng nặng từ Trung Quốc và các điểm cao chiến lược do Thái Lan kiểm soát làm gia tăng nguy cơ.
Xa hơn về phía tây, tại bán đảo Crimea, một đám cháy dữ dội đã thiêu rụi nhà máy điện tử quân sự tại Sevastopol vào ngày 27 tháng 7. Nhà máy này, chuyên sản xuất thiết bị vô tuyến, cảm biến radar và hệ thống điều khiển cho các khí tài quân sự Nga, là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng của Hạm đội Biển Đen. Vụ cháy, được cho là kết quả của một chiến dịch đặc biệt do Ukraina thực hiện, đã gây thiệt hại nghiêm trọng, với ngọn lửa và khói bốc cao hàng chục mét, phá hủy phân xưởng chính và kho linh kiện. Đây không phải là sự cố đơn lẻ mà là một phần trong chiến lược phản công phi đối xứng của Ukraina, nhắm vào hạ tầng công nghiệp quốc phòng của Nga trên các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Cùng ngày, Ukraina tiếp tục gây áp lực lên Nga bằng một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) vào trạm biến áp đường sắt Jutovo tại vùng Volgograd. Trạm này, cung cấp điện cho tuyến đường sắt chiến lược nối Volgograd với Donetsk, đã bị phá hủy, làm tê liệt hoạt động hậu cần quân sự của Nga. Hình ảnh từ hiện trường cho thấy khói bao trùm khu vực nhà ga, với các toa tàu bị kẹt lại hàng giờ. Các nguồn tin độc lập xác nhận một tòa nhà điều khiển tín hiệu gần đó cũng bị thiêu rụi hoàn toàn. Vụ tấn công không chỉ gây gián đoạn kinh tế mà còn làm suy yếu chuỗi cung ứng quân sự từ các nhà máy Nga đến tiền tuyến, đặc biệt là căn cứ không quân số 213 tại Kotelnikovo.
Trong khi đó, Hải quân Nga phải hứng chịu một thất bại biểu tượng trong ngày kỷ niệm của mình. Thay vì tổ chức lễ duyệt binh hoành tráng như mọi năm, Tổng thống Vladimir Putin đã chọn xuất hiện tại trụ sở Bộ Hải quân ở St. Petersburg để giám sát cuộc tập trận “Bão Tháng Bảy.” Quyết định hủy duyệt binh, một sự kiện chưa từng bị gián đoạn trong lịch sử hiện đại Nga, phản ánh nỗi lo ngại về các cuộc tấn công UAV từ Ukraina. Cuộc tập trận, diễn ra trên năm vùng biển chiến lược, được truyền thông Nga ca ngợi là bước chuẩn bị cho “chiến tranh phi truyền thống,” nhưng các nhà quan sát quốc tế coi đây là nỗ lực che đậy sự suy yếu của Hạm đội Biển Đen, vốn đã chịu tổn thất nặng nề kể từ năm 2024. Tin tức về việc tàu sân bay duy nhất của Nga, Đô đốc Kuznetsov, có thể bị bán hoặc tháo dỡ do chi phí bảo trì đắt đỏ càng làm nổi bật sự xuống dốc của lực lượng hải quân từng là niềm tự hào của Moscow.
Ở một diễn biến khác, Tổng thống Donald Trump đã ghi dấu ấn với một thỏa thuận thương mại lịch sử trị giá 1.350 tỷ USD với EU, được công bố vào ngày 27 tháng 7. Thỏa thuận này bao gồm 750 tỷ USD mua năng lượng từ Mỹ, 600 tỷ USD đầu tư vào kinh tế Mỹ, và cam kết mua lượng lớn thiết bị quân sự Mỹ, cùng với thuế nhập khẩu song phương 15% và mở cửa thị trường EU cho hàng hóa Mỹ. Tại buổi họp báo, Trump ca ngợi đây là “thành tựu lớn nhất trong lịch sử thương mại,” nhấn mạnh cách tiếp cận cứng rắn của mình đã buộc EU nhượng bộ trong các lĩnh vực năng lượng và quốc phòng. Tuy nhiên, một số ý kiến tại Châu Âu lo ngại rằng thuế mới có thể làm tăng giá hàng hóa, gây bất lợi cho người tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ, đồng thời đặt ra câu hỏi về tác động dài hạn của sự phụ thuộc vào năng lượng và vũ khí Mỹ.
Tại mặt trận Ukraina, phương Tây đang cân nhắc một động thái táo bạo: tịch thu 300 tỷ USD tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ quốc phòng cho Kyiv. Trung tướng Ben Hodges, chỉ huy quân sự hàng đầu của Mỹ tại Châu Âu, khẳng định rằng động thái này có thể “xoay chuyển cục diện chiến tranh.” Trong một cuộc phỏng vấn, ông nhấn mạnh rằng Nga chỉ kiểm soát 19% lãnh thổ Ukraina, không quân Nga tránh không phận Ukraina, và Hạm đội Biển Đen gần như bị vô hiệu hóa. Tuy nhiên, Ukraina đang thiếu nguồn lực để đẩy lùi hoàn toàn quân Nga. Hodges đề xuất cắt đứt xuất khẩu dầu khí của Nga sang Ấn Độ và Trung Quốc, hoặc cung cấp vũ khí tầm xa chính xác cho Ukraina, đồng thời sử dụng tài sản bị phong tỏa để tạo “cú chuyển mình mạnh mẽ.” Tổng thống Volodymyr Zelensky cũng khẳng định rằng Nga không đạt được bước tiến đáng kể, và các vụ phá hoại tại Popasna hay Dnipro chỉ mang tính tuyên truyền.
Trong bối cảnh đó, Serbia, một đồng minh truyền thống của Nga, đã âm thầm gửi 1 triệu viên đạn và 100.000 quả đạn pháo cho Ukraina thông qua các kênh trung gian NATO. Dù không tham gia các lệnh trừng phạt chống Nga, Serbia nhấn mạnh lập trường ủng hộ toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina, đồng thời cam kết hỗ trợ tái thiết các thành phố bị tàn phá. Những động thái này, cùng với vụ nổ tại nhà máy vũ khí Krusik, làm dấy lên nghi ngờ về hành động phá hoại từ Nga, đẩy Serbia vào thế lưỡng nan giữa mối quan hệ lịch sử với Moscow và lộ trình gia nhập EU.
Cuối cùng, vai trò của Trung Quốc trong cuộc chiến Ukraina tiếp tục là tâm điểm chú ý. Chuyên gia Alexander Zemothi lập luận rằng Bắc Kinh không mong muốn Nga thắng hay thua, mà cần một nước Nga suy yếu, lệ thuộc vĩnh viễn vào Trung Quốc. Một cuộc chiến kéo dài sẽ làm phân tán sự chú ý của Mỹ và phương Tây, củng cố ảnh hưởng của Trung Quốc, trong khi một nước Nga kiệt quệ sẽ trở thành “chư hầu” lý tưởng. Các báo cáo về việc Trung Quốc cung cấp động cơ UAV ngụy trang và xuất hiện thiết bị bay không người lái Trung Quốc tại Ukraina càng làm gia tăng nghi ngờ về “tình bạn không giới hạn” giữa Bắc Kinh và Moscow.
Những diễn biến này cho thấy một thế giới đang đứng bên bờ vực của những thay đổi lớn. Từ Đông Nam Á đến Đông Âu, từ các phòng họp ngoại giao đến chiến trường, các quốc gia đang chơi một ván cờ địa chính trị đầy rủi ro, nơi mỗi quyết định đều có thể định hình tương lai của khu vực và toàn cầu.