Mỹ Lên Tiếng Giữa Lằn Ranh Xung Đột Thái Lan - Campuchia: Hòa Bình hay Đối Đầu Chiến Lược?
.png)
Cuộc xung đột biên giới giữa Thái Lan và Campuchia, bùng nổ ngày 24 tháng 7 năm 2025, đã kéo theo sự chú ý của cộng đồng quốc tế, trong đó Hoa Kỳ nổi lên như một tiếng nói quan trọng nhưng đầy tính toán. Với ít nhất 16 người thiệt mạng và hơn 100.000 dân thường phải sơ tán, căng thẳng giữa hai quốc gia Đông Nam Á đã chạm mức nghiêm trọng nhất trong hơn một thập kỷ. Giữa khói lửa chiến tranh, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã nhanh chóng lên tiếng, vừa kêu gọi kiềm chế vừa để lộ những dấu hiệu can dự sâu hơn, làm dấy lên nghi vấn về ý định thực sự của Washington trong khu vực. Liệu Mỹ đang tìm cách hòa giải hay âm thầm định hình một mặt trận địa chính trị để đối phó với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc?
Ngày 24/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tommy Pigott đã đưa ra tuyên bố mạnh mẽ, kêu gọi Thái Lan và Campuchia “chấm dứt ngay lập tức các hành động thù địch, bảo vệ dân thường và giải quyết xung đột thông qua đối thoại hòa bình” . Lời kêu gọi này được đưa ra khi Thái Lan tiến hành không kích bằng máy bay F-16 nhắm vào các mục tiêu quân sự Campuchia, trong khi Campuchia cáo buộc Thái Lan sử dụng vũ lực “không được khiêu khích” và yêu cầu Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn. Đại sứ quán Mỹ tại Bangkok cũng ban hành cảnh báo an ninh, khuyến cáo công dân Mỹ tránh khu vực biên giới do các báo cáo về giao tranh, bao gồm rocket và pháo binh. “Công dân Mỹ nên thận trọng và cập nhật thông tin từ chính quyền địa phương,” thông báo trên trang web Đại sứ quán nhấn mạnh.
Tuy nhiên, bên cạnh những lời kêu gọi hòa bình, một số nguồn tin quốc tế và bài đăng trên X đã gợi ý rằng Mỹ có thể đang can dự sâu hơn vào cuộc xung đột. Theo Reuters, Thái Lan đã sử dụng máy bay F-16 để không kích các mục tiêu quân sự Campuchia, và một số bài đăng trên X, như từ tài khoản @c0mmand0_2022, cho rằng Mỹ đã phê duyệt việc Thái Lan sử dụng F-16 để tấn công các lực lượng được cho là do Trung Quốc hậu thuẫn tại Campuchia. Bài đăng này, dù chưa được xác minh bởi các nguồn chính thức, tuyên bố: “Chiến cơ F-16 của Thái không kích các vị trí quân đội Campuchia. Mỹ đã đồng ý cho Thái dùng F-16 tấn công Campuchia, điều này sẽ lôi kéo Trung Quốc vào cuộc”. Một bài đăng khác từ @vtmsolver cũng khẳng định: “Mỹ cho phép Thái Lan dùng F-16 tấn công lực lượng dân quân được Trung Quốc hậu thuẫn, cho thấy lập trường cứng rắn của Trump trước Bắc Kinh” . Dù những thông tin này vẫn mang tính suy đoán, chúng đã làm dấy lên tranh cãi về vai trò thực sự của Mỹ.
Xung đột hiện tại bắt nguồn từ tranh chấp biên giới kéo dài hàng thế kỷ, tập trung quanh khu vực đền Preah Vihear và Tam giác Ngọc Lục Bảo. Theo The New York Times, vụ đụng độ ngày 28/5 tại khu vực Chong Bok đã khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng, đánh dấu sự leo thang sau nhiều tháng căng thẳng. Thái Lan cáo buộc Campuchia đặt mìn mới trên lãnh thổ mình, dẫn đến thương vong, trong khi Campuchia khẳng định Thái Lan nổ súng trước. Đáp lại, Thái Lan đóng cửa các cửa khẩu biên giới, trục xuất đại sứ Campuchia, và tiến hành không kích, khiến ít nhất 11 dân thường và một binh sĩ Thái Lan thiệt mạng. Campuchia, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Hun Manet, đã yêu cầu Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc can thiệp, gọi hành động của Thái Lan là “xâm lược quân sự”.
Trong bối cảnh này, lập trường của Mỹ mang tính hai mặt. Một mặt, Washington công khai kêu gọi hòa bình, phù hợp với các tuyên bố từ các cường quốc khác như Trung Quốc, Nga, và Liên minh Châu Âu. Theo BBC, Mỹ, cùng với Australia và ASEAN, đã hối thúc cả hai bên ngừng bắn ngay lập tức. Tuy nhiên, sự im lặng của Mỹ về các cáo buộc liên quan đến việc cho phép Thái Lan sử dụng F-16, vốn là loại máy bay do Mỹ cung cấp, làm dấy lên nghi ngờ về một chiến lược ngầm. Các nhà phân tích cho rằng, dưới chính quyền Trump, Mỹ có thể đang tận dụng xung đột này để kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc, đặc biệt khi Bắc Kinh có mối quan hệ chặt chẽ với Campuchia thông qua đầu tư cơ sở hạ tầng và hợp tác quân sự.
Quan hệ Mỹ - Thái Lan, vốn được củng cố bởi hiệp ước phòng thủ chung từ thời Chiến tranh Lạnh, đặt Washington vào vị trí then chốt. Thái Lan là đồng minh lâu năm của Mỹ, trong khi Campuchia ngày càng nghiêng về Trung Quốc, với các căn cứ hải quân được Bắc Kinh hỗ trợ trên Vịnh Thái Lan. Nếu thông tin về việc Mỹ cho phép Thái Lan sử dụng F-16 là đúng, điều này có thể được xem là một động thái chiến lược nhằm gửi thông điệp đến Trung Quốc, đặc biệt khi Bắc Kinh cũng đang cố gắng đóng vai trò trung gian hòa giải. Tuy nhiên, các nguồn tin chính thức từ Bộ Ngoại giao Mỹ chưa xác nhận bất kỳ sự hỗ trợ quân sự nào ngoài các tuyên bố kêu gọi hòa bình.
Tình hình hiện tại vẫn cực kỳ căng thẳng. Theo Al Jazeera, hơn 40.000 dân thường từ 80 ngôi làng gần biên giới đã phải sơ tán, trong khi Thái Lan triển khai thêm quân và khí tài đến khu vực . Thủ tướng tạm quyền Thái Lan Phumtham Wechayachai tuyên bố sẽ không đàm phán cho đến khi giao tranh chấm dứt, trong khi Hun Manet kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án Thái Lan. Mỹ, với vai trò là một trong những cường quốc có ảnh hưởng nhất khu vực, đang đứng trước ngã rẽ: tiếp tục kêu gọi hòa bình hay âm thầm định hình cuộc chơi địa chính trị để đối phó với Trung Quốc. Trong khi chờ đợi những diễn biến tiếp theo, thế giới vẫn nín thở dõi theo lằn ranh chiến tranh ở Đông Nam Á.