Ngày 24 tháng 7 năm 2025, bầu không khí tại khu vực biên giới giữa Campuchia và Thái Lan trở nên ngột ngạt hơn bao giờ hết. Những tiếng nổ vang trời, khói bụi mịt mù, và những lời cáo buộc qua lại giữa hai quốc gia láng giềng đã đẩy Đông Nam Á vào lằn ranh của một cuộc xung đột toàn diện. Thủ tướng Campuchia Hun Manet, trong một động thái chưa từng có, đã gửi thư khẩn cấp đến Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (UNSC), kêu gọi can thiệp ngay lập tức để ngăn chặn “hành động xâm lược quân sự trắng trợn” từ phía Thái Lan. Trong khi đó, Thái Lan đáp trả bằng những tuyên bố cứng rắn, khẳng định họ chỉ hành động để bảo vệ chủ quyền trước các động thái “khiêu khích” từ Campuchia. Cuộc đối đầu này không chỉ là một tranh chấp biên giới thông thường, mà là một vết nứt sâu sắc đe dọa phá vỡ sự ổn định của khu vực, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến tranh lan rộng trong bối cảnh thế giới vốn đã đầy biến động.
Căng thẳng bắt đầu bùng nổ vào sáng sớm ngày 24 tháng 7, khi các cuộc đụng độ vũ trang nổ ra tại khu vực biên giới tranh chấp gần đền Ta Moan Thom, đền Ta Krabey, khu vực Mom Bei, và gần đền Preah Vihear – những điểm nóng lâu năm trong quan hệ song phương. Theo Bộ Quốc phòng Campuchia, quân đội Thái Lan đã “phát động các cuộc tấn công không khiêu khích, có chủ ý và được lên kế hoạch trước” vào các vị trí của Campuchia, sử dụng cả pháo binh, tên lửa BM-21 tầm xa, và thậm chí là máy bay chiến đấu F-16 để ném bom vào lãnh thổ Campuchia. Một tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Campuchia mô tả hành động này là “tàn bạo, man rợ và vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế,” đồng thời cáo buộc Thái Lan cố tình phá hoại các chuẩn mực của ASEAN và Hiến chương Liên Hợp Quốc. Thủ tướng Hun Manet, trong một bài đăng trên Facebook, nhấn mạnh rằng Campuchia “luôn theo đuổi giải pháp hòa bình,” nhưng trong tình thế này, “chúng tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả bằng vũ lực để bảo vệ lãnh thổ.”
Phía Thái Lan, ngược lại, khẳng định rằng chính Campuchia mới là bên khơi mào xung đột. Theo tuyên bố từ Bộ Quốc phòng Thái Lan, quân đội Campuchia đã triển khai một máy bay không người lái do thám gần đền Ta Moan Thom trước khi mở màn bằng các cuộc tấn công sử dụng vũ khí hạng nặng. Thiếu tướng Winthai Suwaree, phát ngôn viên của Quân đội Hoàng gia Thái Lan, nhấn mạnh rằng Thái Lan đã kích hoạt Kế hoạch Phòng thủ Chakrabongse Bhuvanath, một chiến lược quân sự toàn diện nhằm đối phó với “các hành động xâm lược” từ Campuchia. Ông cảnh báo rằng Thái Lan sẽ không khoan nhượng trước bất kỳ hành động nào đe dọa chủ quyền quốc gia, và quân đội nước này đã sẵn sàng cho mọi kịch bản, kể cả leo thang xung đột. Một tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Thái Lan kêu gọi Campuchia “ngừng ngay các hành động vi phạm chủ quyền Thái Lan,” đồng thời cáo buộc lực lượng Campuchia tấn công vào các khu vực dân sự, bao gồm một bệnh viện ở tỉnh Surin, gây thương vong nghiêm trọng.
Hậu quả của cuộc xung đột này là tàn khốc. Theo Reuters, ít nhất chín dân thường Thái Lan, trong đó có một bé trai 8 tuổi, đã thiệt mạng trong các đợt pháo kích từ phía Campuchia, với 14 người khác bị thương. Ở phía Campuchia, cựu Thủ tướng Hun Sen, cha của Thủ tướng Hun Manet, cho biết hai tỉnh Oddar Meanchey và Preah Vihear đã bị Thái Lan pháo kích dữ dội. Một chiếc F-16 của Thái Lan được báo cáo đã bị bắn hạ, dù chưa có xác nhận chính thức từ phía Bangkok. Hơn 40.000 dân thường từ 86 ngôi làng gần biên giới ở tỉnh Surin của Thái Lan đã được sơ tán đến các khu vực an toàn, trong khi Đại sứ quán Thái Lan tại Phnom Penh kêu gọi công dân nước này rời Campuchia ngay lập tức do tình hình “leo thang không kiểm soát.”
Căng thẳng giữa Thái Lan và Campuchia không phải là điều mới mẻ. Khu vực biên giới quanh đền Preah Vihear, một di sản thế giới được UNESCO công nhận, từ lâu đã là tâm điểm của các tranh chấp lãnh thổ. Các cuộc đụng độ năm 2008 và 2011 từng khiến hàng chục binh sĩ và dân thường thiệt mạng, nhưng lần này, quy mô và cường độ của xung đột dường như vượt xa những gì khu vực từng chứng kiến. Một sự kiện đáng chú ý làm leo thang căng thẳng là vụ nổ mìn gần đây khiến một binh sĩ Thái Lan mất chân, mà Thái Lan cáo buộc Campuchia cố tình gài mìn. Phnom Penh bác bỏ cáo buộc này, cho rằng các binh sĩ Thái Lan đã đi lệch khỏi con đường tuần tra được thống nhất và kích hoạt những quả mìn còn sót lại từ thời nội chiến Campuchia. Vụ việc này, kết hợp với một cuộc điện thoại bị rò rỉ giữa Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra và cựu Thủ tướng Hun Sen, đã làm sụp đổ lòng tin song phương, dẫn đến việc Thái Lan rút đại sứ khỏi Campuchia ngay trước khi xung đột nổ ra.
Trong bối cảnh hỗn loạn, cộng đồng quốc tế đang theo dõi sát sao. Trung Quốc, một đồng minh thân cận của cả hai quốc gia, kêu gọi các bên kiềm chế và giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun nhấn mạnh rằng Bắc Kinh sẽ duy trì “lập trường công bằng và khách quan,” đồng thời sẵn sàng đóng vai trò trung gian để giảm căng thẳng. Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy ASEAN, tổ chức khu vực mà cả Thái Lan và Campuchia là thành viên, sẽ sớm can thiệp. Một số nhà phân tích cho rằng sự im lặng của ASEAN phản ánh sự chia rẽ nội bộ và sự thiếu vắng một cơ chế hiệu quả để giải quyết các tranh chấp giữa các quốc gia thành viên
Tại Washington, Tổng thống Donald Trump đã bày tỏ quan ngại về tình hình, gọi đây là “một mớ hỗn độn nguy hiểm” có thể làm suy yếu các lợi ích của Mỹ ở Đông Nam Á. Trong một bài đăng trên Truth Social, ông Trump chỉ trích cả hai bên vì “đã để cái tôi quốc gia lấn át lý trí,” đồng thời kêu gọi Liên Hợp Quốc hành động nhanh chóng để tránh một cuộc chiến tranh toàn diện. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không can thiệp trực tiếp, vì “chúng ta có đủ vấn đề cần giải quyết ở sân nhà.” Lập trường này phản ánh chính sách “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền Trump, vốn ưu tiên các vấn đề nội địa hơn là các cuộc xung đột ở nước ngoài.
Trong khi đó, tại Campuchia, Thủ tướng Hun Manet kêu gọi người dân giữ bình tĩnh, tránh tích trữ lương thực và không để xung đột leo thang thành mâu thuẫn sắc tộc. Cựu Thủ tướng Hun Sen, với tầm ảnh hưởng vẫn còn rất lớn, đã lên án mạnh mẽ Thái Lan, gọi hành động của họ là “sự xúc phạm đến hòa bình khu vực.” Ông nhắc lại cách tiếp cận ba mũi nhọn – quân sự, ngoại giao, và pháp lý – từng được sử dụng trong các cuộc xung đột trước đây, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng các cuộc đàm phán giữa chỉ huy quân đội hai nước sẽ mang lại kết quả tích cực. Tuy nhiên, với việc cả hai bên đều đang củng cố lực lượng và đưa ra những lời lẽ cứng rắn, triển vọng hòa bình dường như mong manh hơn bao giờ hết.
Cuộc xung đột này không chỉ là một cuộc tranh chấp lãnh thổ, mà còn là biểu tượng của những căng thẳng sâu sắc hơn trong khu vực. Thái Lan và Campuchia, dù là láng giềng và đối tác trong ASEAN, từ lâu đã bị chia rẽ bởi lịch sử, lòng tự hào dân tộc, và những bất đồng chưa được giải quyết. Những ngôi đền cổ như Preah Vihear hay Ta Moan Thom không chỉ là di sản văn hóa, mà còn là biểu tượng của chủ quyền và danh dự quốc gia. Mỗi phát súng, mỗi quả bom ném xuống, không chỉ làm đổ máu mà còn khoét sâu thêm vết thương lịch sử giữa hai dân tộc.
Khi khói bụi chiến tranh bao trùm biên giới, thế giới đang nín thở theo dõi. Liệu Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có thể can thiệp kịp thời để ngăn chặn một thảm họa? Liệu các nhà lãnh đạo của Thái Lan và Campuchia có thể đặt lợi ích khu vực lên trên lòng tự hào dân tộc? Những câu hỏi này vẫn chưa có lời đáp, nhưng điều chắc chắn là Đông Nam Á đang đứng trước một ngã rẽ nguy hiểm, nơi một sai lầm nhỏ có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.
Quân đội Thái Lan kịch liệt lên án hành động của Campuchia khi sử dụng vũ khí tấn công vào dân thường trong lãnh thổ Thái Lan. Gần đây đã xảy ra nhiều vụ người dân bị thương và thiệt mạng trong các cuộc tấn công như vậy.
Chính phủ Thái Lan khẳng định rõ lập trường: sẵn sàng bảo vệ chủ quyền quốc gia và an toàn của người dân trước những hành động phi nhân đạo.
Theo thông tin cập nhật sáng ngày 24 tháng 7 năm 2025, căng thẳng tại khu vực biên giới Thái Lan – Campuchia tiếp tục leo thang sau khi phía Campuchia mở cuộc tấn công vào một căn cứ quân sự của Thái Lan tại tỉnh Prasat Tameun Thom, Surin.
Báo cáo sơ bộ từ chính quyền địa phương cho biết, nhiều khu vực dân cư đã bị pháo binh Campuchia nhắm vào, gây thương vong và thiệt hại nghiêm trọng:
-
Trạm xăng PTT, huyện Bản Lễ, xã Nong Ya Lat, quận Kantralak, tỉnh Sisaket:
-
6 người thiệt mạng
-
10 người bị thương
-
Khu vực Ban Chorok, tiểu khu của quận Kab Choeng, tỉnh Surin:
-
Khu vực Ban Kut Chiang Mun, Ban Chanla, Ban Phon Thong thuộc xã Dome Pradit, quận Nam Yuen, tỉnh Ubon Ratchathani:
-
1 người chết
-
1 người bị thương
-
Khu vực Khe Lek, tiểu khu thuộc huyện Ban Kruat, tỉnh Buriram:
-
Khu dân cư gần mốc 16m², huyện Ban Kruat, tỉnh Buriram:
-
Khu vực Bản Nong Rae, huyện Bak Dai, quận Phanom Dong Rak, tỉnh Surin:
-
Nhà ông Bun Loam Thong Thiat, bản số 9:
Quân đội Thái Lan tiếp tục lên án mạnh mẽ các hành động tấn công vào dân thường của Campuchia, và tuyên bố sẵn sàng thực hiện các biện pháp quân sự cần thiết để bảo vệ chủ quyền quốc gia và người dân đến cùng.
Lính Campuchia đăng video lúc họ tấn công Thái Lan.
.png)
