Bất chấp lời kêu gọi ngừng bắn của Trump, các cuộc tấn công ở biên giới Thái - Cam vẫn tiếp diễn
.png)
Ngày 27 tháng 7 năm 2025, những tiếng nổ vang trời từ pháo binh và những cột khói bốc lên từ các vùng biên giới tranh chấp giữa Thái Lan và Campuchia đã phá tan hy vọng mong manh về một lệnh ngừng bắn. Dù Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã trực tiếp can thiệp, kêu gọi lãnh đạo hai quốc gia chấm dứt xung đột, các cuộc giao tranh vẫn tiếp tục leo thang, đẩy khu vực Đông Nam Á vào một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng. Hơn 168.000 người đã phải rời bỏ nhà cửa, ít nhất 33 người thiệt mạng, và những lời hứa hẹn về hòa bình dường như chỉ là những lời sáo rỗng giữa lằn ranh của chiến tranh.
Xung đột bùng nổ vào ngày 24 tháng 7, khi một vụ nổ mìn ở khu vực biên giới làm năm lính Thái Lan bị thương, châm ngòi cho một loạt các cuộc tấn công qua lại. Thái Lan cáo buộc Campuchia triển khai máy bay không người lái để do thám và khởi xướng các cuộc tấn công, trong khi Campuchia tuyên bố lực lượng Thái Lan đã vi phạm thỏa thuận trước đó bằng cách tiến vào khu vực gần đền Ta Moan Thom – một di sản văn hóa gây tranh cãi từ lâu. Cả hai bên đều khẳng định hành động của mình là tự vệ, nhưng những lời buộc tội qua lại chỉ làm gia tăng căng thẳng, biến một tranh chấp biên giới kéo dài hàng thế kỷ thành một cuộc xung đột toàn diện với pháo binh hạng nặng, không kích và xe tăng.
Tổng thống Trump, từ sân golf Turnberry ở Scotland, đã công khai nỗ lực hòa giải của mình thông qua các bài đăng trên Truth Social. Ông tuyên bố đã điện đàm với Thủ tướng Campuchia Hun Manet và Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai, thúc giục cả hai bên “ngay lập tức gặp gỡ” để đạt được lệnh ngừng bắn. Trump nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ sẽ không tiếp tục đàm phán thương mại với bất kỳ quốc gia nào nếu xung đột vẫn tiếp diễn, đe dọa áp thuế 36% lên hàng hóa từ cả Thái Lan và Campuchia kể từ ngày 1 tháng 8. “Cả hai bên đều mong muốn một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và hòa bình,” ông viết, bày tỏ sự lạc quan rằng các cuộc đàm phán sẽ sớm mang lại kết quả. Tuy nhiên, thực tế trên chiến trường lại kể một câu chuyện hoàn toàn khác.
Campuchia, với lực lượng quân đội yếu hơn, đã nhanh chóng hưởng ứng lời kêu gọi của Trump. Thủ tướng Hun Manet tuyên bố ông đồng ý với đề xuất về một “lệnh ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện”, nhấn mạnh rằng sự can thiệp của Trump “sẽ thực sự giúp bảo vệ mạng sống của nhiều binh sĩ và dân thường”. Trong khi đó, phản ứng từ Thái Lan lại thận trọng hơn. Quyền Thủ tướng Phumtham Wechayachai bày tỏ sự cảm ơn Trump nhưng nhấn mạnh rằng Thái Lan “muốn thấy sự chân thành từ phía Campuchia” trước khi cam kết ngừng bắn. Ngoại trưởng Thái Lan Maris Sangiampongsa thậm chí còn thẳng thừng bác bỏ ý tưởng về sự can thiệp của bên thứ ba, khẳng định rằng mọi đàm phán phải được tiến hành song phương.
Nhưng trong khi các nhà lãnh đạo trao đổi những lời ngoại giao, chiến sự trên thực địa vẫn không hề giảm nhiệt. Vào sáng ngày 27 tháng 7, Bộ Quốc phòng Campuchia cáo buộc Thái Lan bắn năm quả đạn pháo hạng nặng vào tỉnh Pursat, gọi đây là “hành động xâm lược không được khiêu khích và có chủ ý”. Thái Lan đáp trả bằng cách tuyên bố rằng họ đã đẩy lùi “cuộc xâm nhập” của Campuchia vào tỉnh Trat, với lực lượng hải quân Thái Lan hoạt động tích cực để bảo vệ lãnh thổ. Các bài đăng trên X từ các nguồn như KhmerTimes và SPech cho thấy giao tranh vẫn tiếp diễn với cường độ dữ dội, bao gồm các cuộc pháo kích, không kích và tấn công trên bộ, bất chấp những lời cam kết về ngừng bắn. Một bài đăng trên X thậm chí còn cho rằng quân đội Thái Lan đang tìm cách giành quyền kiểm soát các khu vực chiến lược để có lợi thế trước khi đàm phán.
Cuộc xung đột này không chỉ là vấn đề của hai quốc gia láng giềng. Nó đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, với những lời kêu gọi ngừng bắn từ Liên Hợp Quốc, Malaysia – nước đang giữ vai trò chủ tịch ASEAN – và Trung Quốc. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” và kêu gọi cả hai bên thể hiện “sự kiềm chế tối đa”. Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, với tư cách là lãnh đạo ASEAN, đã đề xuất đứng ra làm trung gian hòa giải, một đề nghị mà Campuchia ủng hộ nhưng Thái Lan chỉ chấp nhận “trên nguyên tắc”. Trung Quốc, một đối tác thương mại lớn của cả hai nước, cũng lên tiếng kêu gọi hòa bình, trong khi các tổ chức như Human Rights Watch cảnh báo rằng cả Thái Lan và Campuchia đang vi phạm luật nhân đạo quốc tế, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho dân thường.
Hậu quả của cuộc xung đột này là thảm khốc. Hơn 37.000 người Campuchia và 131.000 người Thái Lan đã phải rời bỏ nhà cửa, chạy trốn khỏi các khu vực giao tranh. Các trường học, bệnh viện và các di sản văn hóa, bao gồm cả khu vực gần đền Ta Moan Thom, đang bị đe dọa bởi bom đạn. Thái Lan đã ban bố tình trạng thiết quân luật tại tám khu vực biên giới, trong khi Campuchia báo cáo rằng các cuộc tấn công của Thái Lan đã gây thiệt hại cho các mục tiêu dân sự, bao gồm cả các khu dân cư. Những hình ảnh từ Reuters cho thấy những người dân hoảng loạn tìm nơi trú ẩn, trong khi một nhà sư Phật giáo ngồi cạnh chú chó của mình trong một hầm tránh bom ở Thái Lan – một biểu tượng đau lòng của sự hỗn loạn đang bao trùm khu vực.
Lịch sử tranh chấp biên giới giữa Thái Lan và Campuchia kéo dài hơn một thế kỷ, bắt nguồn từ những bất đồng về bản đồ thời thuộc địa Pháp. Khu vực xung quanh đền Preah Vihear và Ta Moan Thom đã nhiều lần trở thành điểm nóng, nhưng các cuộc giao tranh hiện nay là đẫm máu nhất trong hơn một thập kỷ. Cả hai bên đều cáo buộc đối phương sử dụng vũ khí bị cấm, như bom chùm, và triển khai các chiến thuật gây tổn hại đến dân thường. Trong bối cảnh này, sự can thiệp của Tổng thống Trump – dù đầy tham vọng – dường như chưa đủ để kiềm chế ngọn lửa chiến tranh. Việc ông so sánh xung đột này với cuộc chiến giữa Ấn Độ và Pakistan, vốn được giải quyết thông qua ngoại giao của Ngoại trưởng Marco Rubio, dường như là một sự đơn giản hóa quá mức so với sự phức tạp của tình hình hiện tại.
Cộng đồng quốc tế đang theo dõi sát sao, nhưng những nỗ lực ngoại giao dường như đang bị lu mờ bởi sự ngoan cố của cả hai bên. Thái Lan, với sức mạnh quân sự vượt trội, dường như đang tìm cách củng cố vị thế của mình trên chiến trường trước khi ngồi vào bàn đàm phán. Trong khi đó, Campuchia, dù yếu hơn, vẫn kiên quyết bảo vệ lãnh thổ và kêu gọi sự hỗ trợ từ các đồng minh quốc tế. Câu hỏi đặt ra là liệu áp lực từ Trump, thông qua đe dọa thương mại, có đủ sức để buộc hai quốc gia này chấm dứt xung đột, hay liệu khu vực này sẽ tiếp tục chìm trong khói lửa.
Khi tiếng súng vẫn vang lên và những lời kêu gọi hòa bình bị bỏ ngoài tai, số phận của hàng ngàn người dân vô tội đang bị mắc kẹt giữa lằn ranh của sự hủy diệt. Cuộc khủng hoảng này không chỉ là một cuộc chiến tranh biên giới; nó là một lời cảnh báo về sự mong manh của hòa bình trong một khu vực nơi lịch sử và lòng tự hào dân tộc thường xuyên va chạm với tham vọng chính trị. Khi nào ngọn lửa chiến tranh sẽ thực sự tắt, và liệu Tổng thống Trump có thể biến lời nói thành hành động để mang lại hòa bình, vẫn là những câu hỏi chưa có lời đáp.