Trump đe dọa “hủy diệt” Nga, thương chiến Mỹ-Trung đứng trước lằn ranh nguy hiểm

Sáng ngày 30 tháng 7 năm 2025, thế giới đứng trước lằn ranh nguy hiểm khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nâng cấp độ cảnh báo, đe dọa tung các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ nhằm vào Nga nếu Moscow không chấm dứt cuộc chiến kéo dài hơn ba năm tại Ukraine. Trong bối cảnh đó, các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại Stockholm kết thúc mà không đạt được bước đột phá, làm gia tăng nguy cơ một cuộc thương chiến toàn diện giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Cùng lúc, chiến trường Ukraine tiếp tục bùng nổ với các cuộc tấn công táo bạo của Kyiv, từ việc biến nhà ga chiến lược của Nga thành biển lửa đến các chiến dịch đặc nhiệm đầy táo bạo trên Biển Đen, đẩy căng thẳng địa chính trị lên mức chưa từng thấy.

Tại Ukraine, lực lượng Kyiv đang thể hiện sức mạnh đáng gờm trong cuộc chiến chống lại Nga. Vào rạng sáng ngày 29 tháng 7, máy bay không người lái (UAV) của Ukraine đã tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, biến trung tâm đường sắt ở tỉnh Rostov thành một cơn bão lửa. Nhà ga Sansk, một ngã ba đường sắt chiến lược cách tiền tuyến khoảng 250 km, chìm trong khói lửa khi hai xe bồn chở nhiên liệu và một đầu máy xe lửa bị phá hủy. Hình ảnh những toa tàu bốc cháy dữ dội và hệ thống đường sắt tê liệt đã lan truyền khắp các kênh truyền thông, làm lộ rõ sự mong manh của hậu cần quân sự Nga. Cùng đêm, một cuộc tấn công khác nhắm vào tỉnh Donetsk do Nga chiếm đóng đã phá hủy trạm biến áp Chaykin 330, khiến hơn 150.000 người dân mất điện. Nhà phân tích Tatsuya Rigami nhận định rằng các cuộc tấn công này không phải là ngẫu nhiên mà nằm trong một kế hoạch có hệ thống nhằm làm gián đoạn chuỗi cung ứng quân sự của Nga, thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tính toán chính xác của Kyiv.

Trong khi đó, lực lượng đặc nhiệm Ukraine tiếp tục khiến Moscow choáng váng với chiến dịch táo bạo trên đảo Tendra Spit ở Biển Đen. Vào đêm ngày 27 tháng 7, các đơn vị tinh nhuệ của Ukraine đã đổ bộ lên hòn đảo do Nga chiếm đóng, tiêu diệt các vị trí quân sự, phá hủy tổ hợp tác chiến điện tử và trạm radar Rosa của Nga. Quốc kỳ Ukraine được treo trên đảo như một biểu tượng thách thức, khẳng định sự kiên cường của Kyiv trong việc giành lại lãnh thổ. Cơ quan tình báo quân sự Ukraine (GUR) đã công bố đoạn phim độc quyền, ghi lại khoảnh khắc máy bay không người lái FPV tấn công các dàn khoan khí đốt do Nga kiểm soát trên Biển Đen, đánh dấu một giai đoạn mới trong chiến tranh drone hiện đại. Những cuộc tấn công này không chỉ làm suy yếu khả năng quân sự của Nga mà còn gửi đi thông điệp rõ ràng: Ukraine sẵn sàng đưa cuộc chiến vượt ra khỏi biên giới đất liền.

Xa hơn về phía Đông, căng thẳng địa chính trị tiếp tục leo thang khi Tổng thống Trump công khai đe dọa Nga với các biện pháp trừng phạt chưa từng có. Phát biểu trên Không lực Một vào ngày 29 tháng 7, ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế quan và “nhiều thứ khác” nhằm vào Moscow nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin không cho thấy tiến triển trong việc chấm dứt chiến tranh tại Ukraine trong vòng 10 ngày tới. Lời đe dọa này đánh dấu sự thay đổi rõ rệt trong lập trường của Trump, từ thời hạn 50 ngày ban đầu xuống còn 10-12 ngày, cho thấy sự mất kiên nhẫn của Washington trước sự ngoan cố của Kremlin. Trump khẳng định ông không lo ngại về tác động của các lệnh trừng phạt đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu, cam kết tăng sản lượng dầu nội địa để bù đắp bất kỳ biến động nào. Động thái này không chỉ nhắm vào Nga mà còn gửi tín hiệu cảnh báo đến các quốc gia tiếp tục mua hàng xuất khẩu của Moscow, đặc biệt là Trung Quốc.

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Brown đã làm rõ hơn về chiến lược của Washington trong các cuộc đàm phán song phương với Trung Quốc tại Stockholm. Ông cảnh báo Bắc Kinh rằng việc tiếp tục nhập khẩu dầu của Nga có thể dẫn đến các biện pháp thuế quan khắc nghiệt. Lời đe dọa này làm gia tăng áp lực lên mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa hai siêu cường kinh tế. Trong khi đó, Nga phải đối mặt với một cuộc tấn công mạng quy mô lớn thứ hai trong vòng hai ngày, làm tê liệt hoạt động của hai chuỗi nhà thuốc lớn nhất nước này, Neofarm và Stolichki. Hơn 1.100 nhà thuốc tại 80 thành phố bị gián đoạn, khiến khách hàng không thể truy cập đơn thuốc hay đặt hàng. Vụ việc này, cùng với cuộc tấn công mạng vào hãng hàng không Aeroflot trước đó, cho thấy sự leo thang đáng lo ngại trong chiến tranh kỹ thuật số nhằm vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Nga.

Ở một diễn biến khác, một đề xuất táo bạo từ Trung tá Jeffrey Fri, một sĩ quan Mỹ đang phục vụ tại Estonia, đã làm dấy lên tranh cãi khi ông gợi ý rằng Hoa Kỳ nên chi 15 tỷ USD để mua lại quần đảo Commander từ Nga. Theo Fri, việc sở hữu quần đảo này sẽ giúp Washington theo dõi sát sao các hoạt động của tàu ngầm Trung Quốc ở Bắc Băng Dương, đồng thời củng cố vị thế chiến lược của Mỹ ở khu vực Bắc Cực giàu tài nguyên. Đề xuất này, dù bị Bộ Ngoại giao Nga bác bỏ gay gắt, đã làm nổi bật tầm quan trọng ngày càng tăng của Bắc Cực trong cuộc đua địa chính trị toàn cầu. Với trữ lượng dầu mỏ, khí đốt và khoáng sản khổng lồ, khu vực này đang trở thành tâm điểm cạnh tranh giữa Mỹ, Nga và Trung Quốc, đặc biệt khi các tuyến vận tải qua Bắc Cực hứa hẹn rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ.

Trong khi đó, các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại Stockholm đã kết thúc mà không đạt được bước đột phá đáng kể. Dù hai bên đồng ý gia hạn thỏa thuận đình chiến thuế quan thêm 90 ngày, nguy cơ về một cuộc chiến thương mại toàn diện vẫn hiện hữu. Tổng thống Trump, người đã đạt được các thỏa thuận thương mại với EU, Nhật Bản và Indonesia, đang đối mặt với thách thức lớn nhất từ Trung Quốc – nền kinh tế kiểm soát dòng chảy đất hiếm toàn cầu. Bộ trưởng Brown nhấn mạnh rằng các cuộc đàm phán mang tính xây dựng, nhưng quyết định cuối cùng về việc gia hạn đình chiến sẽ do Trump đưa ra. Trong bối cảnh đó, phía Trung Quốc bày tỏ mong muốn duy trì mối quan hệ kinh tế ổn định, nhưng sự khác biệt về mô hình kinh tế – với Mỹ thúc đẩy Bắc Kinh chuyển đổi sang nền kinh tế tiêu dùng – tiếp tục là rào cản lớn.

Những diễn biến này đang vẽ nên một bức tranh địa chính trị đầy bất ổn. Từ chiến trường khốc liệt ở Ukraine, nơi Kyiv đang đẩy Nga vào thế phòng thủ, đến các cuộc đối đầu kinh tế giữa Washington và Bắc Kinh, thế giới đang chứng kiến một thời kỳ căng thẳng chưa từng có. Lời đe dọa của Tổng thống Trump, kết hợp với các hành động quân sự táo bạo của Ukraine và sự cạnh tranh chiến lược ở Bắc Cực, đang đẩy các cường quốc vào một cuộc chơi nguy hiểm, nơi chỉ một tính toán sai lầm cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường. Khi đồng hồ đếm ngược cho thời hạn 10 ngày của Trump bắt đầu, cả thế giới đang nín thở, chờ đợi bước đi tiếp theo từ các bên.