Ukraine tấn công tâm điểm công nghiệp Nga: Một cú đánh táo bạo vào tâm can chiến tranh
Vào rạng sáng ngày 1 tháng 7 năm 2025, một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (drone) của Ukraine đã làm rung chuyển thành phố Izhevsk, thủ phủ của Cộng hòa Udmurtia, cách biên giới Ukraine hơn 1.300 km. Mục tiêu là nhà máy Kupol, một cơ sở sản xuất vũ khí then chốt của Nga, chuyên chế tạo các hệ thống phòng không và máy bay không người lái tấn công. Vụ tấn công không chỉ là một đòn đánh chiến thuật mà còn là lời tuyên ngôn mạnh mẽ: Ukraine không chỉ phòng thủ mà còn có khả năng đưa cuộc chiến vào sâu trong lòng lãnh thổ Nga. Với khói đen cuồn cuộn bốc lên từ các nhà kho và dây chuyền sản xuất, vụ việc này đã làm dấy lên những câu hỏi cấp bách về năng lực quân sự của cả hai bên, cũng như tương lai của cuộc xung đột kéo dài hơn ba năm qua.
Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang, khi Nga vừa thực hiện một đợt tấn công bằng drone và tên lửa lớn nhất từ trước đến nay vào Ukraine trong tháng 6, với hơn 477 drone và 60 tên lửa các loại nhắm vào các thành phố và cơ sở hạ tầng dân sự. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, người đã đặt ưu tiên hàng đầu vào việc phát triển công nghệ drone tầm xa, dường như đã đáp trả bằng một hành động táo bạo nhằm vào chính ngành công nghiệp quân sự của Nga. Nhà máy Kupol, thuộc tập đoàn quốc phòng khổng lồ của Nga, không chỉ sản xuất các hệ thống phòng không như Tor và Osa mà còn tham gia chế tạo các drone tấn công, vốn là mối đe dọa thường trực đối với các mục tiêu dân sự ở Ukraine. Việc Ukraine nhắm vào cơ sở này cho thấy một chiến lược rõ ràng: làm gián đoạn chuỗi cung ứng vũ khí của Nga ngay tại nguồn.
Theo các nguồn tin từ Kyiv, cuộc tấn công đã gây thiệt hại đáng kể. Một quan chức Ukraine giấu tên tiết lộ rằng các drone tầm xa do Ukraine sản xuất đã phá hủy các cơ sở sản xuất và kho chứa của nhà máy. Những đoạn video được chia sẻ trên mạng xã hội cho thấy cột khói đen dày đặc bốc lên từ khu công nghiệp, minh chứng cho sức tàn phá của vụ tấn công. Trong khi đó, Thống đốc Udmurtia Aleksandr Brechalov xác nhận rằng vụ tấn công đã gây thương vong, với ít nhất ba người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương nặng. Ông Brechalov cho biết đã báo cáo trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin về vụ việc, nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của sự kiện này đối với Moscow.
Cuộc tấn công vào Izhevsk không phải là lần đầu tiên Ukraine sử dụng drone để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Trong những tháng gần đây, Kyiv đã tăng cường các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở quân sự, kho vũ khí và cơ sở hạ tầng công nghiệp của Nga, từ các nhà máy sản xuất drone ở Tatarstan đến các căn cứ không quân ở Siberia. Một trong những chiến dịch đáng chú ý nhất là “Operation Spiderweb” vào ngày 1 tháng 6 năm 2025, khi Ukraine sử dụng các drone FPV (First Person View) được bí mật vận chuyển vào Nga để phá hủy hoặc làm hư hại gần một phần ba đội máy bay ném bom chiến lược của Moscow. Những cuộc tấn công này không chỉ gây tổn thất vật chất mà còn làm nhục Kremlin, phơi bày những lỗ hổng trong hệ thống phòng không của Nga – một quốc gia tự hào về sức mạnh quân sự của mình.
Sự táo bạo của Ukraine không chỉ nằm ở khả năng kỹ thuật mà còn ở sự sáng tạo chiến thuật. Các drone được sử dụng trong vụ tấn công Izhevsk, cũng như trong các chiến dịch trước đó, thường là những thiết bị rẻ tiền, được chế tạo trong nước với chi phí chỉ vài ngàn đô la, nhưng lại có khả năng gây thiệt hại hàng trăm triệu đô la cho các mục tiêu có giá trị cao của Nga. Một số báo cáo cho biết Ukraine đã tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào các drone này, cho phép chúng tự điều hướng và tấn công chính xác ngay cả khi mất tín hiệu điều khiển. Điều này đánh dấu một bước tiến vượt bậc trong cuộc đua công nghệ quân sự giữa hai bên, nơi drone ngày càng trở thành vũ khí quyết định trên chiến trường.
Trong khi Ukraine đẩy mạnh các cuộc tấn công vào Nga, Moscow cũng không khoan nhượng. Trong suốt tháng 6, Nga đã triển khai số lượng drone kỷ lục, chủ yếu là các drone Shahed do Iran thiết kế, nhắm vào các mục tiêu dân sự và cơ sở hạ tầng ở Ukraine. Một cuộc tấn công vào ngày 28 tháng 6 tại thành phố cảng Odesa đã khiến hai người thiệt mạng và hàng chục người bị thương, trong đó có ba trẻ em. Một tòa nhà chung cư 21 tầng bị phá hủy một phần, với hình ảnh lính cứu hỏa vật lộn trong bóng tối để giải cứu cư dân đã làm dấy lên sự phẫn nộ trên toàn cầu. Tổng thống Zelenskyy gọi đây là “một trong những cuộc tấn công trên không lớn nhất” từ đầu cuộc chiến, nhấn mạnh rằng Nga đang nhắm vào “mọi thứ duy trì sự sống” ở Ukraine.
Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Ukraine và Nga, Trung tướng đã nghỉ hưu Keith Kellogg, đã lên án mạnh mẽ các cuộc tấn công của Nga vào các khu vực dân sự, đồng thời chỉ trích Moscow vì từ chối ngừng bắn và trì hoãn các nỗ lực hòa bình. Trong bối cảnh các cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul giữa Nga và Ukraine không đạt được tiến triển, lập trường cứng rắn của cả hai bên cho thấy xung đột này chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Tổng thống Putin gần đây tuyên bố Moscow sẵn sàng cho một vòng đàm phán mới, nhưng những hành động trên thực địa – từ các cuộc tấn công drone của Ukraine đến các đợt không kích của Nga – cho thấy cả hai quốc gia vẫn đang dồn toàn lực vào việc giành ưu thế quân sự.
Vụ tấn công vào nhà máy Kupol không chỉ là một chiến thắng chiến thuật cho Ukraine mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Nó gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng Ukraine có khả năng và ý chí để đưa cuộc chiến đến tận cửa ngõ của Nga, phá vỡ cảm giác an toàn của Moscow trong chính lãnh thổ của mình. Tuy nhiên, cái giá của những hành động này cũng không nhỏ. Các cuộc tấn công vào Nga có nguy cơ kích động phản ứng mạnh mẽ hơn từ Kremlin, vốn đã tăng cường sản xuất và triển khai các drone Shahed tại các nhà máy như ở Tatarstan. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã bắn hạ 60 drone Ukraine trong đêm trước vụ tấn công Izhevsk, với 17 chiếc bị phá hủy trên bầu trời Crimea và 16 chiếc khác ở khu vực Rostov.
Cuộc chiến drone giữa Nga và Ukraine đã biến xung đột này thành một phòng thí nghiệm công nghệ quân sự, nơi cả hai bên liên tục thử nghiệm và cải tiến các vũ khí không người lái. Ukraine, với nguồn lực hạn chế, đã chứng minh sự khéo léo trong việc sử dụng các drone giá rẻ để tấn công các mục tiêu có giá trị cao. Trong khi đó, Nga, với nguồn lực tài chính và công nghiệp dồi dào hơn, đang đầu tư mạnh mẽ vào việc mở rộng sản xuất drone và cải thiện khả năng phòng không. Tuy nhiên, những lỗ hổng trong hệ thống phòng thủ của Nga, như được phơi bày qua các cuộc tấn công liên tiếp của Ukraine, cho thấy Moscow đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc bảo vệ các cơ sở chiến lược của mình.
Cuộc tấn công vào Izhevsk cũng làm nổi bật vai trò ngày càng quan trọng của công nghệ trong chiến tranh hiện đại. Việc Ukraine sử dụng các drone tầm xa, có khả năng tấn công cách xa hàng ngàn kilômét, không chỉ thay đổi cách thức tiến hành chiến tranh mà còn đặt ra những câu hỏi về đạo đức và luật pháp quốc tế. Các cuộc tấn công vào các mục tiêu công nghiệp, dù mang tính quân sự, thường gây ra thương vong cho dân thường, như trường hợp ba công nhân thiệt mạng tại nhà máy Kupol. Điều này làm dấy lên tranh cãi về ranh giới giữa các mục tiêu quân sự và dân sự trong một cuộc chiến ngày càng khốc liệt.
Khi cuộc xung đột bước sang năm thứ tư, cả Nga và Ukraine đều cho thấy họ không sẵn sàng nhượng bộ. Ukraine, với sự hỗ trợ từ các đồng minh phương Tây, đang nỗ lực làm suy yếu cỗ máy chiến tranh của Nga từ bên trong, trong khi Moscow tiếp tục gia tăng áp lực lên các thành phố và cơ sở hạ tầng của Ukraine. Vụ tấn công vào nhà máy Kupol là một lời nhắc nhở rằng cuộc chiến này không chỉ diễn ra trên các chiến tuyến mà còn ở những nơi cách xa mặt trận hàng ngàn kilômét, nơi các công nghệ mới và ý chí sắt đá đang định hình số phận của các quốc gia.