Ukraine sắp nhận tên lửa tầm xa mới từ Đức: Bước đi táo bạo trong xung đột Nga - Ukraine
Vào cuối tháng 7 năm 2025, Ukraine sẽ nhận được một lô tên lửa hành trình tầm xa có tầm bắn lên tới 400km từ Đức, một động thái được đánh giá là bước ngoặt trong nỗ lực hỗ trợ quân sự của Berlin dành cho Kiev trong cuộc xung đột với Nga. Đây không phải là tên lửa Taurus – loại vũ khí mà Ukraine đã nhiều lần kêu gọi nhưng bị Đức từ chối vì lo ngại leo thang căng thẳng. Thay vào đó, loại tên lửa “bí ẩn” này, theo các nguồn tin, có thể là sản phẩm của chính ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine, được phát triển dưới sự tài trợ hào phóng từ Berlin. Với khoản đầu tư hàng trăm triệu euro, Đức đang đặt cược vào việc tăng cường năng lực tấn công tầm xa của Ukraine, mở ra một chương mới trong cuộc chiến đang ngày càng khốc liệt ở Đông Âu.
Trong bối cảnh chiến sự Nga - Ukraine bước vào giai đoạn nhạy cảm, thông tin về lô tên lửa mới này đã làm dấy lên những cuộc tranh luận sôi nổi. Phát biểu trong chuyến thăm Kiev, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius khẳng định Berlin sẽ không thay đổi lập trường về việc cung cấp tên lửa Taurus, vốn có tầm bắn lên tới 500km và khả năng tấn công chính xác các mục tiêu kiên cố. Ông nhấn mạnh rằng quyết định này xuất phát từ lo ngại sâu sắc về nguy cơ leo thang xung đột, đặc biệt nếu vũ khí được sử dụng để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, có thể kéo NATO vào một cuộc đối đầu trực tiếp với Moscow. Thay vào đó, Đức chọn cách tiếp cận thận trọng nhưng không kém phần táo bạo: tài trợ cho các dự án phát triển vũ khí nội địa của Ukraine, bao gồm các hệ thống tên lửa hành trình và máy bay không người lái (UAV) tấn công tầm xa.
Theo các nguồn tin từ truyền thông Đức, Berlin đã chi khoảng 400 triệu euro để hỗ trợ các dự án quốc phòng tại Ukraine, tập trung vào việc phát triển các loại vũ khí như tên lửa hành trình Bars và Lyuty. Những hệ thống này, nếu được triển khai thành công, được kỳ vọng sẽ sánh ngang với các tên lửa hành trình tiên tiến của phương Tây như Storm Shadow của Anh hay SCALP của Pháp, vốn đã chứng minh hiệu quả trong các đợt tấn công vào các mục tiêu chiến lược của Nga. Thiếu tướng Christian Freuding, người đứng đầu bộ phận hỗ trợ Ukraine thuộc Bộ Quốc phòng Đức, cho biết lô vũ khí đầu tiên trong chương trình này sẽ được bàn giao vào cuối tháng 7, với số lượng dự kiến lên tới “ba chữ số”. Những tên lửa này có khả năng tấn công các mục tiêu như kho hậu cần, trung tâm chỉ huy, sân bay và máy bay của Nga, mang lại lợi thế chiến lược đáng kể cho Ukraine trong bối cảnh Nga đang gia tăng các đợt tập kích bằng tên lửa và UAV.
Động thái này của Đức không chỉ là một bước tiến trong hỗ trợ quân sự mà còn phản ánh sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Berlin. Là quốc gia viện trợ quân sự lớn nhất châu Âu cho Ukraine, với tổng giá trị cam kết lên tới 9 tỷ euro trong năm 2025, Đức đang nỗ lực cân bằng giữa việc hỗ trợ Kiev và tránh làm gia tăng căng thẳng với Nga. Tuy nhiên, quyết định không công bố danh tính cụ thể của loại tên lửa mới đã làm dấy lên nhiều suy đoán. Một số nhà phân tích cho rằng đây có thể là một biến thể của tên lửa hành trình do Ukraine tự phát triển, được cải tiến nhờ công nghệ và nguồn vốn từ Đức. Điều này không chỉ giúp Ukraine tăng cường khả năng tấn công mà còn củng cố ngành công nghiệp quốc phòng nội địa, một yếu tố quan trọng để Kiev duy trì cuộc chiến trong dài hạn.
Sự thận trọng của Đức trong việc từ chối cung cấp tên lửa Taurus không phải là điều bất ngờ. Tên lửa Taurus KEPD 350, do liên doanh MBDA Deutschland và Saab Bofors Dynamics phát triển, là một trong những vũ khí tiên tiến nhất của Đức, với tầm bắn 500km và khả năng bay ở độ cao thấp để tránh radar phòng không. Tuy nhiên, Berlin lo ngại rằng việc chuyển giao Taurus có thể dẫn đến các cuộc tấn công vào các mục tiêu chiến lược sâu trong lãnh thổ Nga, như thủ đô Moscow, làm gia tăng nguy cơ leo thang xung đột. Thủ tướng Đức Friedrich Merz, trong một tuyên bố gần đây, nhấn mạnh rằng mọi quyết định về viện trợ vũ khí đều phải được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh kéo NATO vào một cuộc chiến trực tiếp với Nga. Thay vào đó, Đức chọn cách hỗ trợ Ukraine thông qua các kênh gián tiếp, như tài trợ sản xuất vũ khí nội địa, nhằm duy trì sự ủng hộ mạnh mẽ mà không vượt qua “lằn ranh đỏ” của Moscow.
Trong khi đó, Nga đã lên tiếng mạnh mẽ về động thái này. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cáo buộc Đức “đang trực tiếp tham gia vào cuộc xung đột” bằng cách tài trợ sản xuất vũ khí tầm xa cho Ukraine. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev thậm chí cảnh báo rằng nếu có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy binh sĩ Đức tham gia vào các vụ phóng tên lửa vào lãnh thổ Nga, Moscow sẽ đáp trả bằng “bất kỳ hành động nào cần thiết”. Những lời đe dọa này phản ánh sự nhạy cảm của tình hình, khi các loại vũ khí tầm xa như Storm Shadow hay ATACMS của Mỹ đã được Ukraine sử dụng để tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ Nga, khiến Điện Kremlin nhiều lần cảnh báo về sự can thiệp trực tiếp của NATO.
Trên chiến trường, các hệ thống tên lửa tầm xa đang trở thành yếu tố then chốt trong chiến lược của Ukraine. Với sự hỗ trợ từ Anh và Pháp, Ukraine đã sử dụng tên lửa Storm Shadow/SCALP để tấn công các kho đạn dược, sở chỉ huy và cơ sở hạ tầng của Nga, gây thiệt hại đáng kể cho lực lượng đối phương. Tuy nhiên, tầm bắn 250-560km của Storm Shadow vẫn bị hạn chế so với các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Loại tên lửa mới do Đức tài trợ, với tầm bắn 400km, được kỳ vọng sẽ giúp Ukraine mở rộng phạm vi tấn công, buộc Nga phải điều chỉnh lại các tuyến hậu cần và bố trí lực lượng xa hơn khỏi tiền tuyến. Điều này có thể làm giảm áp lực lên các lực lượng Ukraine ở các khu vực chiến sự ác liệt như Donbass hay Kharkiv.
Tuy nhiên, việc triển khai các tên lửa này cũng đặt ra nhiều thách thức. Các hệ thống vũ khí tầm xa đòi hỏi hạ tầng phóng phức tạp, từ bệ phóng mặt đất đến máy bay chiến đấu tương thích. Ukraine, vốn chủ yếu dựa vào các máy bay thời Liên Xô như MiG-29 hay Su-24, có thể gặp khó khăn trong việc tích hợp các tên lửa mới. Ngoài ra, việc đào tạo phi công và kỹ thuật viên để vận hành các hệ thống này cũng đòi hỏi thời gian và nguồn lực đáng kể. Theo Thủ tướng Merz, việc sử dụng các vũ khí phức tạp như Taurus yêu cầu ít nhất sáu tháng huấn luyện, một yếu tố có thể áp dụng tương tự với các tên lửa do Ukraine phát triển.
Sự hỗ trợ của Đức không chỉ dừng lại ở vũ khí. Berlin cũng cam kết cung cấp các hệ thống phòng không hiện đại, như IRIS-T, và viện trợ nhân đạo, kinh tế cho Ukraine. Hợp đồng trị giá 2,2 tỷ euro giữa Ukraine và công ty Diehl Defence để sản xuất các hệ thống IRIS-T và tên lửa đi kèm là minh chứng cho sự hợp tác chặt chẽ giữa hai nước. Trong khi đó, các cuộc thảo luận về một bản ghi nhớ hợp tác quốc phòng giữa Đức và Ukraine, dự kiến được ký vào cuối tháng 5 năm 2025, sẽ tiếp tục củng cố mối quan hệ này.
Dù không phải là Taurus, lô tên lửa mới này vẫn mang ý nghĩa chiến lược to lớn. Nó không chỉ thể hiện cam kết của Đức trong việc hỗ trợ Ukraine mà còn đánh dấu một bước tiến trong việc xây dựng năng lực quốc phòng tự chủ cho Kiev. Trong bối cảnh Nga tiếp tục đẩy mạnh các cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV, việc Ukraine sở hữu các hệ thống vũ khí tầm xa có thể thay đổi cục diện chiến trường, giúp Kiev giành lại thế chủ động. Tuy nhiên, câu hỏi về danh tính thực sự của loại tên lửa này, cũng như khả năng nó được sử dụng để tấn công vào lãnh thổ Nga, vẫn là tâm điểm của sự chú ý và tranh cãi.
Khi tháng 7 sắp kết thúc, ánh mắt của cộng đồng quốc tế đang hướng về Ukraine, chờ đợi xem lô tên lửa “bí ẩn” này sẽ được triển khai như thế nào. Liệu đây có phải là bước ngoặt giúp Ukraine lật ngược thế cờ, hay chỉ là một bước đi khác trong cuộc xung đột kéo dài và phức tạp? Thời gian sẽ sớm đưa ra câu trả lời.