Trung Quốc Đối Mặt Với Hỗn Loạn Chính Trị? Bí Ẩn Đoàn Xe Tăng Trước Hội Nghị Bắc Đới Hà
Vào một đêm đầu tháng 7 năm 2025, khi màn đêm bao phủ Bắc Kinh, một đoàn xe bọc thép lặng lẽ di chuyển trên đại lộ Trường An, con đường huyết mạch dẫn thẳng tới trái tim quyền lực của Trung Quốc – Trung Nam Hải. Những chiếc xe, được che phủ bằng vải bạt xanh với dòng chữ “xe kiểm tra đường,” đã làm dấy lên một làn sóng suy đoán mãnh liệt cả trong lẫn ngoài Trung Quốc. Video ghi lại cảnh tượng này lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội Tiểu Hồng Thư, chỉ để rồi bị chính quyền xóa bỏ không lâu sau đó. Sự kiện diễn ra chỉ hai tháng trước lễ duyệt binh ngày 1 tháng 10 và một tháng trước hội nghị Bắc Đới Hà – thời điểm các lãnh đạo cấp cao Trung Quốc tụ họp để định đoạt tương lai chính trị quốc gia. Liệu đây chỉ là một cuộc diễn tập quân sự thông thường, một màn phô trương sức mạnh, hay dấu hiệu của một cơn bão chính trị đang âm ỉ, sẵn sàng nhấn chìm Trung Nam Hải trong hỗn loạn?
Hình ảnh những chiếc xe tăng lăn bánh trên đại lộ Trường An không chỉ gợi lên sự tò mò mà còn khơi dậy những ký ức đau thương trong lịch sử Trung Quốc. Nó đưa chúng ta trở lại mùa xuân năm 1989, khi Quảng trường Thiên An Môn trở thành tâm điểm của phong trào dân chủ lớn nhất trong lịch sử hiện đại của quốc gia này. Phong trào được châm ngòi bởi cái chết bất ngờ của Hồ Diệu Bang, một lãnh đạo được nhân dân yêu mến vì tư tưởng cải cách tiến bộ. Ông đã nỗ lực khôi phục danh dự cho các nạn nhân của Cách mạng Văn hóa, rút hàng ngàn cán bộ người Hán khỏi Tây Tạng để thúc đẩy tự do phát triển cho vùng đất này. Nhưng chính những chính sách cởi mở ấy đã biến ông thành cái gai trong mắt các lãnh đạo bảo thủ ở Trung Nam Hải. Dưới sự kiểm soát của Đặng Tiểu Bình, người nắm giữ quyền lực tối cao thông qua vai trò Chủ tịch Quân ủy Trung ương, Hồ Diệu Bang bị cách chức vào năm 1987 và qua đời hai năm sau đó trong hoàn cảnh bí ẩn, được chính quyền tuyên bố là do đau tim. Cái chết của ông đã thổi bùng ngọn lửa bất mãn trong lòng dân chúng.
Ngày 22 tháng 4 năm 1989, 50.000 sinh viên đã tuần hành đến Quảng trường Thiên An Môn để tưởng niệm Hồ Diệu Bang, đồng thời bày tỏ sự phẫn nộ trước tình trạng gia đình trị và tham nhũng trong chính quyền. Phong trào nhanh chóng lan rộng, không chỉ giới hạn ở sinh viên mà còn thu hút công nhân, giáo viên, trí thức, và thậm chí một số quan chức cấp thấp. Bắc Kinh sôi sục. Các thành phố lớn khác trên khắp Trung Quốc cũng chứng kiến những cuộc biểu tình tương tự. Quảng trường Thiên An Môn trở thành biểu tượng của khát vọng dân chủ, nơi những biểu ngữ đòi tự do báo chí, chống tham nhũng và cải cách chính trị được giương cao. Một bức tượng Nữ thần Tự do, mô phỏng theo biểu tượng của Hoa Kỳ, được dựng lên ngay trước chân dung Mao Trạch Đông trên cổng Thiên An Môn, tạo nên một hình ảnh đối lập đầy ám ảnh giữa khát vọng tự do và quyền lực độc tài.
Tuy nhiên, trong nội bộ Trung Nam Hải, sự chia rẽ đã lộ rõ. Phe tiến bộ do Tổng Bí thư Triệu Tử Dương dẫn đầu kêu gọi đối thoại và hòa giải với sinh viên, trong khi phe bảo thủ của Đặng Tiểu Bình ủng hộ thiết quân luật và đàn áp bằng bạo lực. Triệu Tử Dương thậm chí đã trực tiếp đến Quảng trường Thiên An Môn, cầm loa van xin sinh viên trở về nhà, cảnh báo họ về một kết cục bi thảm nếu tiếp tục đối đầu. “Chúng tôi đã già rồi, nhưng các bạn là tương lai của Trung Quốc. Đừng hủy hoại mình,” ông nói trong nước mắt. Nhưng lời kêu gọi của ông không thể thay đổi số phận. Dưới sự chỉ đạo của Đặng Tiểu Bình, đêm 3 rạng sáng 4 tháng 6 năm 1989, quân đội Nhân dân Giải phóng được huy động từ các quân khu Thẩm Dương, Tế Nam và Bắc Kinh, với xe tăng và súng trường, ồ ạt tiến vào đại lộ Trường An. Máu nhuộm đỏ quảng trường. Tiếng la hét của sinh viên bị át đi bởi tiếng gầm của động cơ xe tăng. Hàng ngàn người đã thiệt mạng, thi thể nằm la liệt, trong đó hình ảnh một sinh viên đơn độc đứng chắn trước đoàn xe tăng đã trở thành biểu tượng bất tử của phong trào.
Vụ thảm sát Thiên An Môn không chỉ chấm dứt giấc mơ dân chủ mà còn đặt dấu chấm hết cho mọi nỗ lực cải cách thể chế từ bên trong. Triệu Tử Dương, vì chủ trương đối thoại, bị xem là mối đe dọa và bị quản thúc tại gia cho đến khi qua đời vào năm 2005. Các lãnh đạo cải cách khác như Vạn Lý và Hồ Khởi Lập cũng bị thanh trừng. Sự kiện này phơi bày bản chất bạo lực của chính quyền Bắc Kinh, một chế độ không cai trị bằng đạo lý hay luật pháp, mà bằng “súng trị” – một triết lý quyền lực bắt nguồn từ tư tưởng của Mao Trạch Đông, người từng tuyên bố “quyền lực sinh ra từ nòng súng.” Trong 27 năm cầm quyền, Mao đã gây ra cái chết của hàng chục triệu người qua các chiến dịch chính trị đẫm máu như Đại Nhảy Vọt và Cách mạng Văn hóa. Đặng Tiểu Bình, dù được ca ngợi vì cải cách kinh tế, vẫn tiếp tục sử dụng bạo lực để củng cố quyền lực, như vụ Thiên An Môn đã chứng minh.
Đến thời Giang Trạch Dân, “súng trị” được nâng lên thành “khủng bố trị,” với các chiến dịch đàn áp tôn giáo và nhân quyền. Pháp Luân Công, một phong trào khí công thu hút hàng triệu người, bị xóa sổ bằng các cuộc bắt bớ, tra tấn, và thậm chí là cướp nội tạng. Tại Tân Cương và Tây Tạng, chính quyền áp đặt chính sách “Đông hóa,” giam giữ hàng triệu người Duy Ngô Nhĩ trong các trại cải tạo, buộc họ từ bỏ văn hóa và tôn giáo. Phụ nữ bị triệt sản, trẻ em bị tách khỏi gia đình, và các tu viện Phật giáo ở Tây Tạng bị phá hủy hoặc giám sát chặt chẽ. Đây không phải là pháp trị, mà là một hệ thống cai trị dựa trên nỗi sợ hãi và bạo lực, đi ngược lại truyền thống nhân nghĩa của các triều đại Trung Hoa cổ xưa.
Giờ đây, bóng ma của xe tăng lại xuất hiện trên đại lộ Trường An, trong bối cảnh hội nghị Bắc Đới Hà năm 2025 đang đến gần. Hội nghị này từ lâu đã là sân khấu của những cuộc đấu đá quyền lực khốc liệt. Năm 1989, Đặng Tiểu Bình đưa Giang Trạch Dân lên làm Tổng Bí thư, chấm dứt giấc mơ cải cách của Triệu Tử Dương. Năm 2012, Bạc Hy Lai bị thanh trừng, mở đường cho sự thống trị của Chủ tịch Tập Cận Bình. Nhưng năm nay, tin đồn về sự suy yếu quyền lực của ông Tập đang lan rộng, từ sức khỏe cá nhân đến sự vắng mặt bất thường tại các sự kiện quốc tế như hội nghị BRICS. Trong khi đó, Trương Hựu Hiệp, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương, đang nổi lên như một thế lực đáng gờm. Là con trai của Thượng tướng Trương Tông Tốn, một lão thành cách mạng, Trương Hựu Hiệp sở hữu mạng lưới trung thành trong quân đội, được củng cố bởi sự bất mãn của các tướng lĩnh trước các cuộc thanh trừng của ông Tập.
Sự xuất hiện của đoàn xe tăng trên đại lộ Trường An, ngay trước thềm hội nghị Bắc Đới Hà, không thể là ngẫu nhiên. Được ngụy trang kỹ lưỡng và di chuyển trong đêm, đoàn xe này dường như mang một thông điệp chính trị rõ ràng: quân đội sẵn sàng hành động. Trong lịch sử, quân đội Trung Quốc luôn đóng vai trò quyết định trong các cuộc đấu đá quyền lực, từ âm mưu đảo chính thất bại của Lâm Bưu năm 1971 đến vụ thanh trừng phe cải cách năm 1989. Liệu Trương Hựu Hiệp, với sự hậu thuẫn của quân đội, đang chuẩn bị cho một kịch bản tương tự? Hình ảnh xe tăng hôm nay có thể là lời cảnh báo gửi đến ông Tập, nhắc nhở rằng quân đội có thể định đoạt số phận của ông, như cách Đặng Tiểu Bình từng làm với Triệu Tử Dương.
Chuyến đi gần đây của ông Tập đến Dương Tuyền, một thành phố khai thác than không có ý nghĩa chính trị đặc biệt, càng làm dấy lên nghi ngờ. Khung cảnh sương mù dày đặc, đoàn tùy tùng thưa thớt, và sự ảm đạm của chuyến đi gợi lên hình ảnh một lãnh đạo đang thất thế. Đáng chú ý, chuyến đi này dường như ứng nghiệm với lời tiên tri của Sa Đao Nhân, một nhân vật bí ẩn từng dự đoán vào năm 2021 về sự suy yếu của ông Tập và một biến cố lớn tại Dương Tuyền. Lời tiên tri, dù chỉ mang tính tham khảo, đã làm tăng thêm sự bất an về tương lai chính trị của Trung Quốc.
Đoàn xe tăng trên đại lộ Trường An không chỉ là một sự kiện quân sự mà còn là biểu tượng của một thời khắc bất ổn. Liệu đây là dấu hiệu của một cuộc chính biến, một màn phô trương sức mạnh, hay chỉ là sự chuẩn bị cho lễ duyệt binh? Câu trả lời vẫn nằm trong bóng tối, chỉ có trời, đất, và những người trong Trung Nam Hải biết rõ. Nhưng một điều chắc chắn: trong một quốc gia mà quyền lực được duy trì bằng nòng súng, mỗi chiếc xe tăng lăn bánh đều mang theo một thông điệp không thể xem nhẹ. Trung Quốc đang đứng trước ngã rẽ lịch sử, và thế giới đang nín thở dõi theo.