Trump chuyển hướng đột ngột về vũ khí cho Ukraine: Cuộc chiến trở lại vạch xuất phát
.png)
Trong một diễn biến gây sốc, Tổng thống Donald Trump vừa đảo ngược quyết định tạm dừng viện trợ vũ khí cho Ukraine, tuyên bố sẽ gửi thêm các hệ thống phòng thủ để hỗ trợ Kyiv chống lại các cuộc tấn công ngày càng leo thang từ Nga. Động thái này, được công bố vào thứ Hai, ngày 7 tháng 7 năm 2025, trong một bữa tối tại Nhà Trắng với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, đánh dấu một sự thay đổi chóng mặt trong chính sách của chính quyền Trump đối với cuộc chiến ở Ukraine. Chỉ vài ngày trước, Lầu Năm Góc đã gây bất ngờ khi thông báo tạm dừng các lô hàng vũ khí quan trọng, bao gồm tên lửa phòng không Patriot và đạn pháo 155mm, khiến các đồng minh châu Âu và Ukraine hoang mang. Sự đảo ngược này không chỉ làm lộ rõ sự thiếu nhất quán trong chiến lược của Trump mà còn đẩy cuộc xung đột Nga-Ukraine trở lại một vòng lặp bất ổn, nơi những lời hứa hẹn về hòa bình bị lu mờ bởi thực tế chiến tranh tàn khốc.
Cuộc chiến ở Ukraine, kéo dài hơn ba năm kể từ khi Nga mở cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022, đã bước vào giai đoạn nguy hiểm mới. Nga gần đây đã tăng cường các cuộc không kích, với Ukraine báo cáo một cuộc tấn công lớn nhất từ trước đến nay vào đêm ngày 4 tháng 7, khi gần 500 máy bay không người lái và 60 tên lửa được phóng nhằm áp đảo hệ thống phòng không vốn đã quá tải của Kyiv. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã liên tục cảnh báo rằng đất nước ông đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt vũ khí phòng thủ nghiêm trọng, đặc biệt là các hệ thống như Patriot, vốn là yếu tố then chốt để bảo vệ các thành phố khỏi tên lửa siêu thanh và đạn đạo của Nga. Trong bối cảnh đó, quyết định tạm dừng viện trợ của Lầu Năm Góc tuần trước đã gây ra một làn sóng chỉ trích gay gắt, không chỉ từ Ukraine mà còn từ các đồng minh NATO và thậm chí cả một số người ủng hộ Trump trong đảng Cộng hòa.
Tổng thống Trump, người từng cam kết trong chiến dịch tranh cử rằng ông có thể chấm dứt chiến tranh “trong một ngày,” giờ đây dường như đang đối mặt với thực tế khắc nghiệt rằng lời hứa của ông không dễ thực hiện. Trong cuộc họp nội các vào thứ Ba, ngày 8 tháng 7, Trump công khai bày tỏ sự thất vọng với Tổng thống Nga Vladimir Putin, người mà ông từng mô tả là “rất tử tế” nhưng giờ đây bị chỉ trích gay gắt vì “giết quá nhiều người.” Trump nói: “Chúng ta phải gửi thêm vũ khí. Họ phải có khả năng tự vệ. Họ đang bị tấn công rất mạnh.” Những lời này, dù mang tính quyết đoán, lại làm dấy lên câu hỏi về sự phối hợp trong nội bộ chính quyền của ông. Theo các nguồn tin từ Associated Press, Trump tỏ ra bất ngờ trước quyết định tạm dừng viện trợ của Lầu Năm Góc, thậm chí còn gay gắt hỏi các phóng viên: “Tôi không biết. Sao các anh không nói cho tôi biết?” khi được hỏi ai đã phê duyệt lệnh tạm dừng.
Sự hỗn loạn này không phải là điều bất ngờ đối với những người theo dõi sát sao chính quyền Trump. Việc tạm dừng viện trợ vũ khí được cho là do ông Elbridge Colby, một quan chức chính sách của Lầu Năm Góc, thúc đẩy sau khi tiến hành đánh giá kho dự trữ vũ khí của Mỹ. Quyết định này được đưa ra với lý do Mỹ cần ưu tiên “lợi ích quốc gia” và bảo vệ kho vũ khí trước các mối đe dọa toàn cầu khác, bao gồm căng thẳng với Iran và hỗ trợ cho Israel. Tuy nhiên, động thái này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nghị sĩ như Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, người kêu gọi Trump bác bỏ những tiếng nói “cô lập” trong chính quyền và đảm bảo viện trợ cho Ukraine không bị giới hạn ở các vũ khí phòng thủ. Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen, một thành viên đảng Dân chủ, cảnh báo rằng việc tạm dừng viện trợ sẽ làm suy yếu nghiêm trọng khả năng phòng thủ của Ukraine, đặc biệt khi Nga đang không ngừng tấn công các thành phố với số lượng dân thường thương vong ngày càng tăng.
Trong khi đó, Ukraine đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng nghiêm trọng. Nga không chỉ tăng cường các cuộc không kích mà còn phát triển các loại vũ khí tiên tiến, bao gồm máy bay không người lái FPV điều khiển từ xa và các hệ thống vũ khí dựa trên trí tuệ nhân tạo. Một sĩ quan cấp cao trong lực lượng drone của Ukraine cảnh báo: “Sẽ không lâu nữa, chúng ta có thể chứng kiến cảnh người dân bị săn đuổi trên đường phố Kyiv bởi những đàn drone AI. Chúng ta cần đánh bại Nga trước khi điều đó xảy ra.” Những lời này phản ánh sự cấp bách của tình hình, khi Ukraine phụ thuộc lớn vào viện trợ phương Tây, đặc biệt là các hệ thống phòng không do Mỹ thiết kế như Patriot, để bảo vệ dân thường và cơ sở hạ tầng.
Phản ứng từ Nga đối với quyết định của Trump không ngoài dự đoán. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov lập tức tuyên bố rằng việc gửi thêm vũ khí cho Ukraine “chỉ kéo dài xung đột” và không phù hợp với những nỗ lực hòa bình. Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ ra rằng Nga đang tận dụng mọi cơ hội để kéo dài đàm phán, củng cố lực lượng cho các cuộc tấn công mùa hè và làm suy yếu quyết tâm của phương Tây. Hanna Shelest, giám đốc nghiên cứu an ninh tại Hội đồng Chính sách Đối ngoại Ukrainian Prism, nói với NPR: “Tôi không thấy ai ngoài Nga đang thắng lợi. Nga kéo dài đàm phán để Mỹ không áp đặt thêm lệnh trừng phạt, nhưng mọi dấu hiệu cho thấy họ không nghiêm túc về việc chấm dứt chiến tranh.”
Sự thay đổi lập trường của Trump, dù được Ukraine hoan nghênh, vẫn để lại nhiều nghi vấn về chiến lược dài hạn của ông. Trong cuộc điện đàm với Zelensky vào thứ Sáu, ngày 4 tháng 7, Trump được cho là đã giảm nhẹ tầm quan trọng của việc tạm dừng viện trợ, cam kết rằng ông không chịu trách nhiệm cho quyết định này. Tuy nhiên, những lời chỉ trích từ các đồng minh và sự thiếu minh bạch trong nội bộ chính quyền cho thấy một bức tranh rối loạn. Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban đối ngoại của quốc hội Ukraine, gọi động thái của Trump là “tín hiệu tích cực” nhưng cảnh báo rằng Mỹ cần nhận ra rằng “đàm phán với Putin là điều không thể” và việc bỏ rơi Ukraine sẽ là “một sai lầm lớn” đối với lợi ích quốc gia của Mỹ.
Câu chuyện về chính sách của Trump đối với Ukraine không chỉ là vấn đề về vũ khí hay chiến lược quân sự; nó còn phản ánh một sự giằng co sâu sắc hơn trong tầm nhìn của ông về vai trò của Mỹ trên trường quốc tế. Trong khi Trump từng nhấn mạnh mong muốn “đưa nước Mỹ trở lại vị trí hàng đầu” bằng cách giảm can thiệp vào các cuộc xung đột ở nước ngoài, thực tế của chiến tranh Ukraine đang buộc ông phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn. Việc gửi thêm vũ khí có thể giúp Ukraine cầm cự trước Nga, nhưng nó cũng làm gia tăng nguy cơ leo thang xung đột và đặt Mỹ vào một vị thế mà Trump từng cố gắng tránh: một bên tham gia trực tiếp vào cuộc chiến.
Khi các cố vấn an ninh quốc gia của Trump chuẩn bị thảo luận chi tiết về việc vận chuyển vũ khí, bao gồm các tên lửa Patriot, vào thứ Ba, ngày 8 tháng 7, thế giới đang theo dõi sát sao để xem liệu đây có phải là một bước ngoặt thực sự hay chỉ là một động thái tạm thời nhằm xoa dịu áp lực từ dư luận và các đồng minh. Với Ukraine, mỗi ngày trôi qua là một cuộc chiến sinh tử, và sự do dự của Mỹ có thể phải trả giá bằng máu của dân thường. Trong bối cảnh đó, sự thay đổi đột ngột của Trump, dù mang lại hy vọng, vẫn chưa thể xóa tan những nghi ngờ về cam kết lâu dài của Mỹ trong việc hỗ trợ Ukraine chống lại Nga.