Bất ngờ Tổng thống Ukraine thay Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng
.png)
Vào ngày 14/7/2025, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tạo ra một cơn sóng lớn trong chính trường Ukraine khi đề cử Yulia Svyrydenko, hiện là Phó Thủ tướng thứ nhất, làm Thủ tướng mới, đồng thời đề xuất Denys Shmyhal, người đã giữ chức Thủ tướng từ tháng 3/2020, chuyển sang vai trò Bộ trưởng Quốc phòng. Đây không chỉ là một cuộc cải tổ nội các thông thường, mà là một bước đi chiến lược, mạnh mẽ, nhằm đối phó với những thách thức khốc liệt mà Ukraine đang đối mặt: cuộc chiến kéo dài với Nga, khủng hoảng kinh tế, và áp lực từ cộng đồng quốc tế.
Bối cảnh căng thẳng và lý do cải tổ
Cuộc chiến với Nga, kéo dài và ngày càng khốc liệt, đã đẩy Ukraine vào tình thế khó khăn. Nền kinh tế quốc gia đang phụ thuộc nặng nề vào viện trợ tài chính từ các đồng minh phương Tây, trong khi phần lớn ngân sách được dồn vào quân đội và sản xuất vũ khí nội địa. Zelensky, trong bài phát biểu trên mạng xã hội X, nhấn mạnh: “Chúng tôi đang khởi xướng một quá trình cải tổ nhánh hành pháp để tăng cường tiềm lực kinh tế, mở rộng hỗ trợ người dân, và đẩy mạnh sản xuất vũ khí nội địa.” Lời tuyên bố này không chỉ là một cam kết, mà còn là một lời thách thức, một thông điệp đanh thép rằng Ukraine sẽ không khuất phục, dù áp lực từ bên ngoài có lớn đến đâu.
Sự phụ thuộc vào viện trợ, đặc biệt từ Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, đang trở thành một vấn đề nhạy cảm. Trump, với phong cách lãnh đạo cứng rắn và ưu tiên lợi ích quốc gia, có thể thay đổi chính sách hỗ trợ Ukraine, khiến Kiev buộc phải tự lực hơn. Chính vì vậy, việc cải tổ nội các không chỉ là thay đổi nhân sự, mà còn là một chiến lược ngoại giao, nhằm gửi tín hiệu đến Washington và các đồng minh rằng Ukraine sẵn sàng tự đứng vững.
Những gương mặt mới và kỳ vọng
Yulia Svyrydenko, 39 tuổi, là một nhà kinh tế học với kinh nghiệm dày dặn. Từ năm 2021, bà đã giữ chức Phó Thủ tướng thứ nhất và đóng vai trò then chốt trong các cuộc đàm phán quốc tế, đặc biệt là thỏa thuận khoáng sản với Mỹ. Việc đề cử bà làm Thủ tướng không chỉ là một sự công nhận năng lực, mà còn là một thông điệp rằng Ukraine cần một lãnh đạo trẻ, năng động, có khả năng dẫn dắt đất nước vượt qua khủng hoảng kinh tế. Nếu được phê chuẩn, Svyrydenko sẽ trở thành nữ Thủ tướng thứ hai trong lịch sử Ukraine, một cột mốc lịch sử đầy cảm hứng trong bối cảnh đất nước đang chiến đấu vì sự tồn tại.
Denys Shmyhal, người đã giữ chức Thủ tướng từ tháng 3/2020, trở thành người đứng đầu chính phủ lâu nhất kể từ khi Ukraine giành độc lập vào năm 1991. Zelensky ca ngợi kinh nghiệm “vô cùng quý giá” của Shmyhal, cho rằng ông sẽ là lựa chọn phù hợp cho vai trò Bộ trưởng Quốc phòng, một vị trí mang trọng trách lớn nhất trong bối cảnh hiện tại. Shmyhal, với sự hiểu biết sâu sắc về quản lý kinh tế và chính trị, được kỳ vọng sẽ giúp Ukraine củng cố lực lượng quân sự, đồng thời đảm bảo nguồn lực cho sản xuất vũ khí nội địa.
Rustem Umerov, Bộ trưởng Quốc phòng hiện tại, có thể sẽ được bổ nhiệm làm Đại sứ Ukraine tại Washington, một động thái cho thấy sự thay đổi chiến lược trong ngoại giao. Umerov, với kinh nghiệm ngoại giao và quân sự, có thể trở thành cầu nối quan trọng giữa Kiev và Washington, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ với chính quyền Trump đang là một bài toán phức tạp.
Quốc hội và tương lai chưa rõ ràng
Tính đến ngày 15/7/2025, các đề cử của Zelensky vẫn đang chờ sự phê chuẩn từ Quốc hội Ukraine, với cuộc họp dự kiến vào ngày 17/7/2025. Đây là một bước đi quan trọng, bởi sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến cấu trúc chính phủ mà còn gửi thông điệp đến cộng đồng quốc tế. Các nguồn tin từ Pravda cho biết, Quốc hội sẽ thảo luận và bỏ phiếu về các đề cử nhân sự mới, nhưng không loại trừ khả năng có tranh cãi, đặc biệt từ các nghị sĩ lo ngại về sự ổn định chính trị trong bối cảnh chiến tranh.
Sự phụ thuộc vào viện trợ phương Tây, đặc biệt từ Mỹ, đang là một yếu tố gây áp lực lớn. Báo cáo từ Washington Post cho biết, cuộc cải tổ này cũng nhằm cải thiện quan hệ với chính quyền Trump, người có thể thay đổi chính sách hỗ trợ Ukraine. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu Quốc hội Ukraine có đủ sự đồng thuận để phê chuẩn các đề cử này, hay sẽ nảy sinh mâu thuẫn nội bộ?
Tầm nhìn chiến lược và thách thức phía trước
Cuộc cải tổ nội các không chỉ là một sự thay đổi nhân sự, mà còn là một thông điệp mạnh mẽ rằng Ukraine đang chuẩn bị cho một giai đoạn mới, đầy thử thách. Zelensky nhấn mạnh: “Chính phủ phải nhanh chóng rà soát tất cả các thỏa thuận với đối tác để xác định đâu là những gì đang phát huy hiệu quả, đâu là những gì cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn.” Lời tuyên bố này không chỉ là một kế hoạch, mà còn là một lời cam kết, một lời thách thức rằng Ukraine sẽ không khuất phục, dù áp lực từ bên ngoài có lớn đến đâu.
Tuy nhiên, thách thức phía trước là không nhỏ. Nền kinh tế Ukraine đang ở tình trạng mong manh, với phần lớn ngân sách dành cho quân đội và sản xuất vũ khí. Các nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt cuộc chiến với Nga vẫn rơi vào bế tắc, trong khi áp lực từ cộng đồng quốc tế ngày càng lớn. Liệu Svyrydenko và Shmyhal có thể dẫn dắt Ukraine vượt qua khủng hoảng, hay đây chỉ là một bước đi mang tính biểu tượng? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào quyết định của Quốc hội vào ngày 17/7/2025, và hơn thế nữa, vào khả năng của chính phủ mới trong việc đối mặt với những thách thức phía trước.