Phó tư lệnh Hải quân Nga, người từng được Putin ca ngợi, bị Ukraine tiêu diệt
Ngày 3 tháng 7 năm 2025, một cú sốc lớn đã giáng xuống giới lãnh đạo quân sự Nga khi Bộ Quốc phòng nước này xác nhận Thiếu tướng Mikhail Gudkov, Phó Tư lệnh Hải quân Nga, đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Ukraine tại vùng Kursk, gần biên giới với Ukraine. Gudkov, 42 tuổi, người từng được Tổng thống Vladimir Putin đích thân bổ nhiệm vào vị trí phó tư lệnh vào tháng 3 năm nay, là một trong những sĩ quan cấp cao nhất của Nga bị tiêu diệt kể từ khi Moscow phát động cuộc chiến toàn diện chống lại Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Cái chết của ông không chỉ là một tổn thất lớn về mặt chiến lược mà còn là đòn giáng mạnh vào tinh thần của quân đội Nga, trong bối cảnh cuộc xung đột ngày càng leo thang và áp lực quốc tế gia tăng.
Một Tướng Lĩnh Tài Năng và Tàn Nhẫn
Mikhail Gudkov, với biệt danh “Viking”, không phải là một cái tên xa lạ trong giới quân sự Nga. Trước khi được thăng cấp lên hàng ngũ lãnh đạo cao nhất của Hải quân Nga, ông từng chỉ huy Lữ đoàn Thủy quân lục chiến 155 thuộc Hạm đội Thái Bình Dương, một đơn vị khét tiếng tham gia vào các chiến dịch ở Ukraine, bao gồm cả những trận đánh ác liệt tại vùng Kursk. Gudkov được biết đến như một chỉ huy cứng rắn, không ngại xông pha nơi tiền tuyến. Thống đốc vùng Primorsky, Oleg Kozhemyako, người từng trao huân chương quân sự cho Gudkov, mô tả ông như một “chiến binh ý chí thép” và là người “không ngừng đến thăm các vị trí của thủy quân lục chiến” ngay cả khi đã trở thành phó tư lệnh.
Gudkov từng được Tổng thống Putin trao tặng Huân chương Ngôi sao Vàng danh giá vào tháng 10 năm 2023, khi ông còn là đại tá, vì “lòng dũng cảm, chủ nghĩa anh hùng và sự chỉ huy tài tình”. Trong một buổi lễ tại Kremlin vào tháng 2 năm 2025, Putin đã trực tiếp ca ngợi Gudkov, nhấn mạnh rằng kinh nghiệm của ông cần được nhân rộng trong các đơn vị khác của quân đội Nga. “Tôi đã quyết định chuyển anh ta sang một vị trí mới, tăng mức độ trách nhiệm,” Putin nói, đánh dấu sự thăng tiến chóng vánh của Gudkov trong hệ thống quân sự Nga.
Tuy nhiên, đằng sau vinh quang quân sự, Gudkov và Lữ đoàn 155 bị Ukraine cáo buộc phạm nhiều tội ác chiến tranh, bao gồm việc giết hại dân thường ở các thị trấn Bucha, Irpin và Gostomel trong những tháng đầu của cuộc chiến. Các báo cáo từ phía Ukraine, được củng cố bởi lời khai của những tù binh Nga thuộc lữ đoàn này, cho rằng Gudkov và đơn vị của ông liên quan đến việc hành quyết tù nhân chiến tranh Ukraine. Moscow đã bác bỏ những cáo buộc này, nhưng những lời buộc tội vẫn làm dấy lên sự phẫn nộ và trở thành tâm điểm chỉ trích quốc tế.
Cuộc Tấn Công Định Mệnh ở Kursk
Theo các nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nga, Gudkov thiệt mạng vào ngày 2 tháng 7 năm 2025 trong “các hoạt động chiến đấu” tại một khu vực biên giới ở Kursk. Các kênh Telegram quân sự không chính thức của cả Nga và Ukraine cho biết ông bị tiêu diệt trong một cuộc tấn công bằng tên lửa HIMARS do Mỹ sản xuất, nhắm vào một sở chỉ huy ở thị trấn Korenevo, cách biên giới Ukraine chỉ 11 dặm. Vụ tấn công này được cho là đã giết chết ít nhất 10 quân nhân khác, đánh dấu một trong những đòn đánh chính xác và tàn khốc nhất của Ukraine nhằm vào giới lãnh đạo quân sự Nga.
Vùng Kursk, nơi từng bị lực lượng Ukraine chiếm giữ một phần trong cuộc tấn công bất ngờ vào tháng 8 năm 2024, đã trở thành một điểm nóng trong cuộc xung đột. Mặc dù Nga tuyên bố đã đẩy lùi quân Ukraine và giành lại quyền kiểm soát khu vực vào đầu năm nay, các cuộc giao tranh vẫn tiếp diễn với cường độ cao. Các nguồn tin quân sự cho rằng cái chết của Gudkov có thể liên quan đến việc ông trực tiếp tham gia vào các hoạt động chỉ huy tại tiền tuyến, một dấu hiệu cho thấy sự thiếu hụt chỉ huy cấp cao và những khó khăn trong việc kiểm soát chiến trường của Nga.
Blogger quân sự Nga “Romanov Light” đã ca ngợi Gudkov là một trong những chỉ huy hiệu quả nhất, nổi bật bởi sự thẳng thắn khi báo cáo tình hình thực tế cho cấp trên, thay vì chỉ nói những gì họ muốn nghe. Sự mất mát của một chỉ huy như Gudkov không chỉ làm suy yếu năng lực chỉ huy của Hải quân Nga mà còn phơi bày những lỗ hổng trong hệ thống lãnh đạo quân sự, nơi các tướng lĩnh cấp cao buộc phải ra tiền tuyến để giải quyết “những khó khăn trong chỉ huy và kiểm soát” cũng như “hiệu suất chiến đấu kém cỏi” của quân đội.
Phản Ứng từ Moscow và Tâm Lý Chiến Tranh
Tại Vladivostok, căn cứ chính của Hạm đội Thái Bình Dương, người dân đã đặt hoa trước một bức chân dung của Gudkov, được trưng bày trong một triển lãm ngoài trời tôn vinh các sĩ quan được Nga coi là anh hùng quân sự. Thống đốc Kozhemyako đã đăng một video trên Telegram, trong đó ông xuất hiện khi trao huân chương cho Gudkov, kèm theo những hình ảnh của vị tướng này trên chiến trường, được lồng ghép với một bài hát yêu nước Nga. “Tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc nhất đến gia đình, bạn bè và đồng đội của Mikhail Gudkov,” Kozhemyako viết, nhấn mạnh rằng ông đã “hy sinh khi thực hiện nghĩa vụ của một sĩ quan.”
Tuy nhiên, cái chết của Gudkov cũng làm dấy lên những câu hỏi về chiến lược quân sự của Nga. Theo các nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Chiến lược và An ninh Jerusalem và Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, số lượng tướng lĩnh Nga bị tiêu diệt trong cuộc chiến này cho thấy tinh thần quân đội Nga đang xuống thấp và tiến độ tiến công chậm chạp đã buộc các sĩ quan cấp cao phải mạo hiểm tính mạng tại tiền tuyến. Kể từ năm 2022, ít nhất 12 thiếu tướng và trung tướng Nga đã thiệt mạng, một con số mà Nhật Bản ước tính lên đến 20, được mô tả là “cao đến mức không thể tin nổi” bởi cựu tướng Nhật Kiyofumi Iwata.
Tác Động Quốc Tế và Căng Thẳng với Phương Tây
Cái chết của Gudkov diễn ra trong bối cảnh căng thẳng quốc tế gia tăng, khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đang xem xét lại chính sách hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Theo các nguồn tin, chính quyền Trump gần đây đã tạm dừng một số lô vũ khí, bao gồm tên lửa phòng không Patriot, với lý do cần bổ sung kho dự trữ của Mỹ. Quyết định này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Ukraine, với Kyiv cảnh báo rằng bất kỳ sự chậm trễ nào trong việc cung cấp vũ khí sẽ chỉ mang lại lợi thế cho Nga. Trong khi đó, Tổng thống Trump cho biết ông sẽ thảo luận với Tổng thống Putin vào ngày 3 tháng 7, đánh dấu cuộc đối thoại thứ sáu giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1 năm 2025.
Phía Ukraine, dù chưa đưa ra bình luận chính thức về vụ tấn công, đã nhiều lần tuyên bố rằng các cuộc tấn công nhắm vào các chỉ huy cấp cao của Nga là một phần trong chiến lược làm suy yếu khả năng chỉ huy và tinh thần chiến đấu của đối phương. Cơ quan Tình báo Ukraine gần đây cũng nhận trách nhiệm về vụ ám sát một số quan chức Nga khác, bao gồm Trung tướng Igor Kirillov vào năm 2024, cho thấy Kyiv đang đẩy mạnh chiến thuật chiến tranh bất đối xứng.
Một Tương Lai Bất Định
Cái chết của Mikhail Gudkov không chỉ là một mất mát cá nhân đối với quân đội Nga mà còn là biểu tượng cho những thách thức lớn hơn mà Moscow đang đối mặt. Trong khi Nga tiếp tục tuyên bố về các chiến thắng nhỏ lẻ, như việc chiếm được các ngôi làng Razine và Milove ở miền đông Ukraine, quân đội Ukraine vẫn thể hiện sự kiên cường đáng kinh ngạc, bất chấp áp lực từ các cuộc tấn công của Nga và sự giảm sút hỗ trợ từ phương Tây.
Cuộc chiến, giờ đã kéo dài hơn ba năm, tiếp tục là một bài kiểm tra khắc nghiệt về ý chí và nguồn lực của cả hai bên. Với sự ra đi của một chỉ huy dày dạn như Gudkov, Nga phải đối mặt với câu hỏi hóc búa: Làm thế nào để bù đắp khoảng trống lãnh đạo trong một cuộc chiến ngày càng khốc liệt? Trong khi đó, Ukraine, dù đứng trước muôn vàn khó khăn, vẫn chứng minh rằng họ có khả năng giáng những đòn chí mạng, ngay cả vào những mục tiêu được bảo vệ kỹ lưỡng nhất của đối phương.