Bạo Lực và Đói Kém: Israel Đàn Áp Người Dân Gaza Tại Điểm Viện Trợ

Cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza đã đạt đến mức báo động, với Liên Hợp Quốc cảnh báo rằng toàn bộ dân số 2 triệu người của khu vực này đang đứng trước nguy cơ nạn đói. Sau gần ba tháng phong tỏa nghiêm ngặt, bắt đầu từ đầu tháng 3 năm 2025, Israel đã hạn chế nghiêm trọng việc tiếp cận thực phẩm, thuốc men và các nhu yếu phẩm khác vào Gaza. Dù lệnh phong tỏa đã được nới lỏng một phần vào giữa tháng 5, việc phân phối viện trợ vẫn gặp nhiều trở ngại do các hạn chế quân sự và tình trạng hỗn loạn tại các điểm phân phối. Quỹ Nhân đạo Gaza, một tổ chức được Israel và Hoa Kỳ hậu thuẫn, đã được thành lập để thay thế hệ thống phân phối viện trợ truyền thống của Liên Hợp Quốc, nhưng những ngày gần đây đã chứng kiến những vụ bạo lực chết người liên quan đến các điểm phân phối này, làm dấy lên lo ngại về tính hiệu quả và an toàn của hệ thống mới.

Theo các nguồn tin từ Al Jazeera và các báo cáo khác, ít nhất 27 người Palestine đã thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương vào ngày 3 tháng 6, khi lực lượng Israel nổ súng gần một điểm phân phối viện trợ ở Rafah, phía nam Gaza. Đây là ngày thứ ba liên tiếp xảy ra các vụ bắn súng chết người gần các địa điểm do GHF quản lý. Các nhân chứng cho biết lực lượng Israel đã nổ súng vào đám đông hàng ngàn người đang tuyệt vọng di chuyển về phía điểm phân phối để nhận thực phẩm, trong bối cảnh nạn đói lan rộng. Một nhân chứng, Moataz al-Feirani, 21 tuổi, kể lại rằng anh bị bắn vào chân khi đang cùng đám đông tiến về phía Vòng xoay Cờ ở Rafah vào khoảng 5:30 sáng. “Chúng tôi chỉ muốn tìm thức ăn cho gia đình,” anh nói từ bệnh viện Nasser ở Khan Younis, nơi hàng chục người bị thương khác đang được điều trị.

Quân đội Israel phủ nhận việc bắn vào dân thường gần các điểm phân phối viện trợ, khẳng định rằng các vụ nổ súng chỉ là “cảnh cáo” nhằm vào “những nghi phạm tiến về phía quân đội và gây ra mối đe dọa” ở khoảng cách khoảng 1 km từ địa điểm viện trợ. Tuy nhiên, các báo cáo từ Bộ Y tế Gaza và Hội Chữ thập Đỏ Palestine cho biết ít nhất 50 người bị thương, chủ yếu do đạn và mảnh đạn, đã được đưa đến một bệnh viện dã chiến của Chữ thập Đỏ, với hai người được tuyên bố tử vong khi đến nơi. Những hình ảnh đau lòng từ các bệnh viện ở Khan Younis và Rafah cho thấy cảnh tượng hỗn loạn, với các gia đình khóc than bên thi thể của những người thân yêu, trong khi những người bị thương, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em, đang được điều trị trong điều kiện thiếu thốn.

Quỹ Nhân đạo Gaza, được quảng bá là một giải pháp để ngăn chặn Hamas chiếm đoạt viện trợ, đã phải đối mặt với những chỉ trích gay gắt ngay từ khi bắt đầu hoạt động. Hệ thống này chỉ thiết lập bốn “siêu điểm” phân phối ở phía nam Gaza, trái ngược với mạng lưới khoảng 400 điểm phân phối do Liên Hợp Quốc điều hành trước đây. Các nhà phê bình, bao gồm cả Liên Hợp Quốc, cho rằng hệ thống này không chỉ thiếu hiệu quả mà còn đẩy dân thường vào nguy hiểm bằng cách buộc họ phải đi qua các khu vực do quân đội Israel kiểm soát để tiếp cận viện trợ. Một bản ghi nhớ của Liên Hợp Quốc trước khi chương trình được triển khai đã cảnh báo về “các điểm phân phối quá tải” và nguy cơ người dân bị tấn công khi đi qua các “hành lang an toàn” do Israel chỉ định.

Sự gián đoạn phân phối viện trợ vào ngày 4 tháng 6 càng làm trầm trọng thêm tình hình. Quân đội Israel tuyên bố các con đường dẫn đến các điểm phân phối của GHF là “khu vực chiến sự” và cảnh báo người dân không được tiếp cận. Quyết định này được đưa ra sau khi hàng chục xe tải viện trợ, dù đã được phép vào Gaza qua cửa khẩu Karem Abu Salem, không thể được phân phối do thiếu tài xế, nhiên liệu và an ninh. Một bài đăng trên X từ tài khoản @checkline7 đã chỉ ra rằng, trong số 259 xe tải viện trợ được phép vào Gaza trong ngày, chỉ có 105 xe được nhận, còn lại bị mắc kẹt tại khu vực cửa khẩu do tình trạng hỗn loạn và thiếu an ninh. Trong khi đó, những người dân Palestine tuyệt vọng, như Jehad, người đã đi bộ 10 km để đến một điểm phân phối ở Rafah, mô tả hành trình của họ như “sự sỉ nhục” thay vì viện trợ nhân đạo.

Sự phẫn nộ quốc tế đang gia tăng trước tình hình này. Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Volker Turk đã kêu gọi một cuộc điều tra “nhanh chóng và công bằng” về các vụ tấn công chết người gần các điểm phân phối viện trợ, gọi đây là “lựa chọn nghiệt ngã” mà người dân Palestine phải đối mặt: “chết đói hoặc chết khi cố gắng lấy thức ăn.” Các tổ chức nhân đạo, bao gồm Liên Hợp Quốc và Hội Chữ thập Đỏ, đã lên án hệ thống phân phối của GHF, cho rằng nó không chỉ thất bại trong việc giải quyết nạn đói mà còn tạo điều kiện cho các cuộc tấn công có chủ đích vào dân thường. Một quan chức Liên Hợp Quốc mô tả chương trình này là “thiếu sót có chủ ý,” được thiết kế để kiểm soát và hạn chế hơn là cung cấp viện trợ hiệu quả.

Trong khi đó, các cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas tiếp tục bế tắc. Hamas đã đưa ra phản hồi cho một đề xuất ngừng bắn do Hoa Kỳ hậu thuẫn, nhưng các quan chức Mỹ và Israel đã bác bỏ phản hồi này là “hoàn toàn không thể chấp nhận được.” Trong bối cảnh này, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz tuyên bố quân đội sẽ tiếp tục tiến hành các mục tiêu ở Gaza bất chấp các cuộc đàm phán, làm dấy lên lo ngại rằng xung đột sẽ tiếp tục leo thang, kéo theo nhiều đau khổ hơn cho người dân Gaza.

Tình hình ở Gaza không chỉ là một cuộc khủng hoảng nhân đạo mà còn là một lời cảnh báo về những hệ quả của các chính sách quân sự và chính trị trong khu vực. Khi các gia đình Palestine phải đối mặt với sự lựa chọn giữa chết đói hoặc mạo hiểm tính mạng để tìm kiếm thực phẩm, cộng đồng quốc tế đang bị thúc ép phải hành động. Tuy nhiên, với sự hỗn loạn xung quanh hệ thống viện trợ hiện tại và sự thiếu minh bạch trong hoạt động của GHF, câu hỏi đặt ra là liệu những nỗ lực này có thực sự nhằm cứu giúp người dân Gaza hay chỉ là một phần của một chiến lược rộng lớn hơn để kiểm soát và đàn áp. Những ngày tới sẽ là một thử thách quan trọng đối với cả Israel và các đồng minh của họ trong việc chứng minh cam kết của mình đối với nhân quyền và công lý trong một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thời hiện đại.