Phi công F-16 của Ukraine thiệt mạng trong cuộc tấn công quy mô lớn của Nga, Zelenskiy kêu gọi sự giúp đỡ của Hoa Kỳ
.png)
Trong bóng tối của một đêm hè tháng Sáu năm 2025, bầu trời Ukraine rực sáng bởi những vụ nổ kinh hoàng. Một phi công F-16 ưu tú của Ukraine, Trung tá Maksym Ustymenko, đã hy sinh anh dũng khi đối đầu với một trong những đợt tấn công quy mô lớn nhất của Nga kể từ khi cuộc chiến tranh xâm lược bắt đầu vào năm 2022. Cuộc không kích đêm 29 tháng Sáu, với hàng trăm máy bay không người lái, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo, đã giáng một đòn mạnh mẽ vào các thành phố và cơ sở hạ tầng của Ukraine, làm ít nhất 12 người bị thương và gây thiệt hại nghiêm trọng. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, trong một lời kêu gọi đầy cảm xúc, đã thúc giục Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây cung cấp thêm hỗ trợ để tăng cường khả năng phòng không của Ukraine, nhấn mạnh rằng "Moscow sẽ không dừng lại chừng nào họ còn khả năng thực hiện các cuộc tấn công lớn." Đây không chỉ là câu chuyện về một mất mát đau thương, mà còn là tiếng chuông báo động về sự tàn khốc của cuộc chiến đang bước sang năm thứ tư, khi Ukraine đang chiến đấu để bảo vệ lãnh thổ và người dân trước một kẻ thù không khoan nhượng.
Vào khoảng 3:30 sáng ngày 29 tháng Sáu, bầu trời Ukraine rung chuyển bởi một cuộc tấn công chưa từng có. Theo Không quân Ukraine, Nga đã triển khai tổng cộng 537 mục tiêu trên không, bao gồm 477 máy bay không người lái và 60 tên lửa các loại, từ tên lửa siêu thanh Kinzhal đến tên lửa hành trình Kh-101 và Kalibr. Đây là cuộc không kích lớn nhất về số lượng vũ khí được sử dụng kể từ đầu cuộc chiến, một minh chứng cho ý định không ngừng nghỉ của Nga trong việc áp đảo hệ thống phòng thủ của Ukraine. Các lực lượng Ukraine, với sự hỗ trợ của các máy bay chiến đấu, đơn vị tên lửa phòng không, hệ thống tác chiến điện tử và các nhóm hỏa lực di động, đã nỗ lực chống trả. Họ đã phá hủy 211 máy bay không người lái và 38 tên lửa, đồng thời vô hiệu hóa thêm 225 máy bay không người lái khác thông qua tác chiến điện tử hoặc xác định chúng là mồi nhử không mang đầu đạn. Tuy nhiên, cái giá phải trả là quá đắt: Trung tá Maksym Ustymenko, một phi công tài năng sinh năm 1993, đã không thể trở về.
Ustymenko, được Không quân Ukraine mô tả là một "phi công hạng nhất," đã chiến đấu như một người hùng. Trong trận chiến trên không ác liệt, anh đã sử dụng toàn bộ vũ khí trên chiếc F-16 của mình để tiêu diệt bảy mục tiêu của kẻ thù, bao gồm cả máy bay không người lái và tên lửa. Khi đang tấn công mục tiêu thứ bảy, máy bay của anh bị hư hại nghiêm trọng và bắt đầu mất độ cao. Trong khoảnh khắc sinh tử, Ustymenko đã thể hiện tinh thần trách nhiệm phi thường, điều khiển chiếc máy bay xa khỏi các khu dân cư để tránh thiệt hại cho thường dân, nhưng anh không kịp nhảy dù để tự cứu mình. “Anh ấy đã chết như một người hùng,” Không quân Ukraine tuyên bố trên Telegram, bày tỏ sự tiếc thương sâu sắc đối với gia đình anh. Đây là tổn thất thứ ba về máy bay F-16 của Ukraine kể từ khi nước này bắt đầu triển khai các chiến đấu cơ do Mỹ sản xuất vào năm 2024, sau hai vụ tai nạn trước đó khiến hai phi công khác, Pavlo Ivanov và Oleksii “Moonfish” Mes, thiệt mạng.
Cuộc tấn công không chỉ nhằm vào các mục tiêu quân sự mà còn gây thiệt hại nặng nề cho cơ sở hạ tầng dân sự trên khắp Ukraine. Ở khu vực Cherkasy miền trung, ít nhất 11 người, bao gồm hai trẻ em, bị thương, theo thống kê từ Thống đốc Ihor Taburets. Ba tòa nhà chung cư cao tầng và một trường cao đẳng đã bị hư hại, với những bức tường cháy đen và cửa sổ vỡ vụn. Tại vùng Ivano-Frankivsk phía tây, một phụ nữ bị thương. Các cơ sở công nghiệp ở Mykolaiv và Dnipropetrovsk cũng bị trúng đòn, trong khi cơ sở hạ tầng đường sắt ở thành phố Poltava bị phá hủy một phần. Ở thủ đô Kyiv, các gia đình hoảng loạn chạy xuống các ga tàu điện ngầm để trú ẩn khi còi báo động không kích vang lên, trong khi tiếng súng máy và những vụ nổ làm rung chuyển bầu trời. Ngay cả thành phố Lviv, nằm gần biên giới Ba Lan và thường ít bị tấn công, cũng hứng chịu những đợt không kích nhắm vào cơ sở hạ tầng quan trọng. Thống đốc vùng Lviv báo cáo rằng các cuộc tấn công đã nhắm vào các mục tiêu chiến lược, làm gia tăng áp lực lên hệ thống phòng thủ của Ukraine.
Tổng thống Zelenskiy, trong một bài đăng đầy phẫn nộ trên nền tảng X, đã mô tả quy mô tàn bạo của các cuộc tấn công gần đây của Nga. Chỉ trong tuần qua, Nga đã phóng khoảng 114 tên lửa, 1.270 máy bay không người lái và 1.100 quả bom lượn, một con số cho thấy sự leo thang đáng báo động trong chiến lược không kích của Moscow. “Moscow sẽ không dừng lại chừng nào họ còn khả năng thực hiện các cuộc tấn công lớn,” Zelenskiy cảnh báo, nhấn mạnh rằng cuộc chiến này không chỉ là vấn đề sống còn của Ukraine mà còn là một thách thức đối với trật tự thế giới. Ông kêu gọi Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây cung cấp thêm các hệ thống phòng không hiện đại, đặc biệt là các tổ hợp Patriot do Mỹ sản xuất. “Cuộc chiến này phải chấm dứt – cần gây áp lực lên kẻ xâm lược, và cần sự bảo vệ,” Zelenskiy tuyên bố. “Ukraine sẵn sàng mua các hệ thống phòng không của Mỹ. Chúng tôi trông cậy vào sự lãnh đạo, ý chí chính trị và sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, châu Âu và tất cả các đối tác của chúng tôi.”
Lời kêu gọi của Zelenskiy không phải là không có cơ sở. Ukraine, với nguồn lực hạn chế, đang phải đối mặt với một kẻ thù có lợi thế vượt trội về nhân lực và hỏa lực. Các máy bay F-16, được cung cấp bởi các đồng minh châu Âu như Hà Lan, Đan Mạch, Bỉ và Na Uy, đã trở thành một phần quan trọng trong hệ thống phòng không của Ukraine, nhưng số lượng của chúng còn quá ít – chỉ khoảng 85 chiếc được cam kết, một phần trong số đó được sử dụng để huấn luyện phi công. Hơn nữa, các phi công Ukraine, dù được đào tạo bài bản ở phương Tây, phải đối mặt với những điều kiện chiến đấu khắc nghiệt, thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ nguy hiểm trong môi trường bị áp đảo bởi các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga. Mất mát của Ustymenko không chỉ là một đòn giáng vào lực lượng không quân Ukraine mà còn là một lời nhắc nhở đau đớn về sự chênh lệch trong nguồn lực giữa hai bên.
Trong bối cảnh này, chính quyền của Tổng thống Donald Trump, người đang đương nhiệm, vẫn chưa cam kết cung cấp thêm viện trợ quân sự mới cho Ukraine. Trong một cuộc gặp với Zelenskiy tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tuần trước, Trump cho biết ông đang xem xét yêu cầu của Ukraine về việc cung cấp thêm các tổ hợp tên lửa Patriot, nhưng không đưa ra bất kỳ lời hứa cụ thể nào. Trump, người từng tuyên bố sẽ chấm dứt cuộc xung đột lớn nhất châu Âu kể từ Thế chiến II trong vòng 24 giờ, đã thừa nhận rằng việc đàm phán một thỏa thuận ngừng bắn “khó khăn hơn nhiều so với những gì mọi người nghĩ.” Ông cũng bày tỏ sự thất vọng với cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Zelenskiy, gọi các cuộc đàm phán hòa bình là một thách thức lớn. Trong khi đó, Nga tiếp tục tăng cường các cuộc tấn công, tận dụng lợi thế về không quân và các hệ thống phòng không tinh vi để gây áp lực tối đa lên Ukraine.
Cái chết của Ustymenko và sự tàn phá mà các cuộc không kích của Nga gây ra đã làm dấy lên những câu hỏi cấp bách về tương lai của Ukraine trong cuộc chiến này. Mặc dù các lực lượng Ukraine đã đạt được một số thành công, chẳng hạn như một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào sân bay Kirovske ở Crimea, phá hủy một số trực thăng Nga và một hệ thống phòng không, nhưng những chiến thắng này không đủ để thay đổi cục diện chiến trường. Nga, với nguồn lực dồi dào và sự hỗ trợ từ các đồng minh như Triều Tiên và Iran, vẫn duy trì thế chủ động trong các chiến dịch tấn công. Trong khi đó, Ukraine tiếp tục dựa vào sự hỗ trợ của phương Tây, không chỉ về vũ khí mà còn về ý chí chính trị để đối đầu với Nga.
Khi chiến tranh bước sang năm thứ tư, tinh thần của người dân Ukraine vẫn không hề suy giảm, nhưng áp lực ngày càng gia tăng. Những hình ảnh về các tòa nhà chung cư bị cháy rụi, những người dân hoảng loạn tìm nơi trú ẩn trong các ga tàu điện ngầm, và sự hy sinh của những người hùng như Maksym Ustymenko là minh chứng cho cái giá mà Ukraine đang phải trả. Lời kêu gọi của Zelenskiy không chỉ là một yêu cầu viện trợ, mà còn là một lời cảnh báo: nếu thế giới không hành động, Nga sẽ tiếp tục đẩy Ukraine vào lằn ranh sinh tử. Cuộc chiến này không chỉ là của Ukraine, mà là của cả những giá trị mà thế giới tự do đang bảo vệ.