Trung Quốc ngôn hành bất nhất: Vở kịch tại Liên Hợp Quốc và cú phản công đanh thép của Mỹ

Ngày 23 tháng 4 năm 2025, tại hội trường trang nghiêm của Liên Hợp Quốc, Trung Quốc đã dàn dựng một vở kịch ngoại giao với tham vọng biến Hội đồng Bảo an thành sân khấu để công kích chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Đại diện Trung Quốc, ông Phó Thông, triệu tập một cuộc họp không chính thức, hy vọng lôi kéo các quốc gia khác đứng về phía Bắc Kinh, chỉ trích chính sách thuế quan “luật rừng” của Tổng thống Donald Trump. Nhưng vở kịch ấy đã nhanh chóng biến thành thảm họa khi bà Ngô Đình, một nữ đại diện Mỹ gốc Hoa, chỉ bằng một câu nói sắc bén: “Trung Quốc ngôn hành bất nhất, nói một đằng, làm một nẻo,” khiến phái đoàn Trung Quốc cúi đầu lúng túng, tự biến mình thành tâm điểm của sự bẽ mặt trước cộng đồng quốc tế. Đây không chỉ là một đòn phản công ngoại giao đầy bất ngờ mà còn là một cú đánh thẳng vào lòng kiêu hãnh của Bắc Kinh, phơi bày những mâu thuẫn trong chiến lược của họ trên trường quốc tế.

Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, vốn âm ỉ từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump, nay bước vào giai đoạn khốc liệt hơn bao giờ hết. Với mức thuế 145% và 245% áp lên hàng hóa Trung Quốc, Hoa Kỳ đã đẩy Bắc Kinh vào thế phòng thủ, buộc họ đáp trả bằng thuế 125% lên hàng hóa Mỹ. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang cuốn vào một vòng xoáy bất ổn, làm gián đoạn thương mại song phương và gây tổn hại nặng nề cho Trung Quốc, vốn phụ thuộc sâu vào xuất khẩu. Trong bối cảnh đó, Bắc Kinh quyết định đưa cuộc chiến này lên sân khấu Liên Hợp Quốc, với hy vọng biến diễn đàn quốc tế thành công cụ để công kích Washington và lôi kéo sự ủng hộ từ các quốc gia đang phát triển – mục tiêu chính trong chiến lược “Một vành đai, Một con đường.”

Ông Phó Thông, trong bài phát biểu của mình, không ngần ngại gọi các biện pháp thuế quan của Mỹ là “luật rừng,” cáo buộc Washington phá hoại trật tự thương mại đa phương và hy sinh lợi ích toàn cầu vì lợi ích quốc gia. Lời lẽ của ông mang vẻ đạo mạo, như thể Trung Quốc là nạn nhân đáng thương của sự bắt nạt kinh tế. Nhưng đằng sau những tuyên bố hoa mỹ là một sự thật mà cộng đồng quốc tế đều ngầm hiểu: Trung Quốc mới là quốc gia thao túng thị trường toàn cầu bằng trợ cấp nhà nước, bán phá giá và đánh cắp sở hữu trí tuệ. Tự tin rằng họ có thể kiểm soát sân khấu, Bắc Kinh đã không lường trước được cái bẫy mà chính họ giăng ra sẽ quay lại đè bẹp mình.

Bà Ngô Đình, phó tham tán chính trị của phái đoàn Hoa Kỳ, đã biến cuộc họp thành một màn trình diễn phản lưới nhà kinh điển. Trong không khí trang nghiêm của hội trường, bà đứng dậy, nhìn thẳng vào phái đoàn Trung Quốc và tuyên bố bằng tiếng Trung: “Trung Quốc ngôn hành bất nhất, nói một đằng, làm một nẻo.” Câu nói ngắn gọn nhưng sắc như dao, vang vọng giữa hội trường im phăng phắc, khiến các đại diện Trung Quốc chỉ biết cúi đầu lật tài liệu, né tránh ánh mắt sắc lạnh của bà. Thông điệp của bà Ngô Đình không chỉ là một lời chỉ trích mà còn là một đòn tâm lý hoàn hảo, phá vỡ mọi khả năng xuyên tạc từ phía Bắc Kinh. Bằng cách sử dụng tiếng Trung, bà đã loại bỏ rào cản ngôn ngữ, đảm bảo thông điệp của Mỹ được truyền tải chính xác, không thể bị bóp méo bởi các bộ lọc dịch thuật mà Trung Quốc thường dùng để thao túng dư luận.

Bài phát biểu của bà Ngô Đình, được đăng tải trên trang web chính thức của Liên Hợp Quốc, nhanh chóng lan truyền khắp thế giới. Trên các nền tảng như YouTube, cư dân mạng không giấu nổi sự phấn khích. Một người bình luận: “Đây chỉ là khởi đầu. Sẽ có ngày càng nhiều nhà ngoại giao nói tiếng Trung để vạch trần Bắc Kinh.” Một người khác viết: “Chỉ có người Trung Quốc mới hiểu được chính quyền Trung Quốc.” Câu nói của bà Ngô Đình không chỉ sắc bén về nội dung mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Là một người Mỹ gốc Hoa, bà đã sử dụng chính ngôn ngữ và sự hiểu biết văn hóa để đánh bại chiêu trò của Bắc Kinh, vốn luôn tự hào về lợi thế ngôn ngữ như một công cụ thao túng.

Sự lúng túng của phái đoàn Trung Quốc càng làm nổi bật thất bại của họ. Họ đã chuẩn bị một kịch bản để hạ gục Mỹ, nhưng giờ đây chỉ biết ngồi yên, lật tài liệu như tìm lối thoát khỏi chính cái bẫy mà họ giăng ra. Bà Ngô Đình không dừng lại ở câu nói gây sốc. Bà tiếp tục lật ngược thế cờ, biến cuộc họp thành một bản cáo trạng chi tiết về những hành vi sai trái của Trung Quốc. Bà chỉ trích Bắc Kinh đã sử dụng các biện pháp thương mại không công bằng, như trợ cấp nhà nước và bán phá giá, gây tổn hại không chỉ cho Hoa Kỳ mà còn cho người lao động toàn cầu. Bà cáo buộc Trung Quốc cấm xuất khẩu một số hàng hóa, áp đặt trừng phạt và điều tra chống độc quyền để gây áp lực lên nông dân và nhà sản xuất quốc tế. Đặc biệt, bà nhấn mạnh sự mâu thuẫn khi Trung Quốc tự nhận là quốc gia đang phát triển nhưng lại vũ khí hóa vị thế này để bóc lột các nước khác.

Hơn nữa, bà Ngô Đình còn lên án hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông, đặc biệt là việc cản trở hoạt động của Philippines gần bãi cạn Scarborough, ngay khi Bắc Kinh đang giữ vai trò chủ tịch Hội đồng Bảo an. Bà kêu gọi Trung Quốc tuân thủ phán quyết của Tòa Trọng tài năm 2016, nhấn mạnh rằng hành động của họ là “nguy hiểm và bất hợp pháp.” Một đòn chí mạng khác là lời chỉ trích về việc Trung Quốc lạm dụng nghị quyết 2758 của Liên Hợp Quốc để cô lập Đài Loan, bóp méo chính sách quốc tế và hạn chế quyền tham gia của Đài Loan vào các diễn đàn đa phương. Những cáo buộc này không chỉ phơi bày sự mâu thuẫn giữa lời nói và hành động của Bắc Kinh mà còn biến cuộc họp do chính họ tổ chức thành một sân khấu để thế giới nhìn rõ bộ mặt thật của Trung Quốc.

Cuộc đối đầu tại Liên Hợp Quốc là một bước ngoặt trong ngoại giao Mỹ-Trung. Dưới thời Tổng thống Trump, Hoa Kỳ đã áp dụng cách tiếp cận cứng rắn hơn, không chỉ qua thuế quan mà còn qua ngoại giao và truyền thông. Bài phát biểu của bà Ngô Đình là minh chứng cho sự thay đổi này. Mỹ không còn dừng lại ở những lời cáo buộc chung chung mà sẵn sàng gọi tên, chỉ trích trực diện các hành vi sai trái của Trung Quốc trên các diễn đàn quốc tế. Việc sử dụng tiếng Trung để truyền tải thông điệp cho thấy Washington ngày càng tinh tế trong cách đối phó với Bắc Kinh, biến ngôn ngữ thành vũ khí chiến lược.

Trong khi đó, Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức nội tại nghiêm trọng. Cuộc chiến thương mại đã khiến nền kinh tế nước này lung lay. Các cuộc biểu tình của công nhân, nhà máy đóng cửa, và sự hoảng loạn của giới lãnh đạo ngành công nghiệp phản ánh một sự thật phũ phàng: mô hình kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu và chuỗi cung ứng toàn cầu của Trung Quốc đang bộc lộ những điểm yếu chết người. Tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, bất động sản đóng băng, và niềm tin xã hội suy giảm đang đẩy Bắc Kinh vào tình thế bất ổn. Các cuộc biểu tình tại Thâm Quyến, Quảng Châu và Thượng Hải, dù tạm thời lắng xuống nhờ các gói hỗ trợ tài chính, vẫn là dấu hiệu của một xã hội đang rạn nứt.

Để đối phó, Trung Quốc đã tung ra chiến thuật kích thích tiền tệ, giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc và bơm tiền vào các lĩnh vực chiến lược như xuất khẩu và sản xuất bán dẫn. Nhưng đây chỉ là giải pháp ngắn hạn, không giải quyết được những vấn đề cốt lõi như nợ xấu, thiếu cải cách thể chế, và sự phụ thuộc vào tín dụng. Trong khi đó, Mỹ, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, đang củng cố vị thế chiến lược với các liên minh chuỗi cung ứng thân thiện, phong tỏa công nghệ, và khuyến khích doanh nghiệp rút khỏi Trung Quốc. Các quốc gia như Việt Nam, Ấn Độ và Mexico đang nổi lên như những trung tâm sản xuất mới, khiến Trung Quốc dần bị gạt ra khỏi cấu trúc thương mại toàn cầu.

Cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung dự kiến vào ngày 7 tháng 5 năm 2025 sẽ là một trận chiến khốc liệt. Mỹ nắm trong tay nhiều lá bài mạnh: thuế quan, phong tỏa công nghệ, và liên minh chuỗi cung ứng. Trong khi đó, Trung Quốc, dù vẫn có thị trường tiêu dùng nội địa khổng lồ và khả năng kích thích tiền tệ, đang ở thế phòng ngự chiến lược. Các kịch bản đàm phán cho thấy Trung Quốc khó có thể trở lại thời kỳ phát triển thần kỳ. Hoặc họ phải chấp nhận nhượng bộ một phần, hoặc đối mặt với một cuộc chiến thương mại toàn diện, hoặc rơi vào tình trạng chia tách kinh tế với phương Tây. Dù là kịch bản nào, Trung Quốc cũng đang đối mặt với một giai đoạn thử thách khắc nghiệt, nơi họ phải thay đổi từ gốc rễ để duy trì vị thế cường quốc.

Trong bối cảnh đó, những hành vi đàn áp của Trung Quốc, như chiến dịch nhắm vào Pháp Luân Công, càng làm lộ rõ sự bất an của Bắc Kinh. Báo cáo từ Tổ chức Thế giới Điều tra Cuộc đàn áp Pháp Luân Công tiết lộ rằng Bộ trưởng An ninh Quốc gia Trần Nhất Tân đã chỉ đạo các hoạt động đàn áp xuyên quốc gia, sử dụng cộng đồng Hoa kiều và truyền thông dòng chính như The New York Times để bôi nhọ và cô lập Pháp Luân Công. Những hành vi này không chỉ vi phạm nhân quyền mà còn cho thấy sự tuyệt vọng của một chế độ đang mất dần tính chính danh.

Trung Quốc năm 2025 là một cường quốc đầy nghịch lý: mạnh mẽ về tiềm lực nhưng dễ tổn thương trước áp lực bên ngoài và bất ổn nội tại. Câu nói “ngôn hành bất nhất” của bà Ngô Đình không chỉ là một đòn ngoại giao mà còn là lời cảnh báo cho Bắc Kinh: thế giới đã nhìn thấu mánh khóe của họ. Trong cuộc chiến thương mại và ngoại giao ngày càng gay gắt, Mỹ, dưới sự dẫn dắt của Tổng thống Trump, đang khẳng định vị thế dẫn đầu, sẵn sàng đối đầu với Trung Quốc trên mọi mặt trận. Vở kịch tại Liên Hợp Quốc đã kết thúc, nhưng cuộc chiến lớn hơn vẫn đang tiếp diễn, và thế giới đang dõi theo từng bước đi của hai gã khổng lồ.