Bí ẩn 72 giờ "mất tích" của Tập Cận Bình và sự trỗi dậy của phe Đoàn Thanh niên

Trong 72 giờ đầy kịch tính sau chuyến công du Moscow, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bỗng nhiên biến mất khỏi mọi ánh mắt công chúng. Không một thông báo chính thức, không một hình ảnh trên truyền thông nhà nước, không một dòng tweet từ các kênh ngoại giao. Sự im lặng này không chỉ làm dấy lên những đồn đoán về sức khỏe hay quyền lực của ông, mà còn đánh dấu một chuỗi sự kiện chấn động đang làm rung chuyển nền chính trị Trung Quốc. Từ những lời chỉ trích công khai nhắm vào Tập Cận Bình đến những thay đổi chiến lược bất ngờ trong chính sách đối ngoại, một bức tranh phức tạp về cuộc đấu đá nội bộ tại Trung Nam Hải đang dần lộ diện. Đây không chỉ là câu chuyện về một nhà lãnh đạo "mất tích", mà là dấu hiệu của một cơn địa chấn quyền lực có thể định hình lại tương lai của quốc gia đông dân nhất thế giới.

Sự biến mất của Tập Cận Bình diễn ra ngay sau khi chuyên cơ của ông hạ cánh xuống Bắc Kinh từ Moscow vào ngày 10 tháng 5 năm 2025. Theo các nguồn tin nội bộ, ngay tại sân bay, ông đã bị Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trương Hữu Hiệp đưa thẳng đến bệnh viện Tây Sơn trong một động thái được mô tả là "quản thúc y tế". Thông tin này, dù chưa được xác nhận chính thức, đã làm dấy lên những nghi ngờ về một cuộc đảo chính mềm. Trong 72 giờ tiếp theo, không một hình ảnh hay tuyên bố nào từ Tập Cận Bình xuất hiện trên các kênh truyền thông chính thức như Nhân Dân Nhật Báo hay Tân Hoa Xã. Thay vào đó, các tín hiệu bất ngờ từ những nhân vật từng bị gạt ra lề chính trị, đặc biệt là cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và phe Đoàn Thanh niên, bắt đầu nổi lên như một làn sóng ngầm, đầy quyết liệt và không khoan nhượng.

Cùng thời điểm này, một loạt sự kiện chính trị bất thường đã làm rung chuyển giới quan sát quốc tế. Đầu tiên là lời chỉ trích công khai từ bà Hà Tinh, vợ cựu Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, người từng là giám đốc điều hành quỹ đầu tư Temasek. Trong một bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 21 tháng 4, bà Hà Tinh đã gọi Tập Cận Bình là "trùm xã hội đen", so sánh ông với nhân vật Don Corleone trong bộ phim "Bố Già". Lời công kích này không chỉ gây sốc bởi tính thẳng thắn mà còn bởi sự im lặng đáng ngờ từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Trong quá khứ, bất kỳ lời chỉ trích nào nhắm vào lãnh đạo tối cao của Bắc Kinh đều bị đáp trả gay gắt. Nhưng lần này, không một phản ứng chính thức nào được đưa ra, làm dấy lên câu hỏi: Liệu có phải giới tinh hoa Trung Nam Hải đã ngầm bật đèn xanh cho hành động này?

Bà Hà Tinh không phải là một nhân vật xa lạ với chính trường Trung Quốc. Là thành viên danh dự của Ủy ban Cố vấn Học viện Quản lý Kinh tế Thanh Hoa, bà có mối liên hệ sâu sắc với các nhân vật quyền lực như cựu Thủ tướng Chu Dung Cơ và Vương Kỳ Sơn. Việc bà công khai chỉ trích Tập Cận Bình, một hành động vốn được coi là tối kỵ, khiến nhiều nhà bình luận như Thái Thần Khôn đặt câu hỏi: Liệu bà Hà Tinh đã nhận được thông tin nội bộ về sự suy yếu của Tập Cận Bình? Hay đây là một nước cờ được phối hợp từ các thế lực đối lập trong nội bộ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), nhằm gửi tín hiệu rằng thời kỳ thống trị tuyệt đối của Tập Cận Bình đang lung lay?

Song song với sự kiện này, các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại Thụy Sĩ vào ngày 10 và 11 tháng 5 đã trở thành một điểm nhấn khác, làm sáng tỏ thêm những biến động bên trong Trung Nam Hải. Dẫn đầu bởi Phó Thủ tướng Hà Lập Phong, phái đoàn Trung Quốc bất ngờ nhượng bộ trước các yêu cầu của Mỹ, đồng ý giảm thuế quan xuống còn 10% đối với hàng hóa Mỹ, trong khi Mỹ giảm thuế xuống 30% đối với hàng hóa Trung Quốc. Kết quả này vượt xa kỳ vọng của cả Tổng thống Donald Trump, người từng tuyên bố sẵn sàng chấp nhận mức thuế 80%. Nhưng điều gây sốc hơn cả là sự gián đoạn kỳ lạ trong quá trình đàm phán. Chỉ vài phút sau khi bắt đầu, phái đoàn Trung Quốc đột ngột rời bàn đàm phán, trở về khách sạn để "xin chỉ thị" từ Bắc Kinh. Theo nhà bình luận Giang Phong, động thái này xảy ra ngay sau khi Mỹ đưa ra ba yêu cầu chính trị nhạy cảm: thả nhà báo Lê Trí Anh của Hồng Kông, cam kết không sử dụng vũ lực với Đài Loan, và hợp tác ngăn chặn fentanyl.

Những yêu cầu này chạm đến lằn ranh đỏ của Bắc Kinh, vốn được xem là "vùng cấm" chính trị. Tuy nhiên, thay vì từ chối thẳng thừng, phái đoàn Trung Quốc trở lại bàn đàm phán và chấp nhận một thỏa thuận mang tính nhượng bộ chưa từng có. Theo nguồn tin nội bộ, quyết định này được đưa ra bởi Ban Thường vụ Bộ Chính trị, chứ không phải Tập Cận Bình, người lúc đó được cho là đã bị "kiểm soát". Thủ tướng Lý Cường, thay vì Tập, đã ra chỉ thị cho Hà Lập Phong tuân thủ các phương châm đàm phán mới, với mục tiêu giữ thể diện nhưng vẫn đáp ứng các yêu cầu của Mỹ. Sự thay đổi đột ngột này không chỉ làm sững sờ giới quan sát mà còn củng cố giả thuyết rằng quyền lực của Tập Cận Bình đang bị thách thức từ bên trong.

Một diễn biến khác không kém phần chấn động là tuyên bố của Đại sứ Trung Quốc tại Israel, Tiêu Quân Chính, vào ngày 10 tháng 5. Trong cuộc phỏng vấn với đài ILTV, ông công khai lên án Hamas, gọi các hành động của nhóm này là "vô nhân đạo" và "không thể tha thứ". Đây là một bước ngoặt 180 độ so với lập trường truyền thống của Bắc Kinh, vốn luôn tránh chỉ trích Hamas và ủng hộ giải pháp hai nhà nước. Trong quá khứ, Trung Quốc từng phủ quyết nghị quyết của Liên Hợp Quốc lên án Hamas và thậm chí tổ chức đàm phán giữa Hamas và Fatah vào tháng 7 năm 2024 để củng cố vị thế của Hamas. Sự thay đổi này, được xác nhận bởi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mao Ninh, không chỉ đánh dấu một sự đảo ngược chính sách mà còn làm dấy lên nghi ngờ về sự lãnh đạo của Tập Cận Bình, người vốn được xem là kiến trúc sư của các chính sách đối ngoại cứng rắn.

Trong khi đó, tại nội địa, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc đã công khai chỉ trích bảy tỉnh thành và ba cơ quan nhà nước vì làm sai lệch dữ liệu thống kê, một động thái hiếm hoi nhằm khôi phục niềm tin vào tính minh bạch của hệ thống. Song, điều đáng chú ý hơn cả là sự tái xuất của cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào. Vào ngày 19 tháng 5, Nhân Dân Nhật Báo và Tân Hoa Xã đồng loạt đăng bài nhấn mạnh các "chỉ thị quan trọng" của Hồ Cẩm Đào về quyết sách khoa học, dân chủ và dựa trên pháp luật. Đây là lần đầu tiên trong nhiều năm tên tuổi của Hồ Cẩm Đào được nhắc đến với tần suất và tầm quan trọng như vậy. Nhà kinh tế học Tô Tiểu Hòa nhận định rằng việc Bắc Kinh bất ngờ "hồi sinh" tư tưởng của Hồ Cẩm Đào là dấu hiệu rõ ràng rằng ông đang trở lại như một thế lực chính trị, có thể đang dẫn dắt một nhóm lãnh đạo chống lại Tập Cận Bình.

Sự trỗi dậy của phe Đoàn Thanh niên, từng bị Tập Cận Bình gạt ra lề tại Đại hội 20 của ĐCSTQ, cũng là một dấu hiệu không thể bỏ qua. Những nhân vật như Hồ Xuân Hoa, Thẩm Dược Dược và Thạch Thái Phong đang dần quay lại sân khấu chính trị với các vai trò quan trọng. Đặc biệt, việc Thạch Thái Phong được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Tổ chức Trung ương, một vị trí then chốt kiểm soát bổ nhiệm và bãi nhiệm cán bộ, là một bước đi chiến lược nhằm củng cố ảnh hưởng của phe Đoàn. Các bài viết trên Nhân Dân Nhật Báo và tạp chí Cầu Thị gần đây liên tục nhấn mạnh vai trò của Đoàn Thanh niên trong "công cuộc hiện đại hóa", một tín hiệu rõ ràng rằng phe này đang tìm cách giành lại quyền lực.

Những diễn biến này không chỉ là các sự kiện rời rạc, mà là một phần của một bức tranh lớn hơn, nơi quyền lực tối cao tại Trung Nam Hải đang bị thách thức. Liệu Tập Cận Bình có thực sự bị quản thúc, hay đây chỉ là một chiến thuật để thử thách lòng trung thành của các đồng minh? Liệu phe Đoàn Thanh niên, với sự hậu thuẫn của Hồ Cẩm Đào, có thể định hình lại hướng đi của Trung Quốc? Những câu hỏi này vẫn chưa có lời giải, nhưng một điều chắc chắn: Bắc Kinh đang đứng trước ngã rẽ lịch sử, và thế giới đang dõi theo từng bước đi của họ.