Căng thẳng leo thang giữa Campuchia và Thái Lan: Lằn ranh chiến tranh hay chiêu trò chính trị?
Căng thẳng biên giới giữa Campuchia và Thái Lan đang đẩy khu vực Đông Nam Á vào một lằn ranh nguy hiểm, nơi mà một tia lửa nhỏ có thể châm ngòi cho xung đột toàn diện. Ngày 18 tháng 6 năm 2025, Yahoo News đưa tin về sự leo thang chưa từng có trong tranh chấp biên giới giữa hai quốc gia láng giềng này, với các cuộc đụng độ quân sự và lời qua tiếng lại gay gắt từ cả hai phía. Đây không chỉ là một cuộc tranh cãi về vài kilômét đất đai; đó là câu chuyện về lòng tự hào dân tộc, những toan tính chính trị, và một thế giới đang dõi theo với sự lo lắng ngày càng tăng.
Trong những tuần gần đây, các báo cáo từ khu vực cho thấy cả Campuchia và Thái Lan đều tăng cường hiện diện quân sự dọc biên giới chung, đặc biệt tại khu vực gần đền Preah Vihear – một di sản thế giới từng là tâm điểm của các cuộc xung đột trước đây. Những cuộc tuần tra chồng lấn, những cáo buộc xâm phạm lãnh thổ, và những bài phát biểu mang tính kích động từ các nhà lãnh đạo hai nước đang làm dấy lên nỗi lo về một cuộc chiến tranh không ai mong muốn. Nhưng liệu đây có thực sự là một cuộc khủng hoảng hay chỉ là một màn kịch chính trị được dàn dựng để đánh lạc hướng dư luận trong nước?
Hãy nhìn vào bối cảnh: Campuchia, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Hun Manet, đang đối mặt với áp lực nội bộ về kinh tế và bất mãn xã hội. Một cuộc khủng hoảng biên giới có thể là cách hoàn hảo để khơi dậy tinh thần đoàn kết dân tộc, chuyển hướng sự chú ý khỏi những vấn đề trong nước. Thái Lan, trong khi đó, cũng không phải là một bức tranh yên bình. Chính phủ liên minh mong manh của Thái Lan đang phải vật lộn để duy trì sự ổn định trong bối cảnh chia rẽ chính trị sâu sắc. Một cuộc xung đột biên giới, dù chỉ là trên danh nghĩa, có thể giúp củng cố vị thế của các nhà lãnh đạo bằng cách đánh vào lòng yêu nước của người dân.
Nhưng cái giá của trò chơi này là gì? Hàng ngàn người dân sống gần biên giới đang sống trong nỗi sợ hãi, với những báo cáo về việc di tản và các ngôi làng bị kẹp giữa lằn ranh quân sự. Những người nông dân, những gia đình bình thường, đang trở thành con tốt trong ván cờ chính trị của các nhà lãnh đạo. Và thế giới, từ Liên Hợp Quốc đến các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc, đang phải cân nhắc xem nên can thiệp hay đứng ngoài lề. Tổng thống Donald Trump, trong nhiệm kỳ thứ hai, đã lên tiếng kêu gọi “cả hai bên kiềm chế” trong một tuyên bố ngắn gọn tại Nhà Trắng vào ngày 27 tháng 6 năm 2025, nhưng sự im lặng của ông về các biện pháp cụ thể khiến người ta đặt câu hỏi liệu Washington có thực sự quan tâm đến khu vực này hay không.
Hãy gọi thẳng tên vấn đề: Đây là một cuộc khủng hoảng được tạo ra bởi sự kiêu ngạo và tham vọng. Các nhà lãnh đạo ở Phnom Penh và Bangkok không ngây thơ; họ biết rằng một cuộc chiến tranh toàn diện sẽ tàn phá cả hai quốc gia. Nhưng họ cũng biết rằng việc phô trương sức mạnh quân sự và khơi dậy tinh thần dân tộc có thể mang lại lợi ích chính trị trong ngắn hạn. Tuy nhiên, lịch sử đã chứng minh rằng những tính toán như vậy thường dẫn đến hậu quả thảm khốc. Hãy nhớ đến cuộc xung đột biên giới năm 2011, khi hàng chục người thiệt mạng chỉ vì vài kilômét đất đai tranh chấp. Liệu các nhà lãnh đạo ngày nay có sẵn sàng lặp lại sai lầm đó?
Cộng đồng quốc tế không thể đứng nhìn. ASEAN, vốn thường bị chỉ trích vì sự thiếu quyết đoán, cần phải hành động ngay lập tức để làm trung gian hòa giải. Nhưng sự chia rẽ trong nội bộ ASEAN – với các quốc gia thành viên có lợi ích riêng biệt – khiến tổ chức này khó có thể đưa ra một tiếng nói thống nhất. Trung Quốc, một đồng minh thân cận của Campuchia, và Ấn Độ, một đối tác ngày càng quan trọng của Thái Lan, cũng đang chơi những ván cờ riêng của họ trong khu vực. Trong khi đó, người dân Đông Nam Á – những người đã chịu đựng quá nhiều từ các cuộc xung đột trong quá khứ – đang cầu mong một giải pháp hòa bình.
Chúng ta không thể chấp nhận một thế giới nơi các cuộc khủng hoảng được sử dụng như công cụ chính trị, nơi mạng sống của con người bị đặt lên bàn cờ chỉ để phục vụ lợi ích của một vài người. Căng thẳng Campuchia-Thái Lan không chỉ là vấn đề của hai quốc gia; nó là lời cảnh báo cho toàn khu vực và thế giới. Nếu các nhà lãnh đạo không chịu xuống thang, nếu cộng đồng quốc tế không hành động, chúng ta có thể đang đứng trước ngưỡng cửa của một thảm họa không cần thiết. Hãy hành động ngay bây giờ, trước khi quá muộn.