Trận chiến địa chính trị toàn cầu: Di chúc Đặng Tiểu Bình, thất bại của Nga, và sự tái khẳng định của Mỹ
.png)
Thế giới đang chứng kiến những biến động địa chính trị chưa từng có, nơi các cường quốc lớn phải đối mặt với những thách thức chiến lược khắc nghiệt, từ những dự đoán tiên tri của cố lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình trở thành hiện thực, đến những thất bại quân sự của Nga tại Ukraina, và sự tái khẳng định vị thế bá quyền của Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump. Trong khi đó, các diễn biến ở Trung Đông, từ các cuộc không kích của Mỹ và Israel vào Iran đến thỏa thuận ngừng bắn bất ngờ, tiếp tục làm rung chuyển bàn cờ quốc tế. Những sự kiện này không chỉ phơi bày những điểm yếu của các cường quốc như Trung Quốc và Nga, mà còn cho thấy sự quyết đoán của Mỹ và các đồng minh NATO trong việc định hình trật tự thế giới mới.
Tại Trung Quốc, một tài liệu được cho là di chúc chính trị của cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình đang gây bão trên mạng xã hội, khi những nhận định của ông cách đây hàng thập kỷ dường như đang ứng nghiệm một cách đáng kinh ngạc. Theo nội dung trích từ cuốn sách xuất bản tại Hồng Kông năm 2003, Đặng Tiểu Bình từng bày tỏ sự lo ngại sâu sắc về tình trạng thiếu dân chủ và pháp quyền trong hệ thống chính trị Trung Quốc. Ông cảnh báo rằng nếu không cải cách, chế độ hiện hành sẽ không đủ sức giải quyết các vấn đề lớn như Đài Loan, đồng thời dự đoán sự trỗi dậy của một tầng lớp tư bản mới sẽ làm gia tăng bất bình đẳng giàu nghèo. Thực tế, Trung Quốc hiện nay đang đối mặt với khoảng cách giàu nghèo nghiêm trọng, được xem là lớn nhất thế giới. Báo cáo của Đại học Bắc Kinh năm 2014 chỉ ra rằng 1% hộ giàu nhất sở hữu hơn một phần ba tài sản quốc gia, trong khi 25% hộ nghèo nhất chỉ nắm giữ khoảng 1%. Hệ số Gini, chỉ số đo lường bất bình đẳng, đã tăng từ 0,45 năm 1995 lên 0,73 năm 2012, vượt xa ngưỡng cảnh báo quốc tế. Dù tính xác thực của di chúc này chưa được xác minh chính thức, những dự báo của Đặng Tiểu Bình đã phơi bày những thách thức cốt lõi mà Bắc Kinh đang phải đối mặt, từ bất ổn xã hội đến áp lực cải cách chính trị. Trong bối cảnh này, Trung Quốc không chỉ phải vật lộn với các vấn đề nội tại mà còn đối mặt với những cáo buộc quốc tế về hành vi gây hấn trong không gian mạng. Canada mới đây đã lên tiếng tố cáo nhóm tin tặc Salt Typhoon, được cho là do chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn, đã tấn công các công ty viễn thông của nước này từ tháng 2/2025. Các cuộc tấn công nhằm khai thác lỗ hổng để đánh cắp dữ liệu và giám sát lưu lượng mạng, cho thấy tham vọng của Bắc Kinh trong việc mở rộng ảnh hưởng thông qua gián điệp công nghệ.
Trong khi đó, ở Trung Đông, căng thẳng giữa Israel và Iran đã đạt đến đỉnh điểm trước khi bất ngờ hạ nhiệt với một thỏa thuận ngừng bắn được Tổng thống Donald Trump công bố vào ngày 23/6/2025. Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày bắt đầu khi Israel, với sự hỗ trợ của Mỹ, tiến hành các cuộc không kích vào ba cơ sở hạt nhân của Iran vào ngày 13/6. Iran đáp trả bằng cách phóng 19 tên lửa vào căn cứ không quân Al Udeid của Mỹ tại Qatar, dù phần lớn bị đánh chặn và không gây thương vong. Trump, trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth, ca ngợi thỏa thuận ngừng bắn là một thành tựu ngoại giao lớn, nhấn mạnh rằng cả Israel và Iran đã thể hiện “lòng can đảm và trí tuệ” để chấm dứt chiến sự. Ông khẳng định các cuộc không kích của Mỹ đã phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran, bác bỏ các đánh giá rằng chúng chỉ làm chậm tiến độ vài tháng. Tuy nhiên, thông tin về thỏa thuận này vẫn chưa được Israel và Iran xác nhận chính thức, làm dấy lên nghi ngờ về tính bền vững của hòa bình trong khu vực. Trong bối cảnh này, Trump tiếp tục thể hiện phong cách lãnh đạo quyết đoán, tuyên bố rằng Mỹ đã ngăn chặn một cuộc chiến tranh quy mô lớn mà không phải chịu tổn thất về nhân mạng. Những động thái này không chỉ củng cố vị thế của Mỹ ở Trung Đông mà còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ đến các đối thủ như Trung Quốc và Nga rằng Washington vẫn là trung tâm quyền lực toàn cầu.
Ở Đông Âu, Nga đang đối mặt với những khó khăn chồng chất trong cuộc chiến tại Ukraina. Tình báo NATO tiết lộ rằng Tổng thống Vladimir Putin đã bị dẫn dắt bởi thông tin sai lệch, khiến ông tin rằng quân đội Nga có thể đạt được bước đột phá trong chiến dịch mùa hè năm 2025. Tuy nhiên, thực tế cho thấy Nga đang chịu tổn thất nặng nề, với nguồn lực cạn kiệt và ngân sách quốc phòng bị cắt giảm nghiêm trọng do doanh thu dầu khí sụt giảm. Quỹ phúc lợi quốc gia của Nga đang cạn dần, trong khi áp lực kinh tế và nhân sự ngày càng gia tăng. Dù vậy, Nga tuyên bố sẽ duy trì hoạt động quân sự tại Ukraina đến ít nhất năm 2027, bất chấp dự báo của NATO rằng Ukraina sẽ trải qua một mùa hè đầy thách thức nhưng Nga khó có thể đạt được bước tiến chiến lược. Sự cố chấp của Putin đang đẩy Nga vào một cuộc chiến tiêu hao, làm suy yếu nghiêm trọng vị thế của Moscow trên trường quốc tế.
Trong khi đó, Mỹ tiếp tục củng cố liên minh NATO để đối phó với các mối đe dọa từ Nga và Trung Quốc. Anh, một đồng minh quan trọng, đã quyết định mua 12 tiêm kích F-35A có khả năng mang vũ khí hạt nhân, đồng thời cam kết nâng chi tiêu quốc phòng lên 2,5% GDP vào năm 2027 và 3% sau đó. Những động thái này không chỉ tăng cường năng lực răn đe hạt nhân của NATO mà còn thể hiện sự đoàn kết của liên minh trong việc đối phó với các thách thức an ninh toàn cầu. Anh cũng đang đầu tư mạnh vào sản xuất đạn dược và đóng góp tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân cho liên minh với Mỹ và Úc, khẳng định vai trò trung tâm trong chiến lược quốc phòng phương Tây. Trong bối cảnh này, Trung Quốc bị Anh xem là mối quan hệ song phương phức tạp nhất, vừa là đối tác thương mại quan trọng, vừa là mối đe dọa an ninh kinh tế và gián điệp.
Bức tranh địa chính trị toàn cầu hiện nay đang chứng kiến sự phân hóa rõ rệt. Trung Quốc, dù vẫn là một siêu cường kinh tế, đang mất dần ảnh hưởng ở Trung Đông và đối mặt với những thách thức nội tại nghiêm trọng, từ bất bình đẳng xã hội đến các cáo buộc gián điệp quốc tế. Nga, trong khi đó, đang sa lầy trong một cuộc chiến không lối thoát tại Ukraina, với những tổn thất chiến lược làm suy yếu vị thế của mình. Ngược lại, Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump tiếp tục khẳng định sức mạnh thông qua các chiến dịch quân sự táo bạo và ngoại giao quyết đoán, trong khi các đồng minh NATO, đặc biệt là Anh, đang tăng cường năng lực để đối phó với các mối đe dọa mới. Khi di chúc của Đặng Tiểu Bình dường như đang trở thành lời cảnh báo cho Trung Quốc, và Nga vật lộn với những thất bại của mình, thế giới đang đứng trước một ngã rẽ lịch sử, nơi trật tự toàn cầu có thể được định hình bởi những quyết định táo bạo và những sai lầm không thể tránh khỏi.