Ukraine Nhận F-16 và 6 Triệu Đạn Pháo: Putin Trả Giá Cho Sự Ngạo Mạn
.png)
Ngày 2 tháng 5 năm 2025, chiến trường Ukraine chứng kiến những bước ngoặt lịch sử khi Mỹ công khai đẩy mạnh hỗ trợ quân sự và kinh tế cho Kyiv, làm lung lay tham vọng bá quyền của Vladimir Putin. Từ những chiếc F-16 đầu tiên được chuyển giao trực tiếp từ kho dự trữ Mỹ đến 6 triệu quả đạn pháo đang trên đường tới, Ukraine không chỉ củng cố sức mạnh quân sự mà còn khẳng định vị thế địa chính trị qua thỏa thuận khoáng sản mang tính bước ngoặt với Washington. Trong khi đó, Nga chìm trong thất bại chiến lược: các chiến dịch tấn công sụp đổ, quân đội kiệt quệ, và Điện Kremlin buộc phải dựa vào những phương tiện thô sơ như xe buýt học sinh để duy trì mặt trận. Đây là câu chuyện về sự kiên cường của Ukraine, sự quyết đoán của Mỹ, và cái giá phải trả cho sự ngạo mạn của Putin.
Tại trung tâm của sự chuyển mình này là quyết định của Tổng thống Donald Trump, người từng bị chỉ trích vì lập trường mơ hồ về Ukraine. Giờ đây, ông đang định hình lại chính sách đối ngoại Mỹ với hai gói viện trợ vũ khí khổng lồ. Đầu tiên, các máy bay F-16 Lightning II, vốn đã ngừng hoạt động tại căn cứ không quân Davis-Monthan ở Arizona, được chuyển giao trực tiếp tới Ukraine. Không quân Mỹ xác nhận với tờ The War Zone rằng lô F-16 này sẽ cung cấp phụ tùng thay thế cho phi đội hiện có của Ukraine, vốn được Đan Mạch và Hà Lan tài trợ từ năm 2024. Đây là lần đầu tiên Mỹ trực tiếp gửi F-16 từ kho dự trữ của mình, một động thái không chỉ tăng cường năng lực không quân Ukraine mà còn gửi thông điệp mạnh mẽ tới Moscow: Washington không khoan nhượng trước sự hung hăng của Nga.
Song song với F-16, gói viện trợ thứ hai trị giá 50 triệu đô la dưới dạng mua bán vũ khí đã được Trump phê duyệt. Hơn thế, một thỏa thuận vũ khí tiềm năng trị giá 50 tỷ đô la đang được thảo luận, đánh dấu sự thay đổi đáng kinh ngạc trong chính sách của Mỹ. Cựu Phó Tổng thống Mike Pence, trong bài đăng trên mạng xã hội X, ca ngợi đây là “tiến bộ thực sự” và nhấn mạnh rằng Trump xứng đáng được khen ngợi vì đã đảm bảo quyền tiếp cận khoáng sản Ukraine và thành lập quỹ tái thiết song phương. Những động thái này không chỉ củng cố liên minh Mỹ-Ukraine mà còn làm lung lay niềm tin của Nga vào khả năng duy trì cuộc chiến.
Thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine, được ký vào ngày 30 tháng 4, là một đòn giáng mạnh vào tham vọng kiểm soát tài nguyên của Nga. Phó Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko tuyên bố thỏa thuận này cho phép thành lập quỹ tái thiết do hai nước đồng quản lý trên cơ sở bình đẳng 50-50, với quyền sở hữu và kiểm soát hoàn toàn thuộc về Ukraine. Kyiv sẽ quyết định khai thác gì và ở đâu, đảm bảo rằng đất đai và tài nguyên dưới lòng đất vẫn là của người Ukraine. Tổng thống Volodymyr Zelensky, trong bài phát biểu hàng đêm, nhấn mạnh rằng thỏa thuận này không chỉ là một chiến thắng tài chính mà còn là sự công nhận vai trò của Ukraine trong an ninh toàn cầu, đặc biệt sau khi từ bỏ vũ khí hạt nhân theo Bản ghi nhớ Budapest năm 1994.
Sáu yếu tố làm nên giá trị của thỏa thuận này vượt xa kỳ vọng ban đầu. Thứ nhất, Mỹ cam kết đóng góp tài chính và viện trợ, bao gồm cả hệ thống phòng không. Thứ hai, Ukraine chỉ cần đầu tư một phần thu nhập từ các mỏ mới. Thứ ba, hai bên cùng quyết định các dự án đầu tư, tập trung vào khai thác mỏ, cơ sở hạ tầng, và dầu khí tại Ukraine. Thứ tư, trong 10 năm đầu, mọi lợi nhuận sẽ được tái đầu tư vào tái thiết Ukraine. Thứ năm, thỏa thuận này công nhận sự hy sinh của Ukraine cho hòa bình thế giới. Và thứ sáu, Ukraine không phải gánh khoản nợ nào từ thỏa thuận, một chiến thắng ngoại giao lớn cho Zelensky. Thỏa thuận đã được trình lên Verkhovna Rada, cơ quan lập pháp tối cao của Ukraine, để phê chuẩn mà không chậm trễ, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ đối tác bình đẳng giữa Kyiv và Washington.
Trong khi Ukraine ăn mừng chiến thắng ngoại giao, Nga chìm trong khủng hoảng chiến lược. Tại Popasna, chiến dịch bao vây của Nga sụp đổ hoàn toàn trước các đợt phản công thần tốc của Ukraine. Dưới sự chỉ huy của Thiếu tướng Mykola Drapatyi, quân Ukraine sử dụng chiến thuật cơ động, kết hợp pháo binh và drone để phá hủy hệ thống hậu cần của Nga, buộc Moscow từ bỏ kế hoạch chiếm thị trấn. Các tuyến đường tiếp tế của Nga biến thành “bãi xác” phương tiện, với báo cáo cho thấy binh lính Nga phải dùng ngựa và xe lửa để vận chuyển nhu yếu phẩm. Thất bại tại Popasna là minh chứng rõ ràng cho sự kiệt quệ của quân đội Nga, vốn đã mất hơn 17.000 phương tiện và thiết bị hạng nặng sau 39 tháng chiến tranh.
Hình ảnh bi thảm nhất của sự suy yếu này là việc Nga sử dụng xe buýt học sinh màu vàng để chở quân ra tiền tuyến tại Donetsk. Chiếc xe, không có bất kỳ lớp giáp bảo vệ nào, nhanh chóng trở thành mục tiêu cho drone tự sát của Ukraine. Hình ảnh chiếc xe buýt bốc cháy, được Bộ Quốc phòng Ukraine công bố, không chỉ là một khoảnh khắc hài hước mà còn là biểu tượng cho sự tuyệt vọng của Nga. Chuyên gia quân sự Jakub Janowski nhận định rằng việc dùng xe dân sự thay cho xe thiết giáp là “lựa chọn cuối cùng” của một quân đội đang cạn kiệt tài nguyên. Từ xe tải thời Liên Xô đến xe máy Belarus, Nga đang lôi mọi thứ có bánh ra chiến trường, nhưng không thể bù đắp được tổn thất.
Ở mặt trận pháo binh, Ukraine đang dần thu hẹp khoảng cách với Nga nhờ nguồn cung khổng lồ từ châu Âu và các đồng minh. Liên minh châu Âu, với sự hỗ trợ từ Hàn Quốc và Nam Phi, đã cung cấp 2 triệu quả đạn pháo trong bốn tháng đầu năm 2025, đạt 2/3 mục tiêu cả năm. Cộng với năng lực sản xuất nội địa, Ukraine dự kiến nhận và sản xuất hơn 6 triệu quả đạn pháo trong năm nay, đủ để duy trì tốc độ khai hỏa 500.000 quả mỗi tháng trong các chiến dịch lớn. Đến năm 2026, con số này có thể đạt 10 triệu, vô hiệu hóa hoàn toàn lợi thế pháo binh của Nga, vốn phụ thuộc nặng nề vào nguồn cung từ Bắc Triều Tiên.
Trên mặt trận phía nam, Nga cố gắng vượt sông Dnipro để lập bàn đạp tại đảo Buh, nhưng mọi nỗ lực đều bị lực lượng phòng vệ Ukraine đập tan. Đại tá Vladyslav Soloshen khẳng định rằng quân Nga không thể vượt qua các rào cản sông nước, và Kyiv đang trụ vững trước áp lực ngày càng gia tăng. Trong khi đó, các lệnh trừng phạt mới từ Mỹ, do Thượng nghị sĩ Lindsey Graham đề xuất, đe dọa áp thuế 500% lên các quốc gia mua dầu, khí đốt, và uranium của Nga. Dự luật này, được 72 thượng nghị sĩ ủng hộ, nhằm gây áp lực kinh tế buộc Putin ngồi vào bàn đàm phán.
Sự ngạo mạn của Putin, từng được thể hiện qua những lời đe dọa và tuyên bố không khoan nhượng, giờ đây đang phản tác dụng. Nga không chỉ mất đi lợi thế quân sự mà còn đối mặt với sự cô lập kinh tế và chính trị. Trong khi đó, Ukraine, với sự hậu thuẫn của Mỹ và châu Âu, đang viết lại câu chuyện của mình: từ một quốc gia bị xâm lược đến một đối tác chiến lược không thể xem nhẹ. Mỗi chiếc F-16, mỗi quả đạn pháo, và mỗi chữ ký trên thỏa thuận khoáng sản là minh chứng cho sự kiên cường của người Ukraine và thất bại của một đế chế đang rạn nứt.