Cầu Kerch sụp đổ dưới làn sóng tấn công của Ukraine: Nga đối diện khủng hoảng từ chiến trường đến kinh tế

Ngày 4 tháng 5 năm 2025, bán đảo Crimea rung chuyển dưới những vụ nổ chói tai, đánh dấu một bước ngoặt mới trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. Cầu Kerch, biểu tượng của sự kiểm soát Nga và tuyến tiếp tế huyết mạch nối Crimea với đất liền, đã bị đóng cửa vô thời hạn sau các đợt tấn công dồn dập bằng máy bay không người lái (UAV) và xuồng không người lái (USV) của Ukraine. Trong khi đó, một trực thăng tấn công Ka-52 của Nga bị bắn hạ, phi công buộc phải nhảy xuống Biển Đen để thoát thân. Những sự kiện này không chỉ phơi bày sự mong manh của các tuyến phòng thủ Nga mà còn làm lộ rõ những vết nứt sâu sắc trong cỗ máy chiến tranh của Tổng thống Vladimir Putin, khi nền kinh tế Nga chạm đáy và áp lực từ các lệnh trừng phạt của Tổng thống Donald Trump ngày càng siết chặt.

Cầu Kerch, dài 19 km, từ lâu đã là mục tiêu chiến lược của Ukraine. Đêm qua, theo tờ Kyiv Post, các lực lượng Ukraine đã phát động một cuộc tấn công quy mô lớn, sử dụng hơn 100 UAV nhắm vào cầu và các mục tiêu quân sự xung quanh trên bán đảo Crimea. Những vụ nổ rực sáng bầu trời đêm, được ghi lại trong các video lan truyền trên mạng xã hội, cho thấy sức mạnh và sự táo bạo của chiến dịch này. Chính quyền quân sự Nga tại Crimea buộc phải kích hoạt toàn bộ hệ thống phòng không, nhưng không thể ngăn chặn làn sóng tấn công. Hậu quả là cầu Kerch bị phong tỏa hoàn toàn, gây ra cảnh tắc nghẽn giao thông kéo dài hàng chục kilomet trên tuyến đường từ đất liền Nga đến Crimea. Hàng ngàn xe ô tô xếp hàng chờ đợi, trong khi các trạm cung cấp nước và nhà vệ sinh tạm bợ được dựng lên để ứng phó với tình trạng hỗn loạn.

Truyền thông nhà nước Nga, như hãng thông tấn TASS, cố gắng giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng, tuyên bố rằng tình hình đã "cải thiện" với số lượng xe chờ giảm từ 26.000 xuống còn 12.000. Tuy nhiên, sự thật không thể che giấu: cầu Kerch, động mạch sống còn của Nga tại Crimea, đã trở thành điểm yếu chết người. Các nguồn tin tình báo mã nguồn mở cho biết Ukraine không chỉ nhắm vào cầu mà còn tấn công các cơ sở quân sự quan trọng xung quanh, từ căn cứ không quân đến kho dầu. Những đòn đánh chính xác này không chỉ làm gián đoạn chuỗi cung ứng của Nga mà còn gửi một thông điệp rõ ràng: Ukraine không còn là bên phòng thủ mà đã chuyển sang thế tấn công, sẵn sàng đưa cuộc chiến đến tận lãnh thổ Nga.

Trong bối cảnh đó, sự kiện một trực thăng Ka-52 bị bắn hạ càng làm tăng thêm nỗi nhục cho quân đội Nga. Theo các nguồn tin từ cả Nga và Ukraine, một xuồng không người lái USV của Ukraine, có thể được trang bị tên lửa A-73 Shark, đã bắn hạ chiếc trực thăng này gần Novorossiysk trên Biển Đen. Phi công Nga buộc phải nhảy dù xuống biển và được một tàu chở hàng cứu hộ, nhưng vụ việc đã phơi bày sự bất lực của lực lượng phòng không Nga trước các phương tiện không người lái hiện đại của Ukraine. Các blogger quân sự Ukraine reo hò trước chiến công này, trong khi phía Nga miễn cưỡng thừa nhận tổn thất, đồng thời tuyên bố đã bắn hạ 89 UAV trên bầu trời Crimea và hàng chục chiếc khác trên Biển Đen.

Những thất bại liên tiếp trên chiến trường đi đôi với tình trạng hỗn loạn trong nội bộ Nga. Nền kinh tế Nga đang trên bờ vực suy thoái kỹ thuật, với tăng trưởng GDP sụt giảm từ 5% xuống còn 0%, theo tạp chí The Economist. Chi tiêu quân sự, từng là động lực chính, đã đạt đỉnh vào năm 2023 với mức tăng 53%, nhưng nay chỉ tăng 3,4% trong năm 2025. Các lệnh trừng phạt từ phương Tây, đặc biệt là những đòn mới mà Tổng thống Trump đang chuẩn bị, đã làm tê liệt ngành dầu khí Nga, với doanh thu từ dầu mỏ giảm 17% chỉ trong tháng Ba. Lạm phát phi mã vượt 10%, buộc Ngân hàng Trung ương Nga giữ lãi suất ở mức 21%, làm nghẹt thở đầu tư và tiêu dùng. Thậm chí, trứng – mặt hàng thiết yếu – đã trở thành biểu tượng của khủng hoảng, với giá tăng vọt đến 23 xu mỗi quả, buộc Nga phải nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan.

Trong khi đó, Tổng thống Trump, với lập trường cứng rắn, đã gửi lời cảnh báo đanh thép đến Putin: hoặc đạt được thỏa thuận hòa bình, hoặc Ukraine sẽ nhận được sự hỗ trợ quân sự lớn hơn bao giờ hết. Bộ Ngoại giao Mỹ, dưới sự chỉ đạo của Ngoại trưởng Marco Rubio, tuyên bố sẽ giảm vai trò trung gian trong đàm phán, đặt trách nhiệm lên Nga và Ukraine để tìm lối thoát. Đồng thời, Mỹ vừa phê duyệt gói viện trợ 310 triệu USD cho Ukraine, tập trung vào đào tạo và bảo dưỡng máy bay F-16, đưa lực lượng không quân Ukraine tiến gần hơn đến tiêu chuẩn NATO. Tổng thống Volodymyr Zelenskyy, trong một bài phát biểu đầy cảm xúc, nhấn mạnh rằng các máy bay F-16 đã có mặt tại Ukraine và sẽ sớm thay đổi cục diện trên bầu trời.

Trên chiến trường, Ukraine không chỉ dừng lại ở Crimea. Các cuộc không kích của Nga vào các thành phố lớn của Ukraine, như Kharkiv và Kyiv, đã gây thương vong nặng nề, với hơn 40 người bị thương trong các cuộc tấn công gần đây. Zelenskyy lên án các cuộc tấn công này là "hành động của quỷ dữ", nhắm vào dân thường đúng vào giờ họ đưa con đi ngủ. Ông kêu gọi các đồng minh phương Tây, đặc biệt là Mỹ và châu Âu, tăng cường hỗ trợ phòng không và áp đặt các lệnh trừng phạt mạnh hơn để buộc Nga chấm dứt chiến tranh. "Chỉ có sức mạnh mới có thể dừng Nga lại," Zelenskyy nhấn mạnh, giọng nói vang vọng sự kiên định.

Trong khi đó, Putin đang đối mặt với áp lực nội bộ chưa từng có. Cuộc cải tổ nội các gây sốc vào tháng 5 năm 2024, khi ông thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu bằng nhà kinh tế Andrei Belousov, là dấu hiệu rõ ràng rằng Putin lo sợ quyền lực của mình bị đe dọa. Shoigu, từng là đồng minh thân cận, bị gạt bỏ để nhường chỗ cho một nhân vật không có tham vọng quân sự, đảm bảo lòng trung thành tuyệt đối với Kremlin. Những động thái bổ nhiệm con cái của các nhân vật quyền lực vào các vị trí cấp cao càng cho thấy Putin đang cố gắng củng cố chế độ bằng mọi giá, từ việc mua chuộc lòng trung thành đến loại bỏ các đối thủ tiềm tàng.

Tuy nhiên, những nỗ lực này không thể che giấu sự thật rằng Nga đang thua dần trên mọi mặt trận. Trung tướng Keith Kellogg, cố vấn của Trump, mô tả Nga như một cỗ máy chiến tranh đang "lê lết từng mét đất" với cái giá là hàng trăm ngàn sinh mạng. Từ tham vọng chiếm Kyiv trong ba ngày, Nga giờ đây chỉ còn cố duy trì kiểm soát các vùng đất đã chiếm được, trong khi không có dấu hiệu nào cho thấy họ có thể tiến xa hơn. Tình báo phương Tây cho rằng Nga đã chuyển mục tiêu, từ kiểm soát toàn bộ Ukraine sang củng cố các khu vực chiếm đóng và phục hồi nền kinh tế đang sụp đổ.

Dẫu vậy, hy vọng về hòa bình vẫn mong manh. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố Moscow sẽ không bao giờ chấp nhận khôi phục biên giới Ukraine năm 1991, đồng thời yêu cầu quốc tế công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với Crimea và bốn tỉnh Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson. Trong khi đó, giới chức Mỹ cảnh báo rằng tham vọng lâu dài của Nga có thể vượt ra ngoài Ukraine, với khả năng phát động một cuộc xung đột lớn hơn ở châu Âu trong vòng năm năm tới.

Cuộc tấn công vào cầu Kerch và những thất bại liên tiếp của Nga là minh chứng cho sự kiên cường của Ukraine và sự thay đổi chiến lược của phương Tây. Từ chỗ lo ngại về leo thang, Mỹ và các đồng minh giờ đây đặt mục tiêu rõ ràng: Ukraine phải thắng. Những vũ khí tiên tiến như tên lửa ATACMS, máy bay F-16 và drone chiến đấu đang giúp Ukraine đẩy lùi Nga, từng bước lấy lại thế chủ động. Nhưng cái giá của chiến tranh là không thể đong đếm, với những thành phố đổ nát và những sinh mạng bị cướp đi mỗi ngày.

Khi cầu Kerch rung chuyển và nền kinh tế Nga lao dốc, Putin không chỉ đối mặt với kẻ thù bên ngoài mà còn với sự bất mãn ngày càng tăng trong nước. Người dân Nga, từ các vùng dân tộc thiểu số đến những khu đô thị lớn, đang bắt đầu cảm nhận hậu quả của cuộc chiến tranh mà Kremlin từng hứa sẽ là một chiến thắng dễ dàng. Trong bóng tối của những vụ nổ ở Crimea, một câu hỏi treo lơ lửng: Liệu Putin có thể tiếp tục duy trì quyền lực, hay Nga sẽ sụp đổ dưới sức nặng của chính những tham vọng điên rồ của ông?