Cuộc Chiến Thuế Quan Của Tổng Thống Trump Phơi Bày Bộ Mặt Thật Của Bắc Kinh
%20(73).png)
Từ khi Tổng thống Donald Trump siết chặt gọng kìm thuế quan lên Trung Quốc, không chỉ nền kinh tế của quốc gia này bị tấn công mà ngai vàng quyền lực của Tập Cận Bình cũng lung lay dữ dội. Cuộc chiến thương mại mà ông Trump khơi mào thực sự đã trở thành một cuộc chiến phơi bày những điểm yếu chí tử của Bắc Kinh, đồng thời làm rõ ràng ảo tưởng quyền lực toàn cầu mà chế độ này tạo dựng trong suốt nhiều năm qua thông qua những đe dọa, tiền bạc và nỗi sợ hãi.
Khi nỗi sợ hãi bị tiêu tan, thế giới bắt đầu thay đổi. Ví dụ điển hình là Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, người trước đây từng dè dặt khi nhắc đến Trung Quốc. Nay, ông đã không ngần ngại công khai cáo buộc Bắc Kinh cung cấp vũ khí cho Nga, phá vỡ lớp mặt nạ trung lập giả tạo mà Bắc Kinh cố gắng duy trì. Những phát biểu mạnh mẽ từ phía Ukraine không chỉ vạch trần bản chất thực sự của Bắc Kinh mà còn khiến hình ảnh “người gìn giữ hòa bình” mà Tập Cận Bình cố gắng xây dựng trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Tình hình một lần nữa cho thấy rằng, khi đối diện với những vấn đề nghiêm trọng, những quốc gia đã từng e ngại Bắc Kinh giờ đây bắt đầu có những phản ứng mạnh mẽ.
Đồng thời, một đòn công kích sắc lạnh hơn xuất phát từ Singapore khi bà Hà Tĩnh, phu nhân của cựu Thủ tướng Lý Hiển Long, đã công khai gọi Tập Cận Bình là “trùm Mafia”. Đây chính là một cú giễu cợt không thể rõ ràng hơn từ giới tinh hoa trí thức tài chính châu Á, vào thời điểm ông Tập đang nỗ lực vận động đồng minh từ Kyiv cho tới Singapore, từ Đông sang Tây. Bức tranh mà ông Tập cố gắng vẽ ra đang dần trở nên lòe loẹt giữa bối cảnh một thế giới đang “dậu đổ bìm leo” này.
Khi cuộc chiến thương mại của Trump tiếp diễn, hình ảnh “thiên tử” của Tập Cận Bình không còn kiêu hãnh nhưng cũng không thể giữ được tư thế của một nhà lãnh đạo hùng mạnh. Một “hoàng đế” đáng thương đang ngày càng bị bỏ rơi. Điều này làm nổi bật một thực trạng mà trước đây không ai dám nói ra: Nền kinh tế Trung Quốc đang ở trong tình trạng rất mong manh. Cuộc chiến thuế quan đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, và bối cảnh này đã khiến cho những đồng minh gần gũi với Trung Quốc như Liên minh Châu Âu và Canada không thể không lên tiếng phản đối.
Trong khi đó, phản ứng từ phía Bắc Kinh không chỉ đơn thuần là những cuộc tấn công “ăn miếng trả miếng”, mà chúng cũng cho thấy sự thiếu ủng hộ từ quốc tế. Khi ông Trump bãi bỏ thuế quan đối với các quốc gia khác, các đồng minh của ông đã dần dần quay lưng lại với Bắc Kinh—thực tế này càng khiến cho Tập Cận Bình trở thành mục tiêu chế giễu của thế giới. Hình ảnh của ông Tập trong vai trò “anh hùng” chống Mỹ đã nhường chỗ cho một “gã hề” dưới ánh sáng của những cuộc chiến không kết thúc.
Người ta đã thấy Tổng thống Putin, người vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Bắc Kinh, nhưng giờ đây lại không đứng về phía Tập Cận Bình. Ông Putin dường như đang bận rộn với việc bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ, gửi đi những tín hiệu mạnh mẽ về sự hợp tác với chính quyền Trump. Mới đây, ông Putin đã đề xuất hợp tác với Mỹ trong việc khai thác khoáng sản đất hiếm, nhôm và năng lượng, qua đó khẳng định rằng Nga sẵn sàng cung cấp cho Mỹ nếu chính quyền này có ý định hợp tác.
Khi cuộc chiến thuế quan kéo dài, không ai có thể coi nhẹ tầm quan trọng của nguồn cung đất hiếm, mà Bắc Kinh vẫn xem như một “át chủ bài” trong cuộc thương lượng với Mỹ. Trung Quốc hiện tại kiểm soát khoảng 90% nguồn cung đất hiếm tinh chế toàn cầu và đã có những động thái nhằm siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm để làm khó cả Washington lẫn bạn bè của họ. Thế nhưng, chính điều này lại cho thấy Bắc Kinh đang mạo hiểm để bảo vệ vị thế của mình mà không nhận ra rằng các tuyệt chiêu này sẽ sớm bị phanh phui trước ánh sáng của sự thật.
Trong bối cảnh căng thẳng chưa từng có, Tập Cận Bình đang phải đối mặt với không chỉ vấn đề nội bộ mà còn hệ lụy từ chính sách đối ngoại thất bại của mình. Cùng lúc đó, việc ông hỗ trợ Nga trong cuộc chiến Ukraine càng làm tổn hại thêm danh tiếng của Bắc Kinh trên trường quốc tế. Cuộc chiến thương mại giờ đây đã không còn đơn thuần là cuộc chiến giữa hai nước, mà trở thành cuộc chiến giữa một bên muốn duy trì quyền lực của mình và một bên đang tìm kiếm sự cứu rỗi từ những đồng minh cũ.
Khi Ukraine công khai lên án Trung Quốc vì đã cung cấp vũ khí cho Nga, chúng ta thấy rõ sự phản bội trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Chính phủ Ukraine đã thu thập đủ bằng chứng về sự hỗ trợ quân sự của Bắc Kinh dành cho Moscow, điều mà Tập Cận Bình trước đó đã cam kết không làm. Những cáo buộc này đã được đưa ra ngay sau khi một số công dân Trung Quốc bị bắt giữ vì bị tình nghi tham gia hỗ trợ Nga trong cuộc chiến, cho thấy sự phụ thuộc của Nga vào Trung Quốc trong bối cảnh khốc liệt này.
Điều này càng làm nổi bật sự thiếu tin tưởng mà Bắc Kinh đang phải đối mặt từ các nước đồng minh cũng như những quốc gia đang lựa chọn đứng về phía Hoa Kỳ trong bối cảnh căng thẳng hiện nay. Những lời lẽ của Zelensky không chỉ đơn thuần là một thông điệp gửi tới Bắc Kinh; chúng còn mang trong mình ý nghĩa sâu sắc về sự thay đổi trong cách nhìn nhận của các quốc gia trên thế giới về Trung Quốc. Từ vị thế một cường quốc đang nổi lên, Trung Quốc giờ đây lại phải đối mặt với thực trạng là một kẻ cô đơn trong sự cảnh giác và phòng thủ của các quốc gia khác.
Chung quy lại, ông Tập đã và đang thực hiện những hành động tuyệt vọng nhằm níu giữ cái mà ông gọi là “hòa bình thế giới.” Trên thực tế, những nỗ lực ngoại giao của ông đã không nhận được sự ủng hộ như mong đợi từ các quốc gia Đông Nam Á, những nước từng có cá cược vào mức thuế 145% trong cuộc chiến thương mại này. Các quốc gia này đang ngày càng bị đặt vào tình huống khó khăn phải chọn lựa giữa Bắc Kinh và Washington.
Hành động của Tập Cận Bình tại Đông Nam Á, từ cuộc thăm của ông tại Việt Nam đến việc ký kết các thỏa thuận với Malaysia và Campuchia, càng cho thấy một thực tế rằng chính sách ngoại giao của Bắc Kinh đã thất bại trong việc thuyết phục các quốc gia láng giềng về sức mạnh và ảnh hưởng của mình. Dù có những màn trình diễn hoành tráng, Bắc Kinh vẫn không thể vượt qua cái bóng của chính mình. Các thỏa thuận mà ông Tập thực hiện chủ yếu chỉ là những động thái nhằm lấp liếm cho sự bất ổn trong chính sách đối ngoại.
Thậm chí, những quốc gia như Việt Nam, dưới áp lực từ mức thuế quan cao của Hoa Kỳ, vẫn chưa bao giờ thực sự tin tưởng vào sự hào phóng của Bắc Kinh. Ranh giới giữa hợp tác kinh tế và sự bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông đang ngày càng trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Những phát biểu của Thủ tướng Việt Nam về tôn trọng luật pháp quốc tế đã chứng tỏ rằng Việt Nam nhất quyết không muốn bị cuốn vào các trò chơi quyền lực của Trung Quốc.
Câu chuyện không chỉ dừng lại ở Đông Nam Á. Thực tế rằng Tổng thống Trump đã khéo léo trong việc điều chỉnh các mối quan hệ, thuyết phục các quốc gia chọn cách hợp tác với Washington thay vì Bắc Kinh là một điều không thể phủ nhận. Khi mà sự cạnh tranh giữa hai cường quốc này gia tăng, thế giới đang chứng kiến sự phân chia rõ rệt trong hàng ngũ của các quốc gia. Sự thiết lập một trật tự thế giới mới đang hình thành, và có thể khẳng định rằng không gian cho Trung Quốc đang ngày càng bị thu hẹp.
Trường hợp bi thảm của Bắc Kinh dưới thời Tập Cận Bình đã cho thấy rằng những hành động của ông không chỉ gây tổn hại cho sự phát triển của Trung Quốc mà còn đẩy đất nước này vào một cuộc khủng hoảng toàn diện. Cuộc chiến thương mại đã không chỉ là công cụ chính trị mà còn là cơ hội để thế giới nhìn thấy rõ hơn những điểm yếu của Bắc Kinh.
Giấc mơ về một thập kỷ phát triển với Bắc Kinh ở vị trí trung tâm đang dần trở thành ác mộng cho chính quyền của ông Tập Cận Bình. Thay vì khắc phục những vấn đề nội tại của nền kinh tế, ông lại chấp nhận đương đầu với thế giới bên ngoài bằng những kroened thông thái nhưng khập khiễng. Tương lai sẽ ra sao cho một nhà lãnh đạo mà mỗi bước đi đều phải ngần ngại, ở giữa vòng tay đang thít chặt hơn của bất định và nghi ngờ? Cuộc chiến thuế quan không chỉ là sự khởi đầu cho một trật tự thế giới mới mà còn đặt ra những câu hỏi lớn về tương lai của một chế độ đang thụt lùi.