Đế chế Putin lung lay: Tinh hoa tháo chạy, chiến trường sụp đổ – Nga đang tự đào hố chôn mình
Trong lòng điện Kremlin, những vết nứt sâu sắc đang lan rộng một cách không thể che giấu, khi tầng lớp tinh hoa và ngay cả các đại tướng Nga bắt đầu âm thầm chuẩn bị đường lui khỏi đế chế đang lung lay của Tổng thống Vladimir Putin. Serbia nổi lên như điểm đến hàng đầu, với luật quốc tịch linh hoạt theo "lợi ích quốc gia", đã cấp hộ chiếu cho hàng trăm công dân Nga từ năm 2022, trong đó có tới 204 người chỉ riêng từ đầu chiến tranh đến tháng 4/2025, bao gồm các nhân vật liên quan đến quốc phòng, tình báo FSB và thậm chí bạn bè thân cận của giới lãnh đạo Kremlin. Những cái tên như giám đốc điều hành các công ty quốc phòng bị trừng phạt, thành viên lực lượng đặc nhiệm FSB, hay đồng minh của lãnh chúa Chechnya Ramzan Kadyrov, đều xuất hiện trong danh sách nhập tịch nhanh chóng. Đây không phải ngẫu nhiên: hộ chiếu Serbia mở cửa tự do vào Schengen và hơn 130 quốc gia, giúp né tránh trừng phạt, chuyển tiền bạc và bảo vệ tài sản khi biên giới Nga có thể khép chặt bất cứ lúc nào. Giới oligarch Nga, từ Sergey Lomakin với tài sản 1,2 tỷ USD đến những tỷ phú khác trên "danh sách Putin" của Mỹ, đang tái hiện kịch bản quen thuộc của các chế độ độc tài suy tàn: gia đình đi trước, tiền bạc chuyển ra ngoài qua quỹ tín thác, và lòng trung thành công khai chỉ là vỏ bọc rỗng tuếch. Ngay cả các nhà khoa học quốc phòng, kỹ sư chế tạo hệ thống tác chiến điện tử cho Su-57 hay tên lửa, cũng đang tìm đường di cư, phơi bày sự suy yếu nội tại của bộ máy chiến tranh Nga.
Trên chiến trường, thực tế phũ phàng đang đập tan ảo tưởng của Putin, người sống trong bong bóng thông tin do chính các tướng lĩnh dựng lên. Tại Kupyansk, thành phố mà Moscow từng khoe khoang chiếm giữ hoàn toàn, thậm chí trao huân chương anh hùng cho các chỉ huy, nay chỉ còn vài chục lính Nga lẻ tẻ ẩn náu, sống sót nhờ tiếp tế hạn chế từ không trung, trong khi Ukraine kiểm soát gần như toàn bộ khu vực. Các blogger quân sự Nga, dù thân Kremlin, cũng buộc phải thừa nhận thất bại thảm hại: tuyến tiếp tế bị cắt đứt, binh sĩ bị bao vây và đầu hàng hàng loạt, thế trận đảo ngược hoàn toàn chỉ trong vài tuần. Putin từng công khai tuyên bố Kupyansk đã được "giải phóng", nhưng video từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trực tiếp từ thành phố, cùng hình ảnh lực lượng Kyiv hiện diện khắp nơi, đã bóc trần lời nói dối lố bịch ấy. Doanh nhân Mỹ Howard Buffett thậm chí thực hiện sứ mệnh nhân đạo công khai tại đây, chứng minh Nga không kiểm soát nổi dù chỉ một phần nhỏ. Sự lừa dối này không phải ngẫu nhiên: các tướng lĩnh Nga tập trung vào "cắm cờ" chụp ảnh báo cáo, quay video drone để lấy lòng cấp trên, thay vì tổ chức tiếp tế và phòng thủ thực sự, dẫn đến tổn thất khổng lồ và thất bại chiến lược. Ngay cả ở Pokrovsk, dù Nga cố gắng tiến công, Ukraine đã phản công thành công, đẩy lùi các mũi dùi và gây thương vong nặng nề cho đối phương.
Sự tan rã còn thể hiện rõ nét qua thất bại thảm hại của chương trình "thay thế hàng nhập khẩu" – trụ cột ý thức hệ mà Putin ca ngợi như biểu tượng chủ quyền. Sau hơn một thập kỷ, Nga vẫn phụ thuộc nặng nề vào linh kiện ngoại, từ ô tô đến máy bay dân dụng. Lada Iskra mới ra mắt vẫn mang logo Renault Pháp, dù tuyên truyền rầm rộ về 90% nội địa hóa. Thị trường ô tô Nga giờ đây lệ thuộc nhục nhã vào Trung Quốc, với sản phẩm kém chất lượng và giá cao hơn. Limousine Aurus của chính Putin vẫn phải nhập khẩu linh kiện qua kênh ngầm. Ngành hàng không thảm hại hơn: Putin hứa hẹn 1000 máy bay dân dụng nội địa đến 2030, nhưng đến cuối 2025 chỉ sản xuất được vỏn vẹn một chiếc, trong khi đội bay cũ hao mòn nhanh chóng, dự báo giảm 40% quy mô. Máy bay MS-21 bị trì hoãn hàng thập kỷ, chi phí tăng vọt mà hiệu suất giảm sút. Thậm chí ghế hành khách nội địa cho Superjet làm gãy đôi manocanh thử nghiệm. Tàu vũ trụ Luna-25 nổ tung vì linh kiện thay thế kém chất lượng. Thang máy "nội địa" chỉ thay tên từ Otis Mỹ, viễn thông phụ thuộc 80% Trung Quốc, và ngay cả đinh ốc cũng phải nhập khẩu. Khảo sát cho thấy 55% doanh nghiệp Nga thừa nhận không có sản phẩm nội địa thay thế hàng bị trừng phạt, 74% mong khôi phục nhập khẩu, và 60% người dân phàn nàn chất lượng sản phẩm thay thế tồi tệ hơn. Đây không phải thay thế nhập khẩu, mà là con đường tự sát kinh tế: hiệu quả giảm sút, giá tăng vọt, và phụ thuộc dài hạn vào đối tác không đáng tin cậy như Bắc Kinh.
Putin bị bao vây bởi những kẻ trung thành mù quáng, từ chối thông tin thực tế, dẫn đến bộ chỉ huy hỗn loạn, không kiểm soát nổi hậu cần và quân đội. Nga mất hơn triệu binh sĩ chết thương, kinh tế suy thoái với doanh thu dầu khí giảm mạnh, công nghiệp rơi vào khủng hoảng sâu nhất kể từ 1990. Trong khi Ukraine kiên cường phản công, giành lại lãnh thổ và gây tổn thất nặng nề, đế chế Putin đang tan rã từ bên trong: niềm tin của tinh hoa biến mất, dân chúng quay lưng với chiến tranh kéo dài vô nghĩa, và thực tế chiến trường đập tan mọi ảo tưởng tuyên truyền.
