Nga và Triều Tiên tung đòn chiến lược, đẩy Mỹ vào thế khó giữa lằn ranh hạt nhân. Tổng thống Trump sẽ khéo léo tránh bẫy chiến tranh hay bị cuốn vào..
Trong bối cảnh thế giới đang đứng trước lằn ranh nguy hiểm của cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân, những động thái chiến lược gần đây của Nga và Triều Tiên đã làm nổi bật một thực tế không thể chối cãi: cuộc chơi địa chính trị toàn cầu đang xoay chuyển với tốc độ chóng mặt, và Hoa Kỳ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump đang đối mặt với những bài toán phức tạp chưa từng có. Ngày 23 tháng 9 năm 2025, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẵn sàng gia hạn Hiệp ước Kiểm soát Vũ khí Hạt nhân New START thêm một năm sau khi hiệp ước này hết hạn vào ngày 5 tháng 2 năm 2026, đồng thời kêu gọi Mỹ có động thái đáp trả. Trong khi đó, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un bất ngờ mở cửa đàm phán với Washington, nhưng với điều kiện tiên quyết: Mỹ phải từ bỏ yêu cầu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Những tín hiệu này không chỉ là những nước cờ riêng lẻ mà là một phần của chiến lược phối hợp tinh vi, đặt Hoa Kỳ vào thế khó và thử thách sự khôn ngoan chiến lược của chính quyền Trump.
Hiệp ước New START, được ký kết năm 2010 và có hiệu lực từ năm 2011, là một trụ cột quan trọng trong việc kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Mỹ và Nga. Với giới hạn 1.550 đầu đạn hạt nhân, 700 bệ phóng và oanh tạc cơ triển khai, cùng 800 bệ phóng và máy bay ném bom tính cả không triển khai, hiệp ước này đã ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân toàn diện. Tuy nhiên, kể từ đại dịch Covid-19, các hoạt động thanh sát đã bị đình chỉ, và Nga tuyên bố tạm ngừng tham gia từ năm 2023. Nếu hiệp ước này sụp đổ, thế giới sẽ đối mặt với một kịch bản nguy hiểm: một cuộc chạy đua không kiểm soát, nơi cả hai siêu cường có thể mở rộng kho vũ khí hạt nhân mà không bị ràng buộc bởi bất kỳ giới hạn nào. Tuyên bố của Putin không chỉ là một động thái ngoại giao mà là một nước cờ được tính toán kỹ lưỡng, bọc trong ba lớp chiến lược.
Thứ nhất, Nga đang tìm cách mua thời gian và khóa chặt thế bất lợi của mình. Bằng cách đề xuất gia hạn New START, Moscow đảm bảo rằng Mỹ không thể ngay lập tức tăng tốc phát triển kho vũ khí hạt nhân sau khi hiệp ước hết hạn. Điều này tạo ra một vùng đệm chiến lược, cho phép Nga tái cơ cấu công nghiệp quốc phòng và hậu cần, vốn đang bị kéo căng bởi cuộc xung đột ở Ukraine. Trong thời gian này, Nga có thể tối ưu hóa việc phân bổ đầu đạn và bệ phóng, củng cố trạng thái sẵn sàng chiến đấu và giữ quyền chủ động cho các bước đi tương lai. Thứ hai, Putin đang chơi một ván bài mặc cả đầy tinh vi. Bằng cách chủ động đề xuất duy trì giới hạn vũ khí, Nga chuyển mình từ hình ảnh một kẻ leo thang thành một bên kiềm chế, tìm kiếm ổn định. Động thái này không chỉ làm dịu dư luận quốc tế mà còn chia rẽ nội bộ phương Tây, giữa những người ưu tiên kiểm soát vũ khí và những người muốn gia tăng áp lực lên Nga. Đồng thời, nó buộc Mỹ phải cân nhắc ngồi vào bàn đàm phán, nơi Moscow có thể tìm cách đổi lấy các lợi ích khác, từ minh bạch dữ liệu chọn lọc đến ngăn chặn các hệ thống vũ khí mới của phương Tây. Cuối cùng, bằng cách phát đi thông điệp kiềm chế hạt nhân, Nga xây dựng hình ảnh một cường quốc có trách nhiệm, giảm chi phí hình ảnh trong bối cảnh chiến sự kéo dài và cải thiện vị thế trong ngoại giao, thương mại, cũng như hợp tác với các đối tác trung gian.
Trong khi đó, tín hiệu từ Triều Tiên lại như một đòn đánh kép, bổ sung vào áp lực mà Nga tạo ra. Lãnh đạo Kim Jong Un tuyên bố sẵn sàng đàm phán với Mỹ, nhưng với điều kiện bất khả thi: Washington phải chấp nhận một Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân. Đây không chỉ là một nỗ lực nâng giá trên bàn cờ hạt nhân mà còn là một chiến lược kéo Mỹ vào thế lưỡng nan. Nếu Mỹ chấp nhận “chung sống” với một Triều Tiên hạt nhân, uy tín của Washington sẽ bị đặt dấu hỏi lớn. Nhưng nếu khăng khăng đòi phi hạt nhân hóa, các cuộc đàm phán sẽ đi vào bế tắc, tạo cơ hội cho Bình Nhưỡng tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân mà không chịu thêm lệnh trừng phạt. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Triều Tiên ngày càng thắt chặt quan hệ với Trung Quốc và Nga, với hình ảnh ba lãnh đạo Kim Jong Un, Tập Cận Bình và Vladimir Putin sánh bước tại quảng trường Thiên An Môn vào ngày 3 tháng 9 năm 2025, như một minh chứng cho liên minh chiến lược chống lại phương Tây.
Khi ghép nối các tín hiệu từ Nga và Triều Tiên, một bức tranh chiến lược rõ ràng hiện ra: một trục “giảm nhiệt có điều kiện” xoay quanh Hoa Kỳ. Ở châu Âu, Nga đề xuất gia hạn New START để trì hoãn leo thang và tranh thủ dư luận. Ở Đông Bắc Á, Triều Tiên tung ra lời mời đàm phán để nâng giá và củng cố vị thế. Cả hai động thái này, dù bề ngoài làm dịu căng thẳng hạt nhân trên truyền thông quốc tế, lại đẩy Mỹ vào thế khó. Washington phải đối mặt với lựa chọn: hoặc chấp nhận các thỏa thuận thiếu kiểm chứng, hoặc giữ vững lập trường cứng rắn nhưng có nguy cơ làm bế tắc ngoại giao. Trong bối cảnh này, sự phối hợp ngầm giữa Nga và Triều Tiên càng trở nên rõ ràng. Triều Tiên hỗ trợ Nga bằng hàng chục ngàn binh sĩ để bảo vệ các khu vực chiến lược, trong khi Nga cung cấp cho Triều Tiên một lá chắn ngoại giao trước áp lực quốc tế. Cả hai đều tận dụng khoảng lặng này để củng cố sức mạnh nội tại, từ tái cơ cấu kho vũ khí đến mở rộng không gian mặc cả chính trị.
Trong khi đó, khu vực Baltic lại trở thành tâm điểm căng thẳng mới. Các cáo buộc về việc Nga xâm phạm không phận NATO, như vụ ba tiêm kích MiG-31 bay vào không phận Estonia trong 12 phút, đã làm nóng thêm tình hình. Ba Lan và Anh cảnh báo sẵn sàng bắn hạ máy bay Nga nếu vi phạm tiếp diễn, trong khi Moscow phủ nhận và cáo buộc NATO dựng chuyện để thổi phồng căng thẳng. Vụ việc, cùng với sự cố UAV Nga rơi tại Ba Lan, cho thấy sườn Đông NATO đang bị thử thách liên tục bởi các hành động khiêu khích của Nga. Tuy nhiên, theo điều 5 của Hiệp ước NATO, chỉ một “cuộc tấn công vũ trang” rõ ràng mới kích hoạt cơ chế phòng thủ tập thể. Các vụ xâm nhập ngắn như thế này chỉ dẫn đến tham vấn theo điều 4, khiến NATO rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: phản ứng quá mạnh sẽ bị coi là leo thang, nhưng không hành động lại có nguy cơ bị xem là yếu thế.
Giữa lằn ranh nguy hiểm này, Tổng thống Trump đã thể hiện sự khôn ngoan chiến lược. Thay vì đưa ra các tuyên bố leo thang tức thì, ông chọn cách răn đe có điều kiện, cam kết bảo vệ Ba Lan và các nước Baltic nhưng tránh đổ dầu vào lửa. Tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Đại sứ Mỹ Linda Thomas-Greenfield nhấn mạnh cam kết bảo vệ “từng tấc đất NATO” nhưng vẫn giữ lập trường phòng thủ, không chủ động tấn công Nga. Đây là một thông điệp kép: vừa trấn an đồng minh, vừa cảnh báo Moscow, nhưng không để sự cố nhỏ leo thang thành đối đầu trực diện. Sự kiềm chế này không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, mà là một chiến lược tỉnh táo, nhận thức rõ những lỗ hổng của NATO: thiếu hụt đạn dược, hạn chế về phòng không tầm trung và xa, cũng như sự thiếu đồng thuận chính trị để huy động toàn diện. Một cuộc xung đột trực diện với Nga, đặc biệt ở khu vực Kaliningrad – pháo đài chiến lược được ví như “tàu sân bay không thể chìm” của Nga – sẽ đòi hỏi cái giá quá lớn, từ thương vong khủng khiếp đến nguy cơ leo thang hạt nhân.
Thay vì rơi vào bẫy chiến tranh, chính quyền Trump tập trung vào các đòn đánh bền bỉ: tăng sản xuất đạn dược, củng cố năng lực phòng không và hậu cần, siết chặt công nghệ lõi mà Nga phụ thuộc, như vi điện tử và máy công cụ chính xác. Đây là cách làm hiệu quả chi phí, làm chậm quá trình hiện đại hóa quân sự của Nga mà không cần đến các hành động quân sự biểu tượng. Đồng thời, Mỹ sử dụng minh bạch hóa thông tin – từ dữ liệu radar đến hình ảnh vệ tinh – để phơi bày các hành vi vượt lằn ranh của Nga, tạo áp lực pháp lý và ngoại giao mà không cần bắn hạ máy bay. Đây là chiến lược răn đe bằng bằng chứng, khiến Moscow khó phản bác trên mặt trận thông tin.
Quan trọng hơn, Trump hiểu rằng Trung Quốc mới là đối thủ trọng tâm của Mỹ. Việc kiềm chế leo thang với Nga không chỉ giúp bảo toàn nguồn lực mà còn cho phép Washington tập trung vào cuộc cạnh tranh dài hơi với Bắc Kinh. Liên minh Nga-Trung-Triều-Iran, với Trung Quốc đóng vai trò chất xúc tác, đang tạo ra một trục đối trọng mạnh mẽ với phương Tây. Trong bối cảnh này, Trump không để Mỹ bị kéo vào một cuộc chiến tiêu hao với Nga, mà thay vào đó ưu tiên các đòn bẩy kinh tế, công nghệ và ngoại giao để duy trì lợi thế chiến lược. Đây là một cách tiếp cận thực dụng, đặt lợi ích quốc gia lên trên những lời hô hào chiến tranh, và thể hiện sự khác biệt rõ rệt so với các chính quyền tiền nhiệm, đặc biệt là dưới thời Joe Biden, khi các sự cố nhỏ có thể dễ dàng bị thổi phồng thành khủng hoảng.
Sự tỉnh táo của Trump không chỉ nằm ở việc tránh chiến tranh mà còn ở cách ông định hình lại trật tự quốc tế dựa trên các giá trị phổ quát: tự do, pháp quyền và nhân phẩm. Những giá trị này, được ghi nhận trong Hiến pháp Hoa Kỳ, không phải là sự sùng bái một quốc gia hay một cá nhân, mà là nền tảng cho một thế giới ổn định và công bằng. Việc phê bình mô hình quản trị toàn trị của Trung Quốc hay các hành động khiêu khích của Nga không phải là sự thù địch với người dân các quốc gia này, mà là sự bảo vệ những nguyên tắc làm nên phẩm giá con người. Nếu một ngày Trung Quốc lựa chọn con đường minh bạch và tôn trọng tự do, họ sẽ nhận được sự ủng hộ chân thành. Tương tự, nếu Mỹ đi chệch khỏi các giá trị của mình, sự phê bình sẽ không khoan nhượng, bất kể đó là Trump hay bất kỳ lãnh đạo nào khác.
Cuộc chơi địa chính trị hiện nay là một ván cờ phức tạp, nơi Nga và Triều Tiên đang phối hợp để thử thách sự kiên nhẫn và trí tuệ của Mỹ. Nhưng với cách tiếp cận khôn ngoan, Trump đang chứng minh rằng hòa bình không đồng nghĩa với sự yếu đuối, và sức mạnh không cần phải thể hiện qua chiến tranh. Bằng cách ưu tiên răn đe, củng cố liên minh và tập trung vào các đòn bẩy kinh tế, Mỹ đang định hình một trật tự thế giới nơi tự do và pháp quyền vẫn là kim chỉ nam, mà không để thế giới rơi vào lằn ranh của thảm họa hạt nhân.
.jpg)
