Trump tạm dừng đe dọa áp thuế lên Trung Quốc sau hội nghị thượng đỉnh với Putin
Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị đang leo thang đến mức báo động, Tổng thống Donald Trump đã bất ngờ tuyên bố tạm dừng các mối đe dọa áp thuế quan mới lên Trung Quốc sau cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 15 tháng 8 năm 2025. Đây không phải là một cử chỉ hòa giải đơn thuần, mà là một nước cờ chiến lược đầy tính toán, nơi mà hòa bình mong manh ở Ukraine được treo lơ lửng như một quả bom nổ chậm, và các cường quốc như Trung Quốc cùng Ấn Độ bị đẩy vào vị thế của những con tốt trên bàn cờ toàn cầu. Trump, với phong cách quyết đoán và không khoan nhượng quen thuộc, đã nhấn mạnh rằng tiến triển từ cuộc đàm phán ở Anchorage, Alaska, đã thuyết phục ông hoãn lại việc trừng phạt ngay lập tức những quốc gia tiếp tục mua dầu mỏ Nga bất chấp sức ép từ Mỹ. Nhưng lời cảnh báo của ông vang vọng như một tiếng sấm: chỉ trong "hai hoặc ba tuần nữa," mọi thứ có thể thay đổi, và các biện pháp trừng phạt thứ cấp – những đòn đánh gián tiếp nhằm vào Bắc Kinh và New Delhi – sẽ được kích hoạt nếu Moscow không chịu nhượng bộ trong cuộc chiến Ukraine.
Hãy tưởng tượng cảnh tượng: tại hội nghị báo chí ở Anchorage, Trump đứng đó, giọng nói trầm ấm nhưng đầy uy lực, tuyên bố rằng cuộc gặp với Putin đã mang lại "tiến triển thực sự," đủ để ông tạm thời kiềm chế cơn thịnh nộ kinh tế nhắm vào Trung Quốc. Đây là một khoảnh khắc khiến thế giới nín thở, vì chỉ vài tuần trước, Trump đã công khai đe dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt trực tiếp lên Nga nếu Putin không chấm dứt xung đột ở Ukraine – một cuộc chiến đã kéo dài hơn ba năm, cướp đi hàng trăm nghìn sinh mạng và đẩy châu Âu vào khủng hoảng năng lượng chưa từng có. Giờ đây, ông mở rộng mối đe dọa đó sang các đối tác thương mại của Nga, đặc biệt là Trung Quốc, quốc gia đang mua tới hàng triệu thùng dầu Nga mỗi ngày để thỏa mãn cơn khát năng lượng khổng lồ của nền kinh tế thứ hai thế giới. Ấn Độ, với vai trò là người mua lớn thứ hai, cũng nằm trong tầm ngắm, tạo nên một mạng lưới căng thẳng địa chính trị mà ở đó, dầu mỏ không chỉ là nhiên liệu mà còn là vũ khí.
Sức mạnh của lời đe dọa này nằm ở tính thuyết phục tàn nhẫn của nó. Trump không ngần ngại vẽ nên viễn cảnh một cuộc chiến kinh tế toàn diện: nếu Nga không rút quân khỏi Ukraine, Mỹ sẽ không chỉ trừng phạt Moscow mà còn đánh vào bất kỳ ai dám hỗ trợ kinh tế cho Kremlin. Các biện pháp trừng phạt thứ cấp – một công cụ mà chính quyền Trump đã sử dụng hiệu quả trong quá khứ – sẽ khiến Trung Quốc phải trả giá đắt cho việc tiếp tục nhập khẩu dầu Nga với giá rẻ, giúp Putin duy trì cỗ máy chiến tranh. Hãy nghĩ đến con số: Nga đã xuất khẩu hơn 100 triệu tấn dầu thô sang Trung Quốc chỉ trong năm ngoái, chiếm một phần lớn doanh thu giúp Moscow tài trợ cho quân đội. Bằng cách tạm dừng đe dọa, Trump đang gửi thông điệp rõ ràng: ông đang cho Putin một cơ hội cuối cùng để đàm phán hòa bình, nhưng nếu thất bại, cơn bão kinh tế sẽ ập đến, không chỉ làm lung lay nền tảng của Nga mà còn gây hỗn loạn cho chuỗi cung ứng toàn cầu.
Từ góc nhìn của Washington, động thái này là một đòn đánh kép đầy mưu lược. Trump, người luôn tự hào về khả năng đàm phán "nghệ thuật thỏa thuận," đang sử dụng sức mạnh kinh tế Mỹ như một thanh gươm Damocles treo lơ lửng trên đầu các đối thủ. Cuộc gặp thượng đỉnh với Putin không chỉ là về Ukraine; nó là về việc tái khẳng định vị thế siêu cường của Mỹ trong một thế giới đa cực, nơi Trung Quốc đang trỗi dậy như một thách thức trực tiếp. Bắc Kinh, dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình, đã khéo léo né tránh các lệnh trừng phạt phương Tây bằng cách tăng cường quan hệ với Nga, biến dầu mỏ thành cầu nối chiến lược. Nhưng Trump không chấp nhận điều đó. Ông tuyên bố rằng nếu Nga không tiến tới hòa bình, Mỹ sẽ "đánh mạnh tay," và các quốc gia như Trung Quốc sẽ phải đối mặt với thuế quan bổ sung – có thể lên tới 10-20% trên hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ, đủ để làm rung chuyển nền kinh tế Trung Quốc vốn đang chật vật với suy thoái nội tại.
Cảm xúc dâng trào khi chúng ta chứng kiến sự mong manh của hòa bình toàn cầu. Hàng triệu người Ukraine đang sống trong nỗi kinh hoàng của bom đạn, với Kyiv bị tàn phá và hàng nghìn dân thường thiệt mạng. Trump, bằng cách liên kết số phận của Ukraine với lợi ích kinh tế của Trung Quốc, đang buộc Bắc Kinh phải chọn phe: hoặc ủng hộ hòa bình bằng cách giảm mua dầu Nga, hoặc đối mặt với cơn thịnh nộ từ Mỹ. Đây là một lập luận sắc bén, thuyết phục đến mức khiến người ta phải suy ngẫm về đạo đức của địa chính trị. Tại sao Trung Quốc, một cường quốc tự xưng là trung lập, lại tiếp tay cho cuộc chiến bằng cách đổ tiền vào kho bạc Nga? Phải chăng lợi ích kinh tế đã che mờ lương tri nhân loại? Trump không ngần ngại chỉ trích, gọi hành động của Bắc Kinh là "không thể chấp nhận," và nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không ngồi yên nhìn Putin sử dụng dầu mỏ để tài trợ cho "cuộc xâm lược man rợ."
Ấn Độ, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Narendra Modi, cũng đang ở vị thế tương tự. New Delhi đã tăng gấp đôi nhập khẩu dầu Nga kể từ khi chiến tranh bùng nổ, tận dụng giá rẻ để hỗ trợ nền kinh tế đang phát triển. Nhưng Trump cảnh báo rằng các biện pháp trừng phạt thứ cấp sẽ không loại trừ ai, và Ấn Độ – một đối tác chiếnlược của Mỹ trong việc kiềm chế Trung Quốc – có thể phải trả giá đắt nếu không thay đổi. Đây là một tình huống đầy kịch tính, nơi mà liên minh Quad (Mỹ, Nhật, Úc, Ấn Độ) có nguy cơ rạn nứt vì lợi ích năng lượng. Trump, với giọng điệu đầy cảm xúc, đã nhấn mạnh tại hội nghị báo chí rằng "chúng ta không thể để Nga tiếp tục cuộc chiến này bằng tiền từ dầu mỏ," và rằng Mỹ sẽ hành động để bảo vệ "các giá trị dân chủ" ở Ukraine.
Tiến triển từ cuộc gặp Putin-Trump được mô tả là "thực sự," nhưng chi tiết vẫn còn mơ hồ, khiến dư luận thế giới đầy hoài nghi. Putin, người đã kiên quyết duy trì lập trường cứng rắn ở Ukraine, có thực sự nhượng bộ? Hay đây chỉ là một chiêu trò kéo dài thời gian để Nga củng cố vị thế? Trump khẳng định rằng các cuộc đàm phán đã mang lại hy vọng, nhưng ông không tiết lộ cụ thể, chỉ nhấn mạnh rằng nếu không có tiến bộ thêm, Mỹ sẽ kích hoạt toàn bộ arsenal kinh tế. Điều này khơi dậy nỗi lo sợ về một cuộc chiến tranh lạnh mới, nơi dầu mỏ trở thành vũ khí chính, và các nền kinh tế phụ thuộc như châu Âu phải chịu hậu quả từ giá năng lượng tăng vọt.
Trong bối cảnh rộng lớn hơn, động thái của Trump phản ánh một chiến lược toàn cầu nhằm cô lập Nga kinh tế. Kể từ khi chiến tranh Ukraine bắt đầu vào năm 2022, Mỹ và đồng minh đã áp đặt hàng nghìn lệnh trừng phạt, nhưng Nga vẫn trụ vững nhờ xuất khẩu dầu sang châu Á. Trung Quốc và Ấn Độ chiếm hơn 80% lượng dầu xuất khẩu của Nga, biến họ thành mục tiêu chính của Trump. Bằng cách tạm dừng đe dọa, ông đang tạo ra một khoảng lặng chiến lược, nơi mà ngoại giao có cơ hội chen chân. Nhưng lời hứa "hai hoặc ba tuần" của ông như một lời đe dọa ngầm, nhắc nhở rằng kiên nhẫn của Mỹ có giới hạn.
Cảm xúc dâng cao khi nghĩ đến hậu quả tiềm ẩn. Nếu Trump áp thuế quan lên Trung Quốc, chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ sụp đổ, giá hàng hóa tăng vọt, và lạm phát sẽ quay trở lại ám ảnh các hộ gia đình Mỹ. Bắc Kinh chắc chắn sẽ phản ứng bằng các biện pháp trả đũa, đẩy căng thẳng thương mại Mỹ-Trung lên mức cao mới. Ấn Độ, vốn đang cố gắng cân bằng giữa Mỹ và Nga, có thể bị đẩy vào vòng xoáy, làm suy yếu liên minh chống Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Và Ukraine? Người dân ở đó tiếp tục chịu đựng, hy vọng rằng tiến triển từ Anchorage sẽ dẫn đến hòa bình thực sự, chứ không phải là một trò chơi quyền lực.
Trump, với bản năng chính trị sắc bén, đang sử dụng khoảnh khắc này để củng cố hình ảnh lãnh đạo mạnh mẽ. Ông nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không để "các thế lực độc tài" như Nga và Trung Quốc thống trị, và rằng hòa bình ở Ukraine là lợi ích cốt lõi của an ninh toàn cầu. Nhưng đằng sau lời lẽ hùng hồn đó là một tính toán lạnh lùng: dầu mỏ Nga phải bị cắt đứt, và Trung Quốc phải bị buộc phải chọn phe. Đây là một lập luận thuyết phục, đầy sức mạnh, khiến thế giới phải đối mặt với thực tế phũ phàng của địa chính trị hiện đại.
Khi thời hạn "hai hoặc ba tuần" trôi qua, thế giới sẽ theo dõi sát sao. Liệu Putin có nhượng bộ? Liệu Trung Quốc có giảm mua dầu Nga? Hay một cuộc chiến kinh tế mới sẽ bùng nổ, đẩy nhân loại vào hỗn loạn? Trump đã đặt cược lớn, và kết quả sẽ định hình tương lai của trật tự thế giới.