Căng thẳng ở Washington: Các lãnh đạo châu Âu hội đàm cùng Trump và Zelenskiy về tương lai Ukraine
.png)
Ngày 18 tháng 8 năm 2025, Nhà Trắng trở thành tâm điểm của một cuộc họp thượng đỉnh chưa từng có tiền lệ, nơi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và một loạt các lãnh đạo châu Âu tụ họp để bàn bạc về con đường chấm dứt cuộc chiến tàn khốc giữa Nga và Ukraine. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, với những lo ngại sâu sắc về ý định của Trump trong việc thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình có thể buộc Ukraine phải nhượng bộ đáng kể trước Nga. Sự hiện diện của các lãnh đạo châu Âu, từ Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đến Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb và Tổng thư ký NATO Mark Rutte, là một dấu hiệu rõ ràng về sự đoàn kết của châu Âu trong việc bảo vệ lợi ích của Ukraine trước áp lực từ Tổng thống Trump, người từng công khai kêu gọi Ukraine từ bỏ Crimea và cam kết không gia nhập NATO để đổi lấy hòa bình.
 |
| Macron và Trump tại Nhà Trắng, ngày 18 tháng 8 năm 2025. REUTERS/Al Drago |
Cuộc họp tại Phòng Bầu dục bắt đầu với không khí thân thiện hơn so với lần gặp trước đó vào tháng Hai, khi Trump và Phó Tổng thống JD Vance từng công khai chỉ trích Zelenskiy vì thiếu “lòng biết ơn” đối với viện trợ quân sự của Mỹ. Lần này, Trump chào đón Zelenskiy nồng nhiệt tại cửa Tây của Nhà Trắng, hai bên trao đổi những câu nói vui vẻ trước báo giới trước khi bước vào thảo luận kín. Zelenskiy, trong bộ vest lịch lãm thay vì trang phục quân đội như trước, đã bày tỏ sự lạc quan, mô tả cuộc gặp là “rất tốt” và “nồng ấm”, nhấn mạnh rằng không có bất đồng nào giữa ông và Trump. Một chi tiết đáng chú ý là tấm bản đồ chiến trường Ukraine được trưng bày trong Phòng Bầu dục, mà Zelenskiy cho biết ông đã tranh luận với Trump về tỷ lệ lãnh thổ Ukraine bị Nga kiểm soát. “Tôi biết rõ tỷ lệ đó,” Zelenskiy nói với báo chí sau cuộc họp, ám chỉ sự bất đồng về cách nhìn nhận tình hình thực địa.
Các lãnh đạo châu Âu, được mô tả như “những vệ sĩ” của Zelenskiy, đến Washington với mục tiêu rõ ràng: đảm bảo rằng Ukraine không bị ép buộc chấp nhận một thỏa thuận hòa bình bất lợi. Họ lo ngại rằng Trump, sau cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska hôm thứ Sáu trước đó, có thể thúc đẩy một kế hoạch hòa bình thân Nga, bao gồm việc Ukraine nhượng bộ lãnh thổ như vùng Donbas và Crimea, đồng thời từ bỏ tham vọng gia nhập NATO. Trong cuộc họp, các lãnh đạo châu Âu nhất trí rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải bao gồm các bảo đảm an ninh mạnh mẽ cho Ukraine, tương tự Điều 5 của NATO, để ngăn chặn sự xâm lược trong tương lai từ Nga. Tổng thống Macron nhấn mạnh: “Khi chúng ta nói về bảo đảm an ninh, chúng ta đang nói về an ninh của toàn bộ lục địa châu Âu.” Thủ tướng Starmer cũng khẳng định rằng hòa bình không thể được thiết lập nếu không có sự tham gia trực tiếp của Ukraine, đồng thời kêu gọi tăng cường các biện pháp trừng phạt Nga.
Một trong những điểm nóng của cuộc thảo luận là đề xuất của Trump về một cuộc gặp song phương giữa Zelenskiy và Putin, tiếp theo là một cuộc gặp ba bên có sự tham gia của chính Trump. Trump tuyên bố đã bắt đầu sắp xếp cho cuộc gặp này sau khi gọi điện cho Putin ngay trong ngày họp, một động thái khiến các nhà ngoại giao châu Âu bất ngờ. Tổng thống Phần Lan Stubb tỏ ra hoài nghi, nói rằng Putin “không thể tin cậy được” và đặt câu hỏi liệu ông ta có đủ can đảm để tham dự. Thủ tướng Đức Merz, trong khi bày tỏ sự hài lòng với kết quả cuộc họp, nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc gặp nào với Putin trong tương lai phải đi kèm với một lệnh ngừng bắn, một điều kiện mà Nga đến nay vẫn từ chối. Zelenskiy, về phần mình, tỏ ra linh hoạt, tuyên bố sẵn sàng tham gia “bất kỳ hình thức nào” của cuộc gặp với Putin, miễn là nó dẫn đến chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng việc đặt ra các điều kiện trước có thể khiến Nga đáp trả bằng những yêu sách của riêng họ.
Cuộc họp cũng đề cập đến các vấn đề nhân đạo cấp bách, như trao đổi tù nhân và việc đưa những đứa trẻ Ukraine bị bắt cóc trở về gia đình. Chủ tịch von der Leyen nhấn mạnh vấn đề này, lưu ý rằng đây cũng là mối quan tâm của Đệ nhất phu nhân Melania Trump. Về mặt quân sự, Zelenskiy tiết lộ các cuộc thảo luận về việc Ukraine mua 90 tỷ USD vũ khí Mỹ thông qua tài trợ châu Âu, cũng như kế hoạch sản xuất máy bay không người lái, một phần trong số đó sẽ được Mỹ mua lại. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng các thỏa thuận này vẫn đang trong giai đoạn đàm phán và chưa được chính thức hóa.
Trong khi các lãnh đạo họp kín tại Phòng Đông của Nhà Trắng, tình hình thực địa tại Ukraine vẫn vô cùng nghiêm trọng. Chỉ vài giờ trước cuộc họp, các cuộc tấn công của Nga vào Kharkiv và Zaporizhzhia đã khiến ít nhất 10 người thiệt mạng, bao gồm cả trẻ em. Thị trưởng Kharkiv, Ihor Terekhov, mô tả một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào một khu chung cư là “cực kỳ tàn bạo”. Những sự kiện này làm nổi bật tính cấp bách của các cuộc đàm phán, khi các lãnh đạo châu Âu nhấn mạnh rằng hòa bình không chỉ là vấn đề của Ukraine mà còn là an ninh của toàn châu Âu.
Tuy nhiên, sự lạc quan của Trump về một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng vấp phải sự hoài nghi từ các đồng minh châu Âu. Macron thẳng thắn bày tỏ rằng ông không tin Putin thực sự muốn hòa bình, cáo buộc mục tiêu cuối cùng của nhà lãnh đạo Nga là chiếm càng nhiều lãnh thổ càng tốt và làm suy yếu Ukraine. “Nếu Putin có thể đạt được điều ông ta muốn bằng vũ lực, ông ta sẽ không đàm phán hòa bình,” Macron cảnh báo tại một cuộc họp báo sau cuộc họp. Tổng thư ký NATO Rutte, trong khi ca ngợi Trump vì cam kết tham gia vào các bảo đảm an ninh, nhấn mạnh rằng không có thảo luận nào về việc triển khai quân đội trên thực địa tại Ukraine, một dấu hiệu cho thấy các lãnh đạo vẫn thận trọng về mức độ can thiệp quân sự.
Cuộc họp kết thúc với một bức ảnh chụp chung tại Cross Hall, một biểu tượng của sự đoàn kết giữa các lãnh đạo, nhưng cũng để lại nhiều câu hỏi chưa được giải đáp. Liệu Trump có thể thuyết phục Putin tham gia một cuộc gặp trực tiếp với Zelenskiy? Các bảo đảm an ninh sẽ được định hình như thế nào, và liệu chúng có đủ sức răn đe Nga? Trong khi Trump tỏ ra tự tin rằng một thỏa thuận hòa bình là “có thể đạt được”, các lãnh đạo châu Âu nhấn mạnh rằng bất kỳ giải pháp nào cũng phải đảm bảo chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Zelenskiy, trong bài phát biểu tại Quảng trường Lafayette ngay sau cuộc họp, khẳng định: “Ukraine sẽ không bao giờ dừng lại trên con đường dẫn đến hòa bình.”
Khi các lãnh đạo rời Nhà Trắng, thế giới vẫn đang dõi theo từng bước đi tiếp theo. Cuộc gặp đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đưa các bên đến bàn đàm phán, nhưng con đường dẫn đến hòa bình vẫn đầy chông gai, với những bất đồng sâu sắc về lãnh thổ, an ninh và vai trò của Mỹ trong tương lai. Trong bối cảnh chiến sự tiếp diễn và các cuộc tấn công của Nga không có dấu hiệu dừng lại, áp lực đang đè nặng lên vai Trump, Zelenskiy và các lãnh đạo châu Âu để tìm ra một giải pháp không chỉ chấm dứt chiến tranh mà còn ngăn chặn thảm họa địa chính trị trong tương lai.