Campuchia Chơi Lá Bài Đôi: Phản Bội Trung Quốc, Ve Vãn Mỹ, Trump Tấn Công Liên Minh Trung-Nga

Trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đang nóng bỏng, những động thái ngoại giao táo bạo của Campuchia và chiến lược quyết liệt của Tổng thố...

Trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đang nóng bỏng, những động thái ngoại giao táo bạo của Campuchia và chiến lược quyết liệt của Tổng thống Donald Trump đang làm rung chuyển bàn cờ quốc tế. Từ Phnom Penh đến Washington, từ Moscow đến Bắc Kinh, các nước lớn và nhỏ đều đang chơi những ván bài đầy rủi ro, nơi mỗi quyết định có thể định hình lại trật tự thế giới. Campuchia, một đồng minh lâu năm của Trung Quốc, bất ngờ xoay trục, mở rộng vòng tay với Mỹ, trong khi Trump, với phong cách ngoại giao bốc đồng nhưng tính toán, đang nỗ lực phá vỡ liên minh Trung-Nga để giành lại vị thế thượng phong của Mỹ. Những diễn biến này không chỉ là những nước cờ chiến thuật mà còn là dấu hiệu của một cuộc chiến quyền lực sâu sắc, nơi lòng trung thành bị thử thách và lợi ích quốc gia được đặt lên bàn cân.

Khẩu Chiến Hạt Nhân: Trump Đối Đầu Nga

Mở đầu cho những căng thẳng mới nhất là cuộc khẩu chiến hạt nhân đầy kịch tính giữa Tổng thống Trump và Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, Dmitry Medvedev. Vào ngày 1 tháng 6, Trump tuyên bố sẽ triển khai hai tàu ngầm hạt nhân tới gần Nga, một động thái được cho là để đáp trả những lời đe dọa của Medvedev về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân. Lời lẽ cứng rắn từ Medvedev, vốn được xem là một phần của chiến thuật tâm lý “Người Điên” của Nga, đã vô tình trở thành cái cớ để Trump phô diễn sức mạnh quân sự. “Chúng tôi sẽ bảo vệ người dân của mình,” Trump tuyên bố, khi được hỏi về lý do điều động tàu ngầm, ám chỉ lời đe dọa từ Medvedev và nhấn mạnh vai trò của Mỹ như một siêu cường không khoan nhượng.

Tuy nhiên, giới quan sát nhận định rằng động thái này mang tính biểu tượng nhiều hơn thực chất. Các chuyên gia như Hans Kristensen từ Liên đoàn Các nhà khoa học Mỹ chỉ ra rằng tàu ngầm hạt nhân của Mỹ đã luôn hiện diện ở các vị trí chiến lược, sẵn sàng phóng tên lửa nếu cần. Việc Trump công khai tuyên bố điều động chỉ nhằm khuấy động dư luận trong nước và gửi thông điệp đến cả Nga lẫn các đồng minh quốc tế rằng ông là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ, không ngại đối đầu. Dữ liệu năm 2024 cho thấy Nga sở hữu 5.580 đầu đạn hạt nhân chiến lược, trong khi Mỹ có 5.044, tạo nên một thế cân bằng hủy diệt lẫn nhau. Cuộc khẩu chiến này, vì vậy, giống như một màn trình diễn quyền lực hơn là dấu hiệu của một cuộc xung đột thực sự.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhanh chóng nắm bắt cơ hội, ca ngợi Trump vì “lập trường kiên định” và nhấn mạnh rằng “hòa bình thông qua sức mạnh” là cách duy nhất để đối phó với Putin. Tuy nhiên, lời lẽ của Zelensky cũng ngầm chỉ trích rằng việc điều động tàu ngầm sẽ không khiến Nga thay đổi lập trường, và Trump có nguy cơ bị “mất mặt” nếu Putin không nhượng bộ. Trong khi đó, Điện Kremlin dường như không quá lo ngại, bởi tàu ngầm hạt nhân của Nga cũng đã được triển khai trên các đại dương, sẵn sàng đáp trả nếu cần. Cuộc đối đầu này, dù gay gắt trên mặt báo, dường như chỉ là một phần của trò chơi tâm lý chiến, nơi cả hai bên đều muốn khẳng định vị thế mà không thực sự muốn đẩy căng thẳng đến bờ vực.

Chiến Lược Đảo Ngược Nixon: Trump Chơi Lá Bài Nga

Xa hơn khẩu chiến hạt nhân, Trump đang theo đuổi một chiến lược táo bạo hơn: phá vỡ liên minh Trung-Nga, một liên kết ngày càng chặt chẽ đang thách thức vị thế của Mỹ. Gợi nhớ đến chiến lược của Nixon và Kissinger trong những năm 1970, khi Mỹ khai thác mâu thuẫn giữa Trung Quốc và Liên Xô để cô lập Moscow, Trump giờ đây đang thực hiện một “chiến lược đảo ngược Nixon.” Thay vì ve vãn Trung Quốc để kiềm chế Liên Xô, Trump đang tìm cách lôi kéo Nga để đối phó với Trung Quốc, đối thủ chiến lược số một của Mỹ trong thế kỷ 21.

Ý tưởng này không phải không có cơ sở. Mối quan hệ Trung-Nga, dù bề ngoài gắn bó, lại ẩn chứa những ngờ vực sâu sắc. Một báo cáo tình báo Nga bị rò rỉ vào đầu năm 2024 tiết lộ rằng Trung Quốc đang tích cực do thám các hoạt động quân sự của Nga, thậm chí tìm cách lôi kéo các nhà khoa học Nga bất mãn. Bắc Kinh cũng không ngần ngại khơi lại các yêu sách lãnh thổ, khi yêu cầu các bản đồ ghi tên tiếng Trung cũ cho các khu vực như Vladivostok (gọi là Vịnh Hải Sâm) hay đảo Sakhalin (Khố Diệp Đảo). Những động thái này cho thấy Trung Quốc, dù là đồng minh của Nga, vẫn luôn sẵn sàng bảo vệ lợi ích riêng.

Trump đã tận dụng những vết nứt này. Theo cựu quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia Fred Fleitz, Trump đã bí mật thúc đẩy các cuộc đàm phán hậu trường để gây chia rẽ giữa Moscow và Bắc Kinh. Một ví dụ là cuộc gặp giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và các quan chức Trung Quốc tại Stockholm, nơi Mỹ gây sức ép để Bắc Kinh ngừng mua năng lượng từ Nga. Tuy nhiên, Trung Quốc thẳng thừng từ chối, khẳng định quyền tự chủ trong chính sách năng lượng. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cũng tuyên bố rằng Bắc Kinh không muốn Nga thua trong cuộc chiến Ukraine, vì điều đó sẽ khiến Mỹ dồn toàn lực vào Trung Quốc.

Dù đối mặt với thách thức, chiến lược của Trump nhận được sự ủng hộ từ một số nhà phân tích. Monica Crowley, cựu quan chức Nhà Trắng dưới thời Trump, cho rằng việc lôi kéo Nga là cách để Mỹ giành lại thế thượng phong trong quan hệ tam giác Mỹ-Trung-Nga. Nga, vốn đang chịu áp lực kinh tế từ các lệnh trừng phạt phương Tây, có động lực để cải thiện quan hệ với Mỹ. Trump hiểu rằng nếu không có sự ủng hộ của Mỹ, Nga sẽ ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc, một kịch bản không có lợi cho cả Moscow lẫn Washington.

Campuchia: Lá Bài Đôi Trong Ván Cờ Đông Nam Á

Trong khi Trump tìm cách định hình lại quan hệ nước lớn, Campuchia, một quốc gia nhỏ bé nhưng đầy tham vọng, đang chơi một ván bài đôi đầy rủi ro. Là đồng minh thân cận của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ, Campuchia dưới thời Thủ tướng Hun Manet bất ngờ có những động thái ve vãn Mỹ, gây sốc cho cả Bắc Kinh và khu vực. Vào ngày 2 tháng 8, Campuchia đã đồng ý để cả Mỹ và Trung Quốc tham gia quan sát cuộc họp của Ủy ban Biên giới Trung Quốc-Thái Lan tại Kuala Lumpur, một động thái cho thấy Phnom Penh đang tìm cách cân bằng giữa hai siêu cường.

Lý do đằng sau sự thay đổi này là gì? Trước hết, Campuchia đang tận dụng căng thẳng biên giới với Thái Lan để lôi kéo sự ủng hộ quốc tế. Bằng cách mời Mỹ tham gia, Thủ tướng Hun Manet không chỉ muốn gây áp lực lên Thái Lan mà còn gửi tín hiệu đến Trung Quốc rằng Phnom Penh không hoàn toàn phụ thuộc vào Bắc Kinh. Động thái này đặc biệt đáng chú ý khi Trung Quốc trì hoãn tài trợ cho kênh đào Phù Nam, một dự án trị giá 1,7 tỷ USD mà Campuchia kỳ vọng sẽ giảm sự phụ thuộc vào các cảng của Việt Nam. Trong khi đó, Mỹ đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội, với chuyến thăm cảng Sihanoukville của một tàu chiến Mỹ vào cuối năm ngoái – lần đầu tiên trong 8 năm.

Tuy nhiên, việc Campuchia mở rộng quan hệ với Mỹ không có nghĩa là họ từ bỏ Trung Quốc. Thay vào đó, Phnom Penh đang chơi một trò chơi cân bằng đầy mạo hiểm, tận dụng cả hai siêu cường để tối đa hóa lợi ích. Ví dụ, bằng cách mời Mỹ vào cuộc họp biên giới, Campuchia hy vọng Bắc Kinh sẽ lo ngại và tăng cường đầu tư vào kênh đào Phù Nam. Đồng thời, Hun Manet tin rằng sự hiện diện của Mỹ sẽ giúp Campuchia giành được sự ủng hộ trong tranh chấp biên giới với Thái Lan, đặc biệt khi Mỹ áp thuế quan 19% đồng đều lên cả hai nước – một thắng lợi ngoại giao nhỏ cho Phnom Penh.

Nhưng chiến lược này không phải không có rủi ro. Mỹ, dù muốn tăng cường hiện diện tại Campuchia để kiềm chế Trung Quốc, không thể từ bỏ đồng minh chiến lược lâu đời là Thái Lan. Các căn cứ quân sự của Thái Lan, như U-Tapao, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược xoay trục của Mỹ tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Hơn nữa, việc Campuchia đưa tranh chấp biên giới với Thái Lan ra Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) khó tạo ra tác động thực sự, khi cả Mỹ và Thái Lan đều không công nhận thẩm quyền của ICJ. Thậm chí, Thái Lan còn có thể đáp trả bằng cách kiện Campuchia về tội ác chiến tranh tại Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), làm phức tạp thêm tình hình.

Một Thế Giới Đầy Biến Động

Từ khẩu chiến hạt nhân giữa Trump và Nga đến chiến lược đảo ngược Nixon nhằm chia rẽ Trung-Nga, từ sự xoay trục táo bạo của Campuchia đến những tính toán địa chính trị phức tạp ở Đông Nam Á, thế giới đang chứng kiến một giai đoạn đầy biến động. Trump, với phong cách ngoại giao không khoan nhượng, đang cố gắng định hình lại trật tự toàn cầu theo hướng có lợi cho Mỹ. Trong khi đó, Campuchia, dù chỉ là một quân cờ nhỏ, lại đang chơi một ván bài đầy tham vọng, tận dụng mâu thuẫn giữa các siêu cường để củng cố vị thế của mình.

Những nước cờ này sẽ dẫn đến đâu? Liệu Trump có thể phá vỡ liên minh Trung-Nga, hay Campuchia sẽ thành công trong việc cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc? Câu trả lời vẫn còn nằm trong tương lai, nhưng một điều chắc chắn: bàn cờ quốc tế chưa bao giờ gay cấn đến thế.