Trump Im Lặng, Ukraine Lo Sợ: Nga Tấn Công, Hòa Bình Xa Vời

Trong bối cảnh chiến sự Nga-Ukraine tiếp tục leo thang với những cuộc tấn công dữ dội từ Moscow, sự im lặng đáng ngại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm dấy lên lo ngại sâu sắc tại Kiev. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trong những phát biểu đầy cảm xúc, đã kêu gọi Mỹ hành động mạnh mẽ hơn để ngăn chặn các đợt tấn công của Nga, đồng thời nhấn mạnh rằng sự thiếu quyết đoán của Washington đang tạo cơ hội cho Kremlin củng cố vị thế. Trong khi đó, các cuộc trao đổi tù binh giữa Nga và Ukraine, dù mở ra hy vọng về đàm phán hòa bình, lại bị phủ bóng bởi những bất đồng sâu sắc về điều kiện và mục tiêu. Cuộc xung đột không chỉ là cuộc chiến trên chiến trường mà còn là một ván cờ địa chính trị phức tạp, nơi các liên minh quốc tế đang bị thử thách và những rạn nứt trong nội bộ châu Âu ngày càng lộ rõ.

Sự im lặng của Tổng thống Trump, người từng tuyên bố sẽ chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine trong vòng 24 giờ, đang trở thành tâm điểm của sự bất an tại Ukraine. Sau hơn bốn tháng kể từ khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Trump dường như đang thay đổi cách tiếp cận, từ vai trò trung gian tích cực sang một lập trường xa cách hơn. Các nguồn tin từ Nhà Trắng cho thấy chính quyền Trump đang xem xét giảm viện trợ quân sự cho Ukraine, một động thái khiến Kiev lo sợ rằng Mỹ có thể từ bỏ vai trò lãnh đạo trong việc hỗ trợ nước này chống lại Nga. Zelensky, trong một bài phát biểu gần đây, đã nhấn mạnh rằng “sự im lặng của Mỹ đang khuyến khích Putin,” đồng thời kêu gọi Washington áp đặt các biện pháp trừng phạt mới và mạnh mẽ hơn để gây áp lực lên Moscow. “Nếu Mỹ không hành động, Ukraine sẽ phải đối mặt với những tổn thất không thể bù đắp,” ông cảnh báo, giọng nói đầy quyết tâm nhưng không che giấu được sự tuyệt vọng.

Trong khi đó, các cuộc tấn công của Nga tiếp tục gây ra những hậu quả tàn khốc. Chỉ trong một đêm, Nga đã phóng hơn 367 máy bay không người lái và tên lửa vào Ukraine, đánh dấu đợt tấn công lớn nhất kể từ khi xung đột bắt đầu vào năm 2022. Các thành phố như Kiev, Kharkiv và Marhanets đã hứng chịu những thiệt hại nặng nề, với ít nhất 12 người thiệt mạng, bao gồm cả trẻ em, và hàng chục người khác bị thương. Không quân Ukraine cho biết họ đã bắn hạ 45 tên lửa hành trình và 266 máy bay không người lái, nhưng quy mô của các cuộc tấn công cho thấy Nga không có ý định giảm nhịp độ chiến sự. Kremlin tuyên bố các cuộc tấn công chỉ nhắm vào các mục tiêu quân sự, nhưng những hình ảnh về các khu dân cư bị tàn phá và những câu chuyện đau lòng từ các nạn nhân cho thấy một thực tế khắc nghiệt hơn nhiều.

Giữa lằn ranh của chiến tranh, các cuộc trao đổi tù binh giữa Nga và Ukraine đã mang lại một tia hy vọng mong manh. Trong các cuộc đàm phán tại Istanbul vào ngày 16 tháng 5, hai bên đã đồng ý trao đổi 1.000 tù binh mỗi bên, đánh dấu đợt trao đổi lớn nhất kể từ khi xung đột bắt đầu. Gần đây, vào ngày 25 tháng 5, thêm 303 binh sĩ từ mỗi phía đã được thả, nâng tổng số lên hơn 2.000 người trong vòng vài tuần. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán này không đạt được bước đột phá về một lệnh ngừng bắn, vốn là mục tiêu mà Ukraine và các đồng minh phương Tây kêu gọi. Nga, dưới sự chỉ đạo của Tổng thống Vladimir Putin, tiếp tục đưa ra những yêu cầu khắc nghiệt, bao gồm việc Ukraine rút quân khỏi bốn khu vực mà Moscow tuyên bố sáp nhập và từ bỏ tham vọng gia nhập NATO. Những điều kiện này bị Ukraine coi là “không thể chấp nhận được,” làm gia tăng căng thẳng trong các cuộc đối thoại.

Sự phức tạp của các cuộc đàm phán còn bị ảnh hưởng bởi những động thái từ Mỹ. Trump, trong một cuộc điện đàm kéo dài hơn hai giờ với Putin vào ngày 19 tháng 5, đã mô tả cuộc trò chuyện là “tuyệt vời” và tuyên bố rằng Nga và Ukraine sẽ “ngay lập tức bắt đầu” đàm phán hướng tới một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, Kremlin chỉ cam kết soạn thảo một “bản ghi nhớ” về “khả năng hòa bình trong tương lai,” mà không chấp nhận đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Mỹ. Điều này khiến Ukraine nghi ngờ rằng Nga đang cố tình kéo dài thời gian để củng cố vị thế trên chiến trường. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov nhấn mạnh rằng Nga “đang trì hoãn và thao túng quá trình đàm phán,” đồng thời kêu gọi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt để buộc Moscow phải nghiêm túc hơn.

Sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Trump cũng đang gây ra những rạn nứt trong nội bộ châu Âu. Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, một nhân vật gây tranh cãi với lập trường thân Nga, đã công khai chỉ trích các lệnh trừng phạt của EU đối với Moscow, cho rằng chúng đang làm tổn hại nền kinh tế châu Âu mà không đạt được mục tiêu chiến lược. Orbán, bị cáo buộc can thiệp vào chính trị Ukraine thông qua việc hỗ trợ đảng đối lập Tisa, đang sử dụng cuộc xung đột để củng cố lợi ích chính trị cá nhân, làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Trong khi đó, Thủ tướng Slovakia Robert Fico đã từ chối ủng hộ gói trừng phạt thứ 18 của EU nếu không có giải pháp đảm bảo an ninh năng lượng, khiến Đức đe dọa cắt giảm tài trợ cho Bratislava. Những bất đồng này phơi bày sự chia rẽ sâu sắc trong EU, khi các nước thành viên vật lộn với việc cân bằng giữa hỗ trợ Ukraine và bảo vệ lợi ích kinh tế của chính mình.

Trong bối cảnh đó, các cuộc đối thoại giữa Mỹ và Nga lại cho thấy những tín hiệu trái chiều. Trump, trong nỗ lực cải thiện quan hệ với Moscow, đã bày tỏ mong muốn thúc đẩy các thỏa thuận thương mại song phương sau khi chiến tranh kết thúc. Trong một bài đăng trên Truth Social, ông viết: “Nga muốn thực hiện thương mại quy mô lớn với Mỹ khi cuộc tắm máu này kết thúc, và tôi đồng ý. Tiềm năng của Nga là không giới hạn.” Những phát biểu này đã gây lo ngại tại Ukraine và trong số các đồng minh châu Âu, khi họ lo sợ rằng Trump có thể ưu tiên lợi ích kinh tế với Nga hơn là hỗ trợ Kiev. Một số nhà phân tích cho rằng sự cởi mở của Trump với Putin có thể là một chiến lược để gây áp lực lên Ukraine, buộc Zelensky phải nhượng bộ trong các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, điều này cũng làm dấy lên lo ngại về sự tồn tại của một “nhà nước ngầm” tại Mỹ, nơi các thế lực chống Nga có thể cản trở những nỗ lực hòa giải của Trump.

Tại Nga, tâm lý của người dân dường như đang chuyển biến tích cực hơn đối với Mỹ, một phần nhờ vào các cuộc đối thoại gần đây giữa Trump và Putin. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy người Nga đang hy vọng về một sự ổn định kinh tế và chính trị, trong bối cảnh các lệnh trừng phạt của phương Tây tiếp tục gây áp lực lên nền kinh tế nước này. Tuy nhiên, các vấn đề như xung đột Ukraine và kiểm soát vũ khí hạt nhân vẫn là những rào cản lớn trong quan hệ Mỹ-Nga. Đặc biệt, các cuộc tấn công gần đây của Ukraine vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga, được cho là có sự hỗ trợ ngầm của phương Tây, đã khiến Putin tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ. Điều này làm dấy lên lo ngại về một vòng xoáy leo thang mới, có thể phá hủy mọi tiến bộ trong các cuộc đàm phán hòa bình.

Trong bối cảnh đó, Zelensky tiếp tục khẳng định rằng chỉ ông mới có quyền đàm phán về các vấn đề lãnh thổ với Putin. Tuy nhiên, yêu cầu này vấp phải sự phản đối từ Nga, khi Kremlin nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc gặp trực tiếp nào giữa hai nhà lãnh đạo đều cần có “những thỏa thuận nhất định” trước. Sự chuyển đổi địa điểm đàm phán từ Istanbul sang Moscow và Washington cho thấy cả hai bên đang tìm cách kiểm soát chặt chẽ hơn quá trình thương lượng, nhưng điều này cũng làm tăng nguy cơ các cuộc đàm phán bị đình trệ do những bất đồng về hình thức và nội dung.

Cuộc xung đột Nga-Ukraine, với những diễn biến phức tạp và những mâu thuẫn chồng chéo, đang đặt cả thế giới trước một bài kiểm tra khắc nghiệt. Sự im lặng của Trump, dù có thể là một chiến lược ngoại giao, lại đang tạo ra một khoảng trống quyền lực mà Nga sẵn sàng khai thác. Zelensky, với những lời kêu gọi đầy cảm xúc, đang cố gắng giữ vững tinh thần của người dân Ukraine, nhưng áp lực từ chiến trường và sự thiếu chắc chắn từ các đồng minh đang khiến nhiệm vụ của ông ngày càng khó khăn. Trong khi đó, châu Âu, với những chia rẽ nội bộ và những thách thức kinh tế, đang phải vật lộn để tìm ra một lập trường thống nhất. Hành trình hướng tới hòa bình vẫn còn xa vời, và mỗi ngày trôi qua, cái giá của xung đột lại càng trở nên đắt đỏ hơn.