Tổng thống Putin tuyên bố đáp trả Ukraine, Mỹ nâng cảnh báo an ninh.
Trong bối cảnh xung đột Nga - Ukraine tiếp tục leo thang với những diễn biến ngày càng căng thẳng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra tuyên bố mạnh mẽ, khẳng định Moscow sẽ có hành động đáp trả quyết liệt trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) của Ukraine vào lãnh thổ Nga. Lời cảnh báo này không chỉ nhắm vào Kiev mà còn hướng tới các đồng minh phương Tây, đặc biệt là Mỹ, khi Washington đang cân nhắc các chính sách hỗ trợ quân sự mới cho Ukraine. Tuyên bố của ông Putin, kết hợp với việc Mỹ nâng mức cảnh báo an ninh, đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ mở rộng xung đột, đẩy thế giới đến gần hơn với bờ vực của một cuộc đối đầu toàn cầu.
Ngày 5/6/2025, trong một bài phát biểu qua video, Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine, được cho là có sự hỗ trợ từ công nghệ và tình báo phương Tây, là hành động "khủng bố" nhằm vào dân thường và cơ sở hạ tầng của Nga. Ông gọi chính quyền Kiev là "chế độ bất hợp pháp" và cáo buộc họ đang cố gắng che đậy những thất bại quân sự bằng các hành động "hèn nhát" nhắm vào các thành phố yên bình của Nga. Đặc biệt, ông Putin đề cập đến vụ tấn công mới nhất vào các cơ sở quân sự và dân sự ở Nga, bao gồm cả khu vực Tatarstan, cách xa biên giới Ukraine hơn 1.300 km, như một bằng chứng cho thấy sự leo thang nguy hiểm của xung đột. "Chúng tôi sẽ không khoan nhượng. Những kẻ đứng sau các cuộc tấn công này sẽ phải trả giá đắt", ông Putin tuyên bố, ám chỉ khả năng Nga sử dụng các biện pháp quân sự mạnh mẽ hơn, thậm chí không loại trừ các lựa chọn hạt nhân nếu an ninh quốc gia bị đe dọa.
Cuộc tấn công bằng UAV vào Nga, đặc biệt là chiến dịch "Mạng nhện" của Ukraine nhắm vào các máy bay ném bom chiến lược của Nga, đã gây ra thiệt hại đáng kể. Theo các nguồn tin từ Ukraine, hơn 40 máy bay ném bom của Nga đã bị tấn công, một đòn giáng mạnh vào năng lực không quân tầm xa của Moscow. Dù Nga chưa xác nhận con số chính xác, Bộ Quốc phòng Nga báo cáo rằng lực lượng phòng không đã bắn hạ hoặc vô hiệu hóa nhiều UAV, nhưng không thể ngăn chặn hoàn toàn các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ. Điều này cho thấy Ukraine, với sự hỗ trợ từ các đồng minh, đang chuyển sang chiến thuật tấn công táo bạo hơn, tận dụng công nghệ tiên tiến để gây áp lực lên Nga.
Trong khi đó, Mỹ đã nâng mức cảnh báo an ninh quốc gia, phản ánh sự lo ngại về phản ứng tiềm tàng của Nga trước các cuộc tấn công của Ukraine. Chính quyền Tổng thống Donald Trump, người hiện đang tại nhiệm, đã nhiều lần nhấn mạnh rằng Washington không tìm kiếm một cuộc đối đầu trực tiếp với Moscow, nhưng vẫn duy trì cam kết hỗ trợ Ukraine. Ngày 3/6/2025, các quan chức Lầu Năm Góc xác nhận Mỹ đã khôi phục hoàn toàn viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine sau một thời gian tạm dừng do bất đồng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Tuy nhiên, ông Trump cũng cảnh báo rằng sự kiên nhẫn của Mỹ có giới hạn. Trong một tuyên bố gần đây, ông nhấn mạnh: "Nếu ông Putin không nghiêm túc về hòa bình, chúng tôi sẽ cung cấp cho Ukraine nhiều hơn những gì họ từng nhận được". Điều này ám chỉ khả năng Washington sẽ tăng cường cung cấp vũ khí tầm xa, bao gồm tên lửa ATACMS, để Ukraine có thể tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
Tuyên bố của ông Trump phản ánh một chiến lược kép: vừa gây sức ép lên Nga để buộc Moscow ngồi vào bàn đàm phán, vừa gửi tín hiệu tới Ukraine rằng Mỹ sẽ không vô điều kiện ủng hộ nếu Kiev không sẵn sàng nhượng bộ. Đặc phái viên của ông Trump về Ukraine và Nga, ông Keith Kellogg, đã công khai thừa nhận rằng xung đột này mang tính chất của một cuộc chiến ủy nhiệm giữa Nga và liên minh do Mỹ dẫn đầu. Ông Kellogg nhấn mạnh rằng một thỏa thuận hòa bình sẽ đòi hỏi cả hai bên nhượng bộ, bao gồm việc Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và Nga rút quân khỏi một số khu vực. Tuy nhiên, lập trường của Nga, như được Tổng thống Putin nhiều lần khẳng định, là không khoan nhượng về các vùng lãnh thổ mà Moscow đã sáp nhập, bao gồm Crimea, Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhia.
Tình hình càng trở nên phức tạp khi Nga cảnh báo rằng việc Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa do phương Tây cung cấp để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga sẽ được coi là hành động chiến tranh trực tiếp từ NATO. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã nhắc lại học thuyết hạt nhân sửa đổi của Moscow, có hiệu lực từ ngày 19/11/2024, trong đó Nga có quyền đáp trả bằng vũ khí hạt nhân nếu bị tấn công bởi một quốc gia phi hạt nhân được hỗ trợ bởi một cường quốc hạt nhân. Tuyên bố này rõ ràng nhắm vào Mỹ và các đồng minh NATO, làm gia tăng nguy cơ leo thang không kiểm soát. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev thậm chí còn đe dọa rằng bất kỳ hành động quân sự trực tiếp nào từ phương Tây, như Anh triển khai quân tới Ukraine, sẽ bị coi là "tuyên chiến" với Nga.
Trong bối cảnh này, Ukraine tiếp tục giữ lập trường cứng rắn. Tổng thống Zelensky đã bác bỏ đề xuất ngừng bắn tạm thời của Nga vào dịp kỷ niệm Ngày Chiến thắng (9/5), gọi đó là một "nỗ lực thao túng". Ông nhấn mạnh rằng Kiev sẽ chỉ chấp nhận một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, vô điều kiện, và cáo buộc Nga cố tình trì hoãn tiến trình hòa bình bằng các điều kiện không thể chấp nhận được. Zelensky cũng kêu gọi các đồng minh cung cấp thêm vũ khí tầm xa để Ukraine có thể thực hiện các cuộc tấn công phủ đầu, đặc biệt nhắm vào các lực lượng được cho là binh sĩ Triều Tiên đang đồn trú gần biên giới Nga - Ukraine. Sự xuất hiện của các lực lượng Triều Tiên, theo cáo buộc của Kiev và phương Tây, càng làm phức tạp hóa tình hình, khi Triều Tiên tuyên bố sẽ hỗ trợ Nga tới khi Moscow giành chiến thắng.
Các nỗ lực ngoại giao dường như đang bế tắc. Dù Tổng thống Trump đã điện đàm với ông Putin vào ngày 12/2/2025 và thúc đẩy các cuộc đàm phán tại Istanbul dự kiến vào ngày 2/6, cả hai bên vẫn giữ những lập trường khó dung hòa. Nga đòi hỏi Ukraine công nhận quyền kiểm soát của Moscow đối với các vùng lãnh thổ đã sáp nhập và duy trì trạng thái trung lập, trong khi Ukraine kiên quyết khôi phục biên giới trước năm 2014 – một mục tiêu mà ngay cả Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cũng thừa nhận là "không thực tế". Trong khi đó, các nước châu Âu như Pháp bày tỏ sẵn sàng gửi lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine, một động thái có thể làm gia tăng căng thẳng với Nga.
Sự bất ổn không chỉ giới hạn ở mặt trận quân sự. Các cuộc tấn công bằng UAV vào cơ sở hạ tầng dân sự và công nghiệp của Nga, như các nhà máy chế biến dầu ở Tatarstan, đã làm dấy lên lo ngại về an ninh kinh tế. Tổng thống Putin đã kêu gọi đầu tư vào các vùng Donbass và Novorossiya, nhấn mạnh rằng Nga sẽ không từ bỏ quyền kiểm soát các khu vực này. Trong khi đó, Ukraine đang đối mặt với khủng hoảng kinh tế và chính trị nội bộ, với tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Zelensky giảm xuống còn khoảng 50% do những tổn thất liên tiếp trên chiến trường. Ông Trump đã công khai chỉ trích Zelensky, gọi ông là "thiếu biết ơn" và kêu gọi Ukraine tổ chức bầu cử để đảm bảo tính chính danh của chính quyền.
Tình hình hiện tại cho thấy một cuộc xung đột đang đi vào ngõ cụt, với cả Nga và Ukraine đều không sẵn sàng nhượng bộ. Tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Putin, cùng với sự hỗ trợ quân sự ngày càng tăng từ Mỹ và phương Tây, đang đẩy thế giới vào một vòng xoáy nguy hiểm. Những lời đe dọa về vũ khí hạt nhân, sự can thiệp của các bên thứ ba như Triều Tiên, và sự chia rẽ trong nội bộ các đồng minh của Ukraine càng làm tăng nguy cơ xung đột lan rộng. Trong bối cảnh này, thế giới đang nín thở dõi theo từng động thái của các bên, khi mỗi quyết định có thể định hình tương lai của không chỉ Ukraine mà cả trật tự toàn cầu.