Nga – Iran Siết Chặt Tay, Putin Tuyên Bố: Hành Động Của Mỹ Là Sự Xâm Lược Không Thể Bào Chữa
Ngày 23 tháng 6 năm 2025, thế giới chứng kiến một cơn địa chấn ngoại giao khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tiếp đón Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi tại Điện Kremlin, chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ra lệnh không kích quy mô lớn vào ba cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran, đánh dấu cuộc tấn công quân sự lớn nhất của phương Tây nhằm vào Cộng hòa Hồi giáo kể từ năm 1979. Trong bối cảnh Trung Đông rực lửa, Putin đã không khoan nhượng, thẳng thừng tuyên bố trước truyền thông quốc tế: “Đây là hành động xâm lược hoàn toàn vô cớ, không có bất kỳ cơ sở hay lý do nào có thể biện minh cho cuộc tấn công này”.
Phát biểu trước Ngoại trưởng Iran, Putin nhấn mạnh rằng Moscow đang nỗ lực hỗ trợ nhân dân Iran, đồng thời không ngần ngại lên án hành động của Mỹ là sự leo thang nguy hiểm, vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và đẩy khu vực vào tình trạng bất ổn chưa từng thấy. “Chúng tôi kiên quyết phản đối mọi hành động đơn phương làm trầm trọng thêm khủng hoảng. Nga sẽ sát cánh cùng nhân dân Iran,” ông nói, khẳng định lập trường cứng rắn của Moscow trước sự hung hăng của Washington.
Cuộc gặp giữa Putin và Araqchi diễn ra trong bối cảnh Iran đang gồng mình trước sức ép chưa từng có. Chỉ trong vòng 48 giờ sau đòn tấn công của Mỹ, cả thế giới nín thở chờ đợi phản ứng của Tehran. Bộ Ngoại giao Mỹ đã phát đi cảnh báo an ninh toàn cầu, yêu cầu công dân Hoa Kỳ “cảnh giác cao độ” trước nguy cơ trả đũa từ Iran. Trong khi đó, Iran tuyên bố “giữ mọi lựa chọn trên bàn”, bao gồm khả năng nhắm vào các căn cứ quân sự Mỹ trong khu vực hoặc đóng cửa eo biển Hormuz – huyết mạch của thương mại dầu mỏ toàn cầu.
Không chỉ dừng lại ở đó, Israel – đồng minh thân cận của Mỹ – cũng đã tiến hành hàng loạt cuộc không kích vào các sân bay và mục tiêu chiến lược trên khắp Iran, khiến ít nhất 400 người thiệt mạng và khoảng 3.000 người bị thương chỉ trong vòng 10 ngày giao tranh đẫm máu. Đáp trả, Iran đã phóng tên lửa vào lãnh thổ Israel, gây thương vong và phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng tại Tel Aviv. Tuy nhiên, những đòn trả đũa lớn hơn, đặc biệt là nhắm vào lợi ích của Mỹ, vẫn đang được Tehran cân nhắc kỹ lưỡng, trong bối cảnh áp lực quốc tế và nguy cơ đối đầu toàn diện ngày càng gia tăng.
Trong phòng họp Kremlin, Ngoại trưởng Araqchi truyền đạt thông điệp từ Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei và Tổng thống Iran, bày tỏ sự cảm kích trước việc Nga lên án hành động của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh rằng Iran đang thực hiện quyền tự vệ chính đáng trước sự xâm lược của phương Tây. “Nga hôm nay đang đứng về phía đúng của lịch sử và luật pháp quốc tế,” Araqchi khẳng định, cho thấy sự đồng thuận sâu sắc giữa hai quốc gia trong thời khắc hiểm nghèo này.
Dù Nga và Iran đã ký kết Hiệp ước Hợp tác Chiến lược hồi tháng 1 năm nay, song văn kiện này không bao gồm điều khoản phòng thủ chung. Điều đó khiến giới quan sát đặt câu hỏi: Liệu Moscow sẽ đi xa đến đâu trong việc hỗ trợ Tehran? Putin, dù mạnh mẽ lên án Mỹ, vẫn giữ thái độ thận trọng, không công khai cam kết hỗ trợ quân sự trực tiếp cho Iran. “Việc Nga đề nghị làm trung gian hòa giải đã là một hình thức hỗ trợ,” phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh, đồng thời lên án các cuộc tấn công của Mỹ là hành động leo thang nguy hiểm, có thể đẩy toàn khu vực vào hỗn loạn.
Tuy nhiên, sự kiềm chế của Putin không đồng nghĩa với sự thụ động. Nga đã tận dụng quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để phối hợp cùng Trung Quốc và Pakistan thúc đẩy nghị quyết yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức tại Trung Đông, đồng thời lên tiếng cảnh báo về nguy cơ xung đột lan rộng nếu Mỹ và Israel tiếp tục các hành động quân sự đơn phương. Bộ Ngoại giao Nga ra tuyên bố chỉ trích gay gắt, cho rằng các cuộc không kích của Mỹ là “vi phạm nghiêm trọng Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân” và “đe dọa hòa bình, ổn định toàn cầu”.
Tổng thống Trump, trong khi đó, không giấu giếm ý định thúc đẩy thay đổi chế độ tại Iran. Trên mạng xã hội, ông công khai đặt câu hỏi về khả năng “thay đổi chế độ” ở Tehran, một động thái khiến Moscow đặc biệt lo ngại. Nga nhìn nhận bất kỳ nỗ lực lật đổ chính quyền Hồi giáo đều có thể đẩy Trung Đông vào vòng xoáy hỗn loạn, vượt ngoài tầm kiểm soát, và đe dọa trực tiếp đến an ninh của chính nước Nga cũng như trật tự quốc tế.
Trước đó, Moscow đã nhiều lần cảnh báo Washington rằng mọi sự can thiệp quân sự vào Iran sẽ là “hành động liều lĩnh”, có thể đẩy khu vực vào “vực thẳm”. Tuy nhiên, khi đòn tấn công đã xảy ra, Putin buộc phải lựa chọn giữa việc tiếp tục giữ vai trò trung gian hòa giải hay chuyển sang hỗ trợ thực chất cho Tehran. Giới lãnh đạo Iran, không hài lòng với mức độ hỗ trợ hiện tại của Nga, đã gửi thông điệp trực tiếp yêu cầu Putin tăng cường hậu thuẫn, dù các hình thức hỗ trợ cụ thể vẫn chưa được tiết lộ.
Bên ngoài phòng họp Kremlin, căng thẳng dâng cao từng giờ. Giá dầu thế giới tăng vọt lên mức cao nhất kể từ tháng 1, phản ánh nỗi lo ngại về nguy cơ gián đoạn nguồn cung khi Iran đe dọa đóng cửa eo biển Hormuz. Quốc hội Iran đã thông qua đề xuất đóng cửa tuyến đường huyết mạch này, chờ phê duyệt cuối cùng từ Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao do Lãnh tụ Khamenei đứng đầu.
Trong khi đó, quân đội Mỹ đã nâng mức cảnh báo, tăng cường bảo vệ các căn cứ tại Trung Đông, triển khai thêm tàu chiến và hệ thống phòng thủ tên lửa để đối phó với nguy cơ bị tấn công trả đũa. Số lượng binh sĩ Mỹ tại khu vực hiện lên đến 40.000 người, cùng với hạm đội hùng hậu sẵn sàng đánh chặn bất kỳ tên lửa nào xuất phát từ Iran.
Bức tranh ngoại giao và quân sự tại Trung Đông hiện nay là một ván cờ đầy hiểm họa, nơi mọi nước đi đều có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh khu vực – hoặc thậm chí là toàn cầu. Nga, dù bị phân tâm bởi cuộc chiến kéo dài tại Ukraine, vẫn không thể làm ngơ trước nguy cơ mất vai trò tại Trung Đông, nơi từng là “sân sau” của Moscow trong nhiều thập kỷ. Sự sụp đổ của chế độ Assad tại Syria, quan hệ lạnh nhạt với Israel và thất bại trong việc thuyết phục Tổng thống Trump chấp nhận vai trò trung gian của Nga trong khủng hoảng Iran đã làm suy yếu đáng kể ảnh hưởng của Putin tại khu vực này.
Tuy nhiên, bằng những tuyên bố mạnh mẽ, Putin đang gửi đi thông điệp: Nga sẽ không đứng ngoài cuộc chơi quyền lực tại Trung Đông, sẽ không để Mỹ và đồng minh tự do định đoạt số phận của Iran cũng như trật tự khu vực. “Chúng tôi sẽ cùng nhau tìm cách vượt qua tình thế hiện nay,” ông nhấn mạnh, đồng thời khẳng định Nga sẽ không để nhân dân Iran đơn độc trước sức ép của phương Tây.
Trong bối cảnh đó, mọi ánh mắt đang đổ dồn về Tehran và Moscow. Liệu Iran sẽ lựa chọn trả đũa trực tiếp vào các mục tiêu của Mỹ, hay sẽ tiếp tục “chiến tranh ủy nhiệm” thông qua các lực lượng thân Iran trong khu vực? Liệu Nga sẽ chỉ dừng lại ở những tuyên bố ngoại giao, hay sẽ có bước đi thực chất hơn để bảo vệ đồng minh chiến lược? Và liệu Mỹ, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, có sẵn sàng đối mặt với một cuộc chiến kéo dài, nhiều mặt trận, với rủi ro leo thang thành xung đột toàn cầu?
Chỉ biết rằng, sau cuộc gặp lịch sử tại Kremlin ngày 23 tháng 6, thế giới đã bước vào một giai đoạn bất định mới. Khi những phát ngôn đanh thép vang lên từ Moscow, khi những đoàn xe quân sự di chuyển rầm rập trên các sa mạc Trung Đông, và khi những dòng tin nóng liên tục xuất hiện trên mọi mặt báo quốc tế, nhân loại hiểu rằng: Một chương mới đầy hiểm họa của lịch sử đang được viết nên, nơi mọi tính toán sai lầm đều có thể trả giá bằng máu và nước mắt của hàng triệu con người vô tội. Putin đã lên tiếng, và thế giới không thể làm ngơ trước lời cảnh báo sắc lạnh ấy.