Chiến Trường Ukraina và Khủng Hoảng Nga: Mỹ Leo Thang Cấm Vận Trung Quốc

Ngày 7 tháng 6 năm 2025, thế giới chứng kiến những biến động địa chính trị và kinh tế dữ dội, từ các cuộc tấn công không khoan nhượng ở Đông Âu, lệnh cấm xuất khẩu hạt nhân của Mỹ nhằm vào Trung Quốc, đến cuộc khủng hoảng tài chính của gã khổng lồ dầu mỏ Nga. Những sự kiện này không chỉ làm rung chuyển cán cân quyền lực toàn cầu mà còn phơi bày những điểm yếu chết người của các cường quốc trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt và chiến tranh kinh tế không ngừng nghỉ.

Tại Ukraina, một lần nữa, chiến trường trở thành tâm điểm của sự chú ý toàn cầu. Lực lượng Ukraina, với sự quyết đoán và tinh thần bất khuất, đã mở một loạt các cuộc tấn công phủ đầu nhằm vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga, đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc xung đột kéo dài hơn ba năm qua. Theo tờ Kip Independent, các cuộc không kích diễn ra vào rạng sáng ngày 6 tháng 6, nhắm vào hai trung tâm không quân quan trọng của Nga: phi trường Engels ở tỉnh Saratov và Diagilevo ở Ryazan. Đây là nơi trú đóng của các oanh tạc cơ chiến lược Tu-95, Tu-22M3 và Tu-160 – những cỗ máy chiến tranh từng gieo rắc nỗi kinh hoàng cho các thành phố Ukraina bằng các đợt tấn công tên lửa tầm xa. Bộ Tổng Tham mưu Ukraina báo cáo rằng các cuộc tấn công đã gây ra những đám cháy lớn, phá hủy ít nhất ba thùng nhiên liệu tại Engels và làm tê liệt các cơ sở hậu cần quan trọng ở tỉnh Kursk. Những hình ảnh vệ tinh và báo cáo địa phương cho thấy khói đen dày đặc bốc lên từ các khu vực bị tấn công, trong khi thống đốc Saratov, Roman Busargin, chỉ dám thừa nhận một cách mơ hồ về “hỏa hoạn tại một doanh nghiệp công nghiệp không xác định”.

Cuộc tấn công này không chỉ thể hiện khả năng tấn công tầm xa ngày càng sắc bén của Ukraina mà còn là một đòn giáng mạnh vào lực lượng không quân chiến lược của Nga. Chỉ vài giờ sau, Nga đáp trả bằng một cuộc tấn công quy mô lớn với 452 UAV và 45 tên lửa các loại, nhắm vào thủ đô Kyiv và các thành phố lớn khác của Ukraina. Tổng thống Volodymyr Zelenskyy, với giọng điệu đầy phẫn nộ, mô tả đây là “một cuộc tấn công trắng trợn vào các thành phố bình thường”, khiến 80 người bị thương và 4 người thiệt mạng, bao gồm cả những nhân viên cứu hộ đầu tiên. Hệ thống phòng không Ukraina, dù hoạt động hiệu quả khi bắn hạ 199 UAV và 36 tên lửa, vẫn không thể ngăn chặn hoàn toàn làn sóng tấn công. Zelenskyy kêu gọi cộng đồng quốc tế gây áp lực buộc Nga chấp nhận lệnh ngừng bắn, nhấn mạnh rằng “hành động xâm lược của Nga phải chấm dứt”.

Tuy nhiên, đằng sau sự phô trương sức mạnh, Nga đang đối mặt với những tổn thất không thể bù đắp. Chiến dịch “Mạng Nhện” của Ukraina, được thực hiện vào ngày 1 tháng 6, đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho phi đội oanh tạc cơ chiến lược của Nga. Theo Reuters, các chuyên gia phương Tây ước tính rằng Nga đã mất tới 20 tiêm kích và oanh tạc cơ, trong đó ít nhất 10 chiếc bị phá hủy hoàn toàn. Những chiếc Tu-95 và Tu-22M3 bị hư hại không chỉ là biểu tượng sức mạnh quân sự của Moscow mà còn là xương sống của các chiến dịch tấn công tầm xa. Việc sửa chữa những cỗ máy này, vốn được thiết kế từ thời Liên Xô và không còn sản xuất, có thể mất nhiều năm. Các lệnh trừng phạt của phương Tây càng làm trầm trọng thêm tình hình, khi Nga phải vật lộn để tìm nguồn cung linh kiện điện tử hàng không, từ bộ vi xử lý đến các hệ thống dẫn đường hiện đại. Chuyên gia Justin Bronk từ Viện Nghiên cứu RUSI ở London cảnh báo rằng những tổn thất này sẽ đẩy lực lượng không quân Nga vào tình trạng “hoạt động quá tải” và khó có thể phục hồi trong ngắn hạn.

Trong khi đó, Tổng thống Vladimir Putin, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã cam kết trả đũa mạnh mẽ, nhưng thực tế cho thấy sự bất lực của Nga trong việc duy trì sức mạnh không quân. Trong đợt tấn công ngày 6 tháng 6, Nga chỉ huy động được 7 oanh tạc cơ chiến lược, một con số đáng báo động so với các chiến dịch trước đây. Những chiếc Tu-95 và Tu-160 được nạp gần tối đa tên lửa KH-101, nhưng hiệu quả lại đáng thất vọng: 30 trong số 36 tên lửa hành trình bị bắn hạ, và nhiều tên lửa thậm chí còn rơi ngay trên lãnh thổ Nga. Sự suy giảm này không chỉ làm suy yếu vị thế quân sự của Nga mà còn phơi bày những lỗ hổng trong chuỗi cung ứng và năng lực sản xuất quốc phòng của nước này.

Xa hơn về phía Đông, Mỹ tiếp tục gia tăng áp lực lên Trung Quốc bằng cách đình chỉ xuất khẩu thiết bị hạt nhân, một động thái làm leo thang cuộc chiến thương mại giữa hai siêu cường. Theo Reuters, các công ty như Westinghouse và Emerson đã bị ảnh hưởng trực tiếp khi Washington áp đặt lệnh cấm, cáo buộc Bắc Kinh không tuân thủ các cam kết về xuất khẩu đất hiếm. Trung Quốc, trong phản ứng gay gắt, gọi đây là “sự lạm dụng biện pháp kiểm soát xuất khẩu” và đáp trả bằng cách hạn chế xuất khẩu đất hiếm và kim loại chiến lược, đe dọa chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là ngành ô tô Mỹ. Cuộc chiến thương mại này, vốn đã âm ỉ từ các tranh chấp thuế quan, giờ đây chuyển sang một giai đoạn mới, nơi cả hai bên đều sẵn sàng sử dụng các đòn kinh tế để làm suy yếu đối thủ.

Trong bối cảnh đó, Ấn Độ và Đài Loan đang thắt chặt liên minh để đối phó với sự hợp tác ngày càng chặt chẽ giữa Trung Quốc và Pakistan. Quan hệ song phương giữa New Delhi và Đài Bắc đã đạt được những bước tiến đáng kể, với thương mại song phương đạt kỷ lục 10,6 tỷ USD vào năm 2024. Đài Loan, với vị thế dẫn đầu trong ngành bán dẫn, đang trở thành đối tác chiến lược của Ấn Độ trong việc phát triển công nghệ AI và sản xuất chip. Sự cộng hưởng giữa chính sách “Hành động Hướng Đông” của Ấn Độ và “Tân Hướng Nam” của Đài Loan không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn củng cố vị thế địa chính trị của cả hai trước liên minh Trung Quốc-Pakistan. Trong khi Bắc Kinh tiếp tục hỗ trợ quân sự và ngoại giao cho Islamabad, bao gồm cả việc cung cấp vũ khí được sử dụng trong các xung đột với Ấn Độ, liên minh Ấn Độ-Đài Loan đang trở thành một đối trọng không thể xem nhẹ.

Ở Nga, không chỉ lĩnh vực quân sự mà cả ngành năng lượng – huyết mạch của nền kinh tế – cũng đang chao đảo. Công ty dầu mỏ hàng đầu Sugutneftegaz, từng được xem là “con heo đất” của giới tinh hoa Nga, đã báo cáo khoản lỗ khổng lồ 439,7 tỷ rúp trong quý đầu tiên của năm 2025, trái ngược hoàn toàn với lợi nhuận 268,5 tỷ rúp cùng kỳ năm trước. Sự sụp đổ này, theo các nhà phân tích của BCS, bắt nguồn từ sự tăng giá của đồng rúp và sự định giá lại dự trữ ngoại tệ. Hậu quả là công ty buộc phải sa thải gần 3.000 nhân viên, giảm lực lượng lao động xuống còn 108.300 người. Sugutneftegaz, với dự trữ tiền mặt lên tới 67,8 tỷ USD, vẫn là một gã khổng lồ, nhưng sự thiếu minh bạch và các lệnh trừng phạt từ Mỹ và EU đang khiến tương lai của công ty trở nên mờ mịt.

Những sự kiện này, từ chiến trường Ukraina đến các lệnh cấm thương mại và khủng hoảng năng lượng, đang vẽ nên một bức tranh thế giới đầy bất ổn. Mỗi động thái, dù là tên lửa bay qua bầu trời Kyiv, lệnh cấm xuất khẩu từ Washington, hay sự sụp đổ tài chính ở Moscow, đều là một lời nhắc nhở rằng các cường quốc đang chơi một ván cờ địa chính trị không khoan nhượng, nơi mỗi quyết định đều có thể thay đổi vận mệnh của hàng triệu con người.