Bẫy lửa Trung Đông: Mỹ – Trung vào giai đoạn đếm ngược chiến tranh

Thế giới đang đứng trước ngã rẽ lịch sử khi những đám mây chiến tranh phủ bóng lên cả Trung Đông lẫn Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, báo hiệu một ván cờ địa chính trị chưa từng có tiền lệ. Từ rạng sáng ngày 13/6, cuộc đối đầu nảy lửa giữa Israel và Iran bùng nổ, kéo theo hàng loạt hệ lụy vượt ngoài biên giới khu vực, đặt Washington và Bắc Kinh vào thế đối đầu trực diện, nơi mỗi nước đi đều có thể kích hoạt hiệu ứng domino toàn cầu.

Chính sách “răn đe tối đa, can thiệp tối thiểu” của chính quyền Tổng thống Trump đã trở thành kim chỉ nam cho chiến lược Mỹ, khi Washington quyết tâm ngăn chặn chiến tranh bằng cách cùng các đồng minh tăng cường phòng thủ trước Trung Quốc, nhưng cũng sẵn sàng hành động quyết liệt nếu răn đe thất bại. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tuyên bố dõng dạt: “Nếu răn đe thất bại và Tổng tư lệnh ra lệnh, chúng tôi sẽ làm những gì Bộ Quốc phòng làm tốt nhất – chiến đấu và giành chiến thắng.” Đây không chỉ là lời trấn an, mà còn là cảnh báo lạnh lùng gửi tới Bắc Kinh, rằng mọi tính toán sai lầm đều có thể phải trả giá bằng máu và sự sụp đổ của trật tự hiện hữu.

Tại Bắc Kinh, Chủ tịch Tập Cận Bình không ngừng gieo vào tâm trí người dân về “sự phục hưng vĩ đại” của Trung Quốc, với mục tiêu đẩy nhanh hiện đại hóa quân đội, hướng tới đẳng cấp thế giới vào năm 2049 và cán mốc quan trọng vào năm 2027. Lực lượng thường trực của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã đạt khoảng 2 triệu người, cùng 2 triệu dự bị, mở rộng nhanh chóng cả vũ khí hạt nhân, vũ khí thông thường lẫn năng lực không gian mạng. Hải quân Trung Quốc dự kiến tăng lên 395 tàu vào năm 2025 và 435 tàu vào năm 2030 – một sức mạnh đe dọa trực tiếp đến vị thế của Mỹ ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Không chỉ quân sự hóa Biển Đông với các đảo nhân tạo, Trung Quốc còn mở rộng ảnh hưởng quân sự khắp toàn cầu, từ căn cứ nước ngoài ở châu Phi đến các cảng biển chiến lược ở Trung Mỹ, thể hiện rõ tham vọng chuyển dịch từ cường quốc đất liền sang cường quốc biển thực thụ. Song song với đó, Bắc Kinh đẩy mạnh tuyên truyền dân tộc chủ nghĩa cực đoan qua điện ảnh, truyền thông, biến PLA thành biểu tượng niềm tự hào quốc gia sẵn sàng tiêu diệt mọi thế lực “xúc phạm Trung Quốc”.

Các cải cách quân sự dưới thời ông Tập đã đưa thế hệ lãnh đạo trẻ, hiếu chiến lên nắm quyền, ưu tiên năng lực chiến đấu hơn vai trò hành chính. Những động thái thanh trừng, chuyển dịch quyền lực trong quân đội, cùng việc bổ nhiệm các đô đốc dày dạn kinh nghiệm cho thấy Trung Nam Hải đang chuẩn bị cho các kịch bản xung đột bất ngờ, đặc biệt là với Đài Loan.

Khi tăng trưởng kinh tế chậm lại, bất động sản khủng hoảng, tỷ lệ thất nghiệp thanh niên tăng cao, Bắc Kinh càng có lý do đẩy mạnh chủ nghĩa dân tộc, tạo ra kẻ thù bên ngoài để chuyển hướng bất mãn trong nước. Các mối đe dọa kinh tế được định nghĩa lại thành đe dọa an ninh quốc gia, với Mỹ là “thế lực thù địch” số một.

Tham vọng quân sự của Trung Quốc giờ đây bao gồm cả việc tạo ra đa mặt trận ở những nơi xa xôi, nhằm phân tán và tiêu hao sinh lực đối thủ chính. Khi cuộc đối đầu với Mỹ ngày càng căng thẳng, PLA sẵn sàng tung đòn phủ đầu, giăng bẫy ở các mặt trận phụ để làm tiêu hao đối thủ, trong khi Washington phải luôn cảnh giác trước nguy cơ “Trân Châu Cảng mới”.

Nếu Bắc Kinh quyết định hành động quân sự với Đài Loan, trở ngại lớn nhất là sự can thiệp của Mỹ. Để đảm bảo thành công cho chiến dịch đổ bộ, PLA phải vô hiệu hóa hoặc ít nhất làm tê liệt khả năng phản ứng nhanh của Mỹ tại các căn cứ trong khu vực – một kịch bản “Trân Châu Cảng mới” hoàn toàn khả thi.

Các chuyên gia nhận định, PLA có thể sử dụng mưa tên lửa đạn đạo và hành trình khổng lồ, kết hợp UAV giá rẻ làm mồi nhử, gây quá tải cho hệ thống phòng thủ đối phương. Tên lửa Đông Phong 16, 21, 26 và cả siêu thanh Đông Phong 27, cùng hàng trăm tên lửa hành trình, sẽ là xương sống của đòn tấn công phủ đầu, nhắm vào các căn cứ Mỹ ở Okinawa, Guam, và thậm chí cả các mục tiêu chiến lược ở chuỗi đảo thứ hai.

Song song, không quân và UAV Trung Quốc sẽ hỗ trợ cho chiến thuật tấn công bảo hòa, khiến hệ thống phòng thủ Mỹ bị quá tải, tạo hành lang cho các tên lửa nguy hiểm hơn lao tới. Đáp lại, Mỹ đã phát triển hệ thống phòng không tích hợp, vũ khí phi sát thương công suất cao, đồng thời phân tán lực lượng chiến đấu ra nhiều căn cứ nhỏ để tránh nguy cơ bị “knockout” trong một đòn duy nhất.

Khi Israel và Iran bùng nổ xung đột, Bắc Kinh được cho là đã “kéo dây” Iran, khuyến khích các hành động khiêu khích nhằm thử thách cam kết của Mỹ với đồng minh Israel, đồng thời giăng bẫy sa lầy để Mỹ phải dồn nguồn lực vào Trung Đông, lơ là mặt trận chính ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, chính quyền Trump 2.0 đã cho thấy sự tỉnh táo vượt trội khi không vội vàng can thiệp quân sự, mà chọn vai trò “kiến trúc sư trưởng trong bóng tối” – ủng hộ đồng minh nhưng tuyệt đối không đưa quân Mỹ trực tiếp tham chiến. Đây là nước cờ cao tay, vừa thể hiện sự ủng hộ, vừa tránh vết xe đổ Iraq, Afghanistan, đồng thời gửi thông điệp rõ ràng tới Bắc Kinh: “Chúng tôi hiểu rõ trò chơi của các vị và sẽ không chơi theo luật của các vị”.

Cuộc chiến Israel – Iran trở thành màn thử nghiệm thực chiến cho hệ thống phòng thủ đa tầng của Mỹ và đồng minh, cung cấp dữ liệu quý giá về khả năng đối phó với tấn công bảo hòa. Mỹ cũng áp dụng mô hình triển khai linh hoạt, phân tán lực lượng chiến đấu ra hàng loạt sân bay nhỏ ở các quốc đảo, đảm bảo khả năng phản công dù một số căn cứ lớn bị tấn công.

Chiến lược “răn đe tối đa, can thiệp tối thiểu” của Trump 2.0 là ván cờ chiến lược hai mặt: một mặt giúp Mỹ giữ chính danh quốc tế, đặt toàn bộ trách nhiệm gây hấn lên Bắc Kinh, tránh nguy cơ tính toán sai lầm dẫn đến chiến tranh ngoài ý muốn; mặt khác, lại trao quyền chủ động về thời gian và địa điểm tấn công cho Bắc Kinh, đặt niềm tin tuyệt đối vào khả năng cảnh báo sớm của tình báo và sức chịu đựng của hệ thống phòng thủ.

Nếu tình báo sai lầm, hoặc quy mô tấn công của Trung Quốc vượt quá khả năng chịu tải của phòng thủ Mỹ, hậu quả sẽ là thảm họa không thể lường trước. Đây chính là câu hỏi trị giá hàng nghìn tỷ đô la Mỹ mà không ai dám khẳng định câu trả lời.

Năm 2025, thế giới chứng kiến một ván cờ địa chính trị phức tạp chưa từng có: một bên là Trung Quốc với chủ nghĩa quân phiệt lộ rõ, sẵn sàng tung đòn phủ đầu, giăng bẫy ở các mặt trận phụ; một bên là Hoa Kỳ với chính quyền Trump 2.0 tỉnh táo, đặt cược vào sức mạnh răn đe và phòng thủ, kiên nhẫn chờ thời cơ.

Cuộc đối đầu này đã trở thành cuộc đấu trí toàn cầu giữa hai kỳ thủ, nơi một động thái ở Trung Đông cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cán cân quyền lực ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Khán giả thế giới chỉ có thể tiếp tục nín thở chờ xem ván cờ thế kỷ này sẽ ngã ngũ ra sao – khi mỗi quyết định, mỗi sai lầm, đều có thể định đoạt vận mệnh của cả nhân loại.