Trump Tuyên Bố Iran Đầu Hàng: Thỏa Thuận Hạt Nhân Lịch Sử Trong Tầm Tay

Tại Oman, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran đã khép lại vào ngày 11 tháng 5, đánh dấu một bước tiến quan trọng. Trump, trong chuyến công du Vùng Vịnh, tuyên bố: “Chúng tôi đang tiến rất gần đến một thỏa thuận. Có hai cách để làm điều này: một cách rất tốt đẹp, hoặc một cách rất bạo lực. Tôi không muốn chọn cách thứ hai.” Lời nói của ông vang lên như một lời cảnh báo, nhưng cũng mang theo hy vọng về một nền hòa bình lâu dài. Iran, dưới áp lực kinh tế từ các lệnh trừng phạt phương Tây, dường như đã nhượng bộ. Cố vấn cấp cao của Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei, ông Ali Sakan, cam kết Tehran sẽ không chế tạo vũ khí hạt nhân, chỉ làm giàu uranium ở mức thấp cho mục đích dân sự và chấp nhận giám sát quốc tế. Dù vẫn còn những bất đồng, giá dầu thế giới đã giảm 2 đô la Mỹ trong ngày 15 tháng 5, phản ánh kỳ vọng của thị trường về việc Iran sẽ được nới lỏng trừng phạt. Nhưng con đường đến hòa bình không hề đơn giản. Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã chỉ trích Trump, cáo buộc ông tìm cách gây bất ổn trong nước. Tehran vẫn tuyên bố tiếp tục làm giàu uranium, một động thái cho thấy họ chưa hoàn toàn khuất phục.

Trong khi đó, Gaza đang chìm trong khói lửa. Ngay khi Trump đặt chân đến Vùng Vịnh, Israel mở một chiến dịch không kích dữ dội vào Dải Gaza, khiến 80 người thiệt mạng chỉ trong ngày 14 tháng 5, phần lớn là phụ nữ và trẻ em. Các cuộc tấn công nhắm vào khu vực Zabalya ở phía bắc Gaza, phá hủy nhiều ngôi nhà và khiến hàng nghìn người Palestine phải rời bỏ nơi trú ẩn sau lệnh sơ tán khẩn cấp của quân đội Israel. Bệnh viện và trường học nằm trong vùng nguy hiểm, và các đội cứu hộ không thể tiếp cận nhiều nạn nhân bị chôn vùi dưới đống đổ nát. Israel tuyên bố các cuộc không kích nhắm vào cơ sở hạ tầng của Hamas, với báo cáo chưa xác nhận cho rằng thủ lĩnh quân sự Mohammed Deif đã thiệt mạng trong một vụ tấn công vào một boong-ke dưới bệnh viện ở Khan Younis. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Washington và Tel Aviv là không thể phủ nhận, nhưng nó cũng làm dấy lên câu hỏi: Liệu sức mạnh quân sự có thể dập tắt xung đột, hay chỉ đổ thêm dầu vào lửa?

Bất ngờ hơn, Hamas, trong một động thái chưa từng có, tuyên bố sẵn sàng đầu hàng nếu Mỹ can thiệp buộc Israel ngừng tấn công. Quan chức cấp cao của Hamas, Bassem Naim, khẳng định trong một cuộc phỏng vấn với Sky News rằng nhóm này đã đề xuất một kế hoạch ngừng bắn, bao gồm trao đổi tù nhân, rút quân Israel, và cho phép viện trợ vào Gaza. “Nếu Tổng thống Trump gây đủ sức ép để Israel chấm dứt cuộc chiến, chúng tôi sẵn sàng hợp tác,” Naim nói, bày tỏ niềm tin vào khả năng của Trump trong việc mang lại hòa bình. Đề xuất này được đưa ra tại các cuộc đàm phán ở Doha, nơi đặc phái viên Mỹ Steve Wicker thúc đẩy một kế hoạch loại bỏ quyền lực của Hamas ở Gaza và thả toàn bộ con tin. Liệu đây có phải là dấu hiệu cho thấy sức ép của Trump đang buộc các nhóm vũ trang phải lùi bước, hay chỉ là một chiến thuật trì hoãn của Hamas?

Xa hơn về phía đông, Israel và Syria đang bí mật đàm phán để bình thường hóa quan hệ, một diễn biến đáng kinh ngạc trong bối cảnh khu vực hỗn loạn. Theo Kênh 12 của Israel, các cuộc đối thoại trực tiếp và gián tiếp đã diễn ra tại Azerbaijan và thông qua trung gian UAE, tập trung vào việc đưa Syria vào Hiệp ước Abraham do Mỹ bảo trợ. Thiếu tướng Oded Basyuk, Cục trưởng Tác chiến của Lực lượng Phòng vệ Israel, dẫn đầu phái đoàn Tel Aviv, thảo luận với chính quyền quân sự mới ở Damascus. Động thái này diễn ra chỉ một ngày sau khi Trump kêu gọi Tổng thống lâm thời Syria Ahmad Shara bình thường hóa quan hệ với Israel trong một cuộc gặp ở Saudi Arabia. Tuy nhiên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vẫn tỏ ra nghi ngờ Shara, người từng liên hệ với tổ chức khủng bố al-Nusra. Liệu đây có phải là bước đi chiến lược của Trump nhằm tạo ra một liên minh chống Iran, hay chỉ là một canh bạc rủi ro?

Trong khi Trung Đông dao động giữa hòa bình và chiến tranh, Nam Á đang đứng bên bờ vực thẳm. Chiến dịch Sindhu của Ấn Độ đã khiến hàng loạt căn cứ không quân Pakistan tan hoang trong các cuộc không kích từ ngày 8 đến 10 tháng 5. Hình ảnh vệ tinh cho thấy mức độ thiệt hại nghiêm trọng, với nhiều cơ sở hạ tầng quân sự bị phá hủy. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tuyên bố các cuộc tấn công nhắm vào “cơ sở hạ tầng khủng bố” ở Pakistan, nhưng Islamabad cáo buộc New Delhi leo thang xung đột. Modi cảnh báo Pakistan rằng Ấn Độ đã trao toàn quyền cho quân đội để “tiêu diệt khủng bố”, và hệ thống phòng không S-400 do Nga cung cấp đã giúp đẩy lùi các cuộc phản công. Với hơn 100 “khủng bố” bị tiêu diệt, Ấn Độ đang gửi một thông điệp cứng rắn, nhưng nguy cơ chiến tranh toàn diện giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân là hiện hữu.

Giữa lằn ranh của xung đột, Hoa Kỳ tiếp tục khẳng định sức mạnh công nghệ. Tại căn cứ Al Udeid ở Qatar, Trump đã công bố hai siêu tiêm kích: F-55 và F-22 Super. F-55, được mô tả là phiên bản hai động cơ vượt trội so với F-35, hứa hẹn sẽ định hình lại không chiến trong thập niên tới, với khả năng tích hợp công nghệ thế hệ sáu và hoạt động ở các chiến trường khắc nghiệt như Thái Bình Dương. Trong khi đó, F-22 Super, phiên bản nâng cấp của Raptor, được trang bị radar tiên tiến, tên lửa siêu thanh, và khả năng điều khiển máy bay không người lái. Những cỗ máy này không chỉ là biểu tượng của sức mạnh Mỹ mà còn là lời cảnh báo đến Nga và Trung Quốc, nơi các tiêm kích J-20 và Su-57 đang thách thức sự thống trị của Washington. Qatar, với cam kết đầu tư 10 tỷ đô la vào căn cứ Al Udeid và 42 tỷ đô la cho các hợp đồng quốc phòng, đang trở thành đối tác chiến lược then chốt của Mỹ trong khu vực.

Nhưng không phải mọi thứ đều suôn sẻ. Dự án F-55 và F-22 Super đối mặt với những câu hỏi về chi phí và tính khả thi, đặc biệt khi chương trình NGAD và FA-XX đang bị trì hoãn vì hạn chế ngân sách. Việc Trump đề cập đến một nền tảng mới, F-47, do Boeing phát triển, càng làm dấy lên lo ngại về khả năng tài chính của Lầu Năm Góc. Bộ trưởng Quốc phòng Peter Haas đã đề xuất hoãn chương trình F-X thêm ba năm, phản ánh sự căng thẳng trong ưu tiên giữa Nhà Trắng và Quốc hội. Tuy nhiên, các thỏa thuận quốc phòng với Qatar có thể giúp giảm tải gánh nặng, củng cố vị thế của Mỹ trong cuộc đua công nghệ quân sự.

Thế giới đang đứng trước ngã rẽ lịch sử. Trump, với sự kết hợp giữa ngoại giao cứng rắn và sức mạnh quân sự, đang định hình lại Trung Đông và hơn thế nữa. Từ thỏa thuận hạt nhân với Iran, hòa bình mong manh ở Gaza, đến các cuộc đàm phán giữa Israel và Syria, ông đang chơi một ván cờ địa chính trị đầy táo bạo. Nhưng với Nam Á bên bờ chiến tranh và các thách thức công nghệ từ Nga, Trung Quốc, câu hỏi đặt ra là liệu Trump có thể duy trì thế thượng phong, hay thế giới sẽ lại rơi vào vòng xoáy xung đột. Một điều chắc chắn: thời kỳ của những thay đổi lớn đã bắt đầu, và Trump đang đứng ở trung tâm của cơn bão.