Trùm băng đảng Mexico bị truy nã với số tiền thưởng 1 triệu đô la Mỹ đã bị tiêu diệt trong cuộc đột kích

Trong một diễn biến gây sốc tại bang Sinaloa, Mexico, một trong những thủ lĩnh khét tiếng của băng đảng ᴍɑ тúʏ Sinaloa, Jorge Humberto Figue...

Trong một diễn biến gây sốc tại bang Sinaloa, Mexico, một trong những thủ lĩnh khét tiếng của băng đảng ᴍɑ тúʏ Sinaloa, Jorge Humberto Figueroa Benítez, biệt danh “El Perris,” đã bị tiêu diệt trong một cuộc đụng độ với quân đội Mexico vào thứ Sáu, ngày 23 tháng 5 năm 2025. Figueroa, người từng bị Cơ quan Phòng chống Ma túy Hoa Kỳ (DEA) treo thưởng 1 triệu USD cho thông tin dẫn đến việc bắt giữ, là một nhân vật chủ chốt trong tổ chức tội phạm “Los Chapitos,” nhánh do các con trai của trùm ma túy khét tiếng Joaquín “El Chapo” Guzmán điều hành. Vụ việc này không chỉ đánh dấu một bước tiến trong cuộc chiến chống ma túy mà còn làm dấy lên những câu hỏi về chiến lược cứng rắn của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với các băng đảng ma túy Mexico, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị giữa hai nước láng giềng đang leo thang.

Sinaloa, cái nôi của một trong những tổ chức tội phạm quyền lực nhất thế giới, từ lâu đã là tâm điểm của bạo lực và bất ổn. Vùng đất này đang chìm trong một cuộc chiến đẫm máu giữa các phe phái đối địch trong nội bộ băng Sinaloa, với con số thương vong lên đến hơn 1.200 người kể từ tháng 9 năm 2024. Cuộc xung đột này bùng nổ sau khi hai thủ lĩnh cấp cao của băng đảng, Ismael “El Mayo” Zambada García và Joaquín Guzmán López, bị bắt tại Texas vào tháng 7 năm 2024. Sự kiện này đã làm dấy lên một làn sóng trả thù giữa các nhánh của băng đảng, đẩy khu vực vào vòng xoáy bạo lực chưa từng thấy. Trong bối cảnh đó, cái chết của Figueroa là một đòn giáng mạnh vào nhánh Los Chapitos, nhưng cũng làm nổi bật sự phức tạp của cuộc chiến chống ma túy mà cả Mexico và Hoa Kỳ đang phải đối mặt.

Figueroa, người được cho là đứng đầu lực lượng an ninh của Los Chapitos, không chỉ là một tên tội phạm thông thường. Theo cáo trạng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ năm 2023, nhánh này đã sử dụng những phương pháp tàn bạo để duy trì quyền lực, từ tra tấn bằng khoan điện, ớt cay, cho đến việc ném các nạn nhân – dù còn sống hay đã chết – làm mồi cho hổ. Những hành động này không chỉ thể hiện sự tàn nhẫn mà còn là lời cảnh báo rùng rợn về mức độ nguy hiểm của các băng đảng ma túy Mexico. Với cái chết của Figueroa trong một chiến dịch quân sự nhằm bắt giữ hắn tại Sinaloa, chính quyền Mexico đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng họ không khoan nhượng với các thế lực tội phạm. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu chiến thắng này có đủ để làm suy yếu một tổ chức khổng lồ như băng Sinaloa, hay chỉ là một giọt nước trong đại dương đầy bất ổn.

Dưới thời Tổng thống Trump, cuộc chiến chống các băng đảng ma túy Mexico đã bước sang một giai đoạn mới, với những chính sách cứng rắn và quyết liệt chưa từng có. Trump, người hiện đang đương nhiệm, đã không ngần ngại gọi các băng đảng này là “mối đe dọa nghiêm trọng” đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Ông đã tuyên bố “tuyên chiến” với các tổ chức ma túy, đặc biệt là băng Sinaloa, bằng cách liệt kê sáu băng đảng Mexico, bao gồm cả Sinaloa, vào danh sách các tổ chức khủng bố nước ngoài vào tháng 2 năm 2025. Động thái này không chỉ mở đường cho các biện pháp quân sự mà còn cho phép chính quyền Hoa Kỳ sử dụng các công cụ pháp lý mạnh mẽ hơn để truy quét các thành viên băng đảng, bao gồm cả việc áp dụng các cáo buộc “khủng bố ma túy” (narcoterrorism) – một bước đi chưa từng có tiền lệ.

Chiến lược của Trump không chỉ dừng lại ở lời nói. Chính quyền của ông đã tăng cường các chuyến bay do thám trên không phận Mexico, sử dụng máy bay không người lái có khả năng mang vũ khí để theo dõi hoạt động của các băng đảng. Theo các nguồn tin, các cơ quan tình báo Hoa Kỳ, bao gồm cả CIA, đang xem xét lại quyền hạn để sử dụng vũ lực sát thương nhằm vào các mục tiêu ma túy ở Mexico. Điều này đã gây ra những tranh cãi gay gắt, với nhiều ý kiến lo ngại rằng các cuộc tấn công quân sự đơn phương có thể dẫn đến thiệt hại ngoài ý muốn, đặc biệt khi Mexico là quốc gia láng giềng với hàng triệu công dân Hoa Kỳ sinh sống hoặc qua lại. Những người chỉ trích cho rằng các biện pháp này có thể chỉ mang tính biểu tượng, hoặc tệ hơn, làm gia tăng căng thẳng ngoại giao với Mexico, nơi Tổng thống Claudia Sheinbaum đã thẳng thừng tuyên bố rằng nước này sẽ “không bao giờ chấp nhận” sự can thiệp quân sự của Hoa Kỳ trên lãnh thổ của mình.

Một khía cạnh đáng chú ý khác trong chiến lược của Trump là việc đàm phán với các thành viên cấp cao của băng Sinaloa, một động thái gây tranh cãi nhưng cũng cho thấy sự thực dụng của chính quyền ông. Vào đầu tháng 5 năm 2025, 17 thành viên gia đình của các thủ lĩnh băng Sinaloa, bao gồm cả vợ cũ của El Chapo, đã được phép nhập cảnh vào Hoa Kỳ từ Tijuana như một phần của thỏa thuận với Ovidio Guzmán López, con trai của El Chapo, người đã bị dẫn độ sang Mỹ năm 2023. Theo Bộ trưởng An ninh Mexico Omar García Harfuch, thỏa thuận này được thực hiện sau các cuộc đàm phán giữa Guzmán López và chính quyền Trump, có thể nhằm đổi lấy sự hợp tác của anh ta trong các vụ kiện chống lại băng đảng. Động thái này đã làm dấy lên những ý kiến trái chiều: một số người ca ngợi đây là một chiến lược thông minh để chia rẽ nội bộ băng đảng, trong khi những người khác chỉ trích rằng nó gửi đi tín hiệu sai lầm, rằng các tội phạm ma túy có thể thương lượng để đổi lấy đặc quyền.

Sự kiện này cũng làm nổi bật sự phức tạp trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Mexico trong cuộc chiến chống ma túy. Trong khi Mexico đã tăng cường các chiến dịch trấn áp, với hơn 17.000 nghi phạm bị bắt và 140 tấn ma túy, bao gồm 1,5 tấn fentanyl, bị tịch thu trong sáu tháng đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Sheinbaum, tham nhũng vẫn là một vấn đề nhức nhối. Một cựu quan chức an ninh Mexico từng đứng đầu chiến dịch chống ma túy đã bị kết án tại tòa án liên bang Hoa Kỳ vì nhận hàng triệu USD tiền hối lộ từ chính băng Sinaloa. Sự thâm nhập của các băng đảng vào hệ thống chính trị và an ninh của Mexico khiến các nỗ lực trấn áp trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, đồng thời làm dấy lên câu hỏi về tính hiệu quả của các chiến dịch quân sự và pháp lý trong việc triệt phá các tổ chức tội phạm.

Trong bối cảnh đó, cái chết của Figueroa có thể được xem như một chiến thắng mang tính biểu tượng, nhưng nó cũng làm nổi bật những thách thức lớn hơn. Băng Sinaloa không chỉ là một tổ chức tội phạm đơn thuần; nó là một đế chế kinh tế, với mạng lưới buôn lậu ma túy, rửa tiền, và buôn bán vũ khí trải rộng khắp thế giới. Theo DEA, băng đảng này đã cung cấp hàng triệu liều fentanyl vào Hoa Kỳ, góp phần vào cuộc khủng hoảng opioid khiến hàng chục ngàn người Mỹ thiệt mạng mỗi năm. Việc tiêu diệt một thủ lĩnh như Figueroa, dù quan trọng, khó có thể làm sụp đổ một tổ chức có khả năng tái tạo và thích nghi nhanh chóng như Sinaloa. Thực tế, các cuộc tấn công vào các thủ lĩnh cấp cao thường dẫn đến sự phân mảnh của băng đảng, tạo ra những nhánh mới và đẩy khu vực vào vòng xoáy bạo lực mới.

Cuộc chiến chống các băng đảng ma túy Mexico dưới thời Trump cũng đặt ra những câu hỏi lớn về tự do ngôn luận và văn hóa. Gần đây, chính quyền Trump đã nhắm đến các ban nhạc Mexico chuyên hát về các băng đảng, được gọi là “narcocorridos,” với lý do các bài hát này tôn vinh văn hóa tội phạm. Một số ban nhạc đã phải tự kiểm duyệt hoặc bị cấm biểu diễn tại Hoa Kỳ, gây ra những tranh luận gay gắt về quyền tự do biểu đạt. Các nhà quan sát cho rằng áp lực từ chính quyền Trump không chỉ nhằm vào các băng đảng mà còn nhắm đến việc kiểm soát câu chuyện văn hóa xung quanh chúng, một động thái có thể làm gia tăng căng thẳng với các cộng đồng người Mỹ gốc Mexico.

Khi cuộc chiến chống ma túy ngày càng leo thang, cả Hoa Kỳ và Mexico đều đứng trước những lựa chọn khó khăn. Đối với Trump, việc sử dụng sức mạnh quân sự và các biện pháp trừng phạt kinh tế là một cách để thể hiện sự cứng rắn, nhưng nó cũng có nguy cơ làm tổn hại đến mối quan hệ với Mexico, một đối tác thương mại và an ninh quan trọng. Đối với Mexico, việc hợp tác với Hoa Kỳ là cần thiết để đối phó với các băng đảng, nhưng sự phụ thuộc này cũng làm dấy lên những lo ngại về chủ quyền quốc gia. Trong khi đó, người dân Sinaloa tiếp tục sống trong nỗi sợ hãi, kẹt giữa lằn ranh của bạo lực băng đảng và các chiến dịch quân sự.

Cái chết của Jorge Humberto Figueroa Benítez là một chương mới trong câu chuyện dài và phức tạp về cuộc chiến chống ma túy ở Mexico. Nhưng khi bụi mù của cuộc đụng độ lắng xuống, một sự thật không thể phủ nhận vẫn còn đó: cuộc chiến này còn lâu mới kết thúc. Với sự quyết tâm của Trump, sự phản kháng của Mexico, và sức mạnh bền bỉ của các băng đảng, con đường phía trước hứa hẹn sẽ đầy rẫy những thử thách và bất ổn. Trong trận chiến này, không có chiến thắng dễ dàng, và cái giá phải trả, như lịch sử đã chứng minh, thường là quá đắt.